Γιατί παραιτήθηκε ο Τσίπρας;

Ο Τσίπρας παραιτήθηκε για να αποφύγει να καταβυθιστεί μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ, θεωρώντας πως με την πράξη του αυτή θα συγκεντρώσει την ευμένεια ενός ευρύτερου ακροατηρίου, ώστε να εμφανιστεί αργότερα «αναγεννημένος». Κάτι σαν εμβάπτιση στην «κολυμπήθρα του Σιλωάμ».

Η παραίτηση Τσίπρα και ο ΣΥΡΙΖΑ

Το καράβι «ΣΥΡΙΖΑ» κλυδωνίζεται. Σ’ αυτό φαίνεται πως συμφωνούν όλοι. Και οι επιβαίνοντες αλλά και όσοι παρακολουθούν την πορεία του από διάφορες ακτές ή από παραπλέοντα πλοία. Κλυδωνίζεται σε τέτοιο βαθμό που δύο ακόμη μεγάλα κύματα να το πλευροκοπήσουν κινδυνεύει να βυθιστεί. Και δύο τέτοια κύματα διακρίνονται ήδη στον ορίζοντα. Ένα το ερχόμενο Φθινόπωρο και το δεύτερο στο τέλος της επόμενης Άνοιξης. Έχουν μάλιστα και όνομα: Εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και Ευρωεκλογές.

Το καράβι «ΣΥΡΙΖΑ» όμως δεν είναι ένα συνηθισμένο καράβι. Έχει ναυπηγηθεί σε δύσκολους καιρούς, με πρωτότυπα υλικά, έχει καβαλήσει οργισμένα κύματα και χάρη σ’ αυτή την ικανότητά του έχει καταφέρει όχι απλώς να επιπλεύσει αλλά και να κυριαρχήσει, για κάποια διαστήματα, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο στις θάλασσες της πολιτικής. Κι όλ’ αυτά χάρη στον «ναυπηγό» αλλά και «καπετάνιο» του.

Απ’ ότι φαίνεται, ωστόσο, το σκάφος δείχνει πια φθαρμένο, κουρασμένο, σαν να τα έχει φάει τα ψωμιά του. Ήδη πολλοί από τους επιβάτες αλλά και όχι λίγοι από το κατώτερο πλήρωμα το εγκατέλειψαν ή φαίνονται έτοιμοι να το εγκαταλείψουν. Ιδίως αυτοί που προέρχονταν από άλλα μπάρκα και βρήκαν μια κάποια καλύτερη θέση στο «ΣΥΡΙΖΑ», συνωθούνται κιόλας στα σκοινιά και στις δέστρες.

Το καράβι «ΣΥΡΙΖΑ», λοιπόν κινδυνεύει. Και τι βλέπουμε έκπληκτοι; Τον καπετάνιο του, που όφειλε να παραμείνει και να προσπαθήσει, με όλες του τις δυνάμεις, μέχρι την τελευταία στιγμή, να σώσει το πλοίο, να είναι αυτός που πρώτος και καλύτερος το εγκαταλείπει. Και κάτι ακόμα πιο παράξενο κι εντυπωσιακό: αντί να καταδικάζεται για την πράξη του αυτή να … επαινείται για την … «εντιμότητα» και τη «γενναιότητα» του. Να επαινείται δε όχι μόνο από αυτούς που συνεχίζουν να βρίσκονται επάνω στο σκάφος αλλά κι από ορισμένους που το παρακολουθούν –κι έχουν μάλιστα σοβαρότατες διαφωνίες και για τα υλικά της ναυπήγησης του καραβιού όσο και για την πορεία του.

Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα και ο σχεδιασμός των επόμενων βημάτων 

Αρκούν όμως οι παραβολές. Η πραγματικότητα άλλωστε είναι πολύ πιο ωμή. Δεν είναι αλήθεια αυτό που είπε κατά την ανακοίνωση της παραίτησης του ο Αλέξης Τσίπρας: δεν ισχύει το «παραμερίζω για να περάσει ένα νέο κύμα του Σύριζα». Στην πραγματικότητα εγκαταλείπει το σκάφος ακριβώς τη στιγμή που πρέπει, για να μην παρασυρθεί κι ο ίδιος στο βυθό.

Γιατί ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά πως το πλοίο είναι καταδικασμένο. Αυτός ο ίδιος, άλλωστε, το έχει κατά κύριο λόγο ναυπηγήσει και ξέρει πολύ καλά τα υλικά της κατασκευής του. Όπως γνωρίζει πολύ καλά πως η κύρια αιτία αυτού του ναυαγίου είναι τα ίδια τα υλικά της ναυπήγησης. Αυτά τα υλικά που κάποτε ονόμασε «αυταπάτες», θύμα των οποίων υποτίθεται πως έπεσε κάποτε ο ίδιος, ενώ στην πραγματικότητα αυτός ακριβώς είναι που παράγει και προωθεί αυτές τις αυταπάτες. Χάρη στις οποίες, βεβαίως, χρησιμοποιώντας τες ως «συγκολλητική ουσία» κατάφερε να συνενώσει αντιφατικές ιδέες, αντιφατικές απόψεις, αντιφατικές προσωπικότητες, προσφέροντας τους ένα και μοναδικό στόχο, την εξουσία. Δημιούργησε έτσι μια «αριστερή καρικατούρα», δανειζόμενος κλασικές έννοιες από το αριστερό γλωσσικό οπλοστάσιο, απογυμνώνοντάς τες από νόημα, με αποτέλεσμα τον ευτελισμό της ίδιας της έννοιας της Αριστεράς.

Ακόμη και την τελευταία μάλιστα στιγμή, με διαδικασίες «εικονικής αυταπάτης», προσπάθησε ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις να ρετουσάρει (ή να «καλαφατίσει», αν προτιμάτε), το «σκαρί», αλλάζοντας τη πρώτη βαφή –της «μαύρης κι άραχλης πραγματικότητας» στην οποία, υποτίθεται, ζούσαμε- με μια διαφορετική, κατά τη δεύτερη προεκλογική εκστρατεία, όπου μια «χορωδία λευκών αγγέλων» μας καλούσε να την ακολουθήσουμε.

Ο Αλέξης Τσίπρας λοιπόν εγκαταλείπει το καράβι. Και –σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, ελάχιστες θα κάνει εμφανίσεις, αν όχι καμία – ακόμη και στα όργανα του κόμματος. Και, περιέργως, με τον τρόπο αυτό κερδίζει την κατανόηση και τη συμπάθεια ενός ευρύτερου πολιτικού χώρου. Παρόλο που δεν έκανε καμία απολύτως αυτοκριτική για τους λόγους που οδήγησαν το κόμμα του οποίου ηγήθηκε στο χείλος της αβύσσου.

Τι να σημαίνει αυτό άραγε; Είναι μήπως τυχαίο το ότι ολόκληρη ομιλία της παραίτησής του δε περιλάμβανε ούτε μία λέξη για τα εγκληματικά λάθη που σημάδεψαν τόσο την αρχική αντιπολίτευσή του, όσο και την περίοδο της διακυβέρνησης ή την πρόσφατη αντιπολιτευτική τακτική του; Και αντιθέτως, ολόκληρη η ομιλία δεν ήταν παρά συγκινησιακά φορτισμένη ως προς τον δικό του ρόλο («Παρέλαβα σε ηλικία μόλις 34 ετών ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς. Το ταξίδι που κάναμε μαζί ήταν επικίνδυνο, γεμάτο παγίδες, αλλά συναρπαστικό»), ενώ ταυτοχρόνως επαναλάμβανε μονότονα εκείνα τα διχαστικά στοιχεία που έφεραν τον ίδιο και το κόμμα του στην εξουσία («Αντιμετωπίσαμε μια Ευρώπη καχύποπτη και εχθρική απέναντι στην Ελλάδα και μια συμμαχία δανειστών που θεωρούσε την πατρίδα μας άξια τιμωρίας. Αντιμετωπίσαμε αφόρητες πιέσεις και εκβιασμούς. Που εκπορεύονταν από ισχυρές δυνάμεις έξω από τη χώρα, αλλά έβρισκαν ισχυρούς συμπαραστάτες και μέσα σ’ αυτή»). Ήταν με δυό λόγια μια δήλωση που επιζητεί τη συμπόνια μας ή, έστω, την κατανόηση μας;

Ακριβώς το αντίθετο: το περιεχόμενο της ομιλίας του όπως και ο σχεδιασμός των επόμενων βημάτων του είναι σαφέστατος: ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησε ακόμη μια φορά τη διαστρέβλωση, κατά πως τον βολεύει, της πραγματικότητας με ένα σαφή σκοπό: να παραμείνει για κάποιο –άγνωστο ακόμη πόσο- διάστημα στο περιθώριο της άμεσης πολιτικής, (ακόμη, απ’ ότι φαίνεται παραμένοντας στα παρασκήνια και του ίδιου του κόμματος του), περιμένοντας να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, ώστε κάποια στιγμή ως ΣΥΡΙΖΑ ξανά ή ως κάτι άλλο πια, να επανεμφανιστεί: αναγεννημένος, «νέος» ξανά και «άφθαρτος» -αφού όπως πιστεύει ο ίδιος τουλάχιστον και η ομάδα που τον περιβάλλει- θα έχει απαλειφθεί από το βιογραφικό του όλο το αρνητικό παρελθόν του. Και μάλιστα στις συνειδήσεις ενός ευρύτερου από το στενά συριζαϊκό ακροατήριο. Μια παραίτηση «κολυμπήθρα του Σιλωάμ», με λίγα λόγια.

Η σημασία της παραίτησης Τσίπρα για την Αριστερά και τη χώρα

Τι σημαίνει όμως όλη αυτή η ιστορία για την Αριστερά –και πάνω απ’ όλα για τη χώρα; Για την Αριστερά είναι πολύ απλό: για μια ακόμη φορά θα γίνει προσπάθεια ευτελισμού των βασικών αρχών της, των αρχών στις οποίες υποτίθεται πως ομνύει, μετατρέποντας τες σε λέξεις-κελύφη κενά περιεχομένου. Μια προσπάθεια να συμπαρασυρθούν καλοπροαίρετα τμήματα του αριστερού ακροατηρίου προς μία άγονη ψευδεπίγραφη κατεύθυνση. Και εδώ είναι που θα πρέπει να γίνει πολύ πιο ξεκάθαρος ο λόγος και η πρακτική όσων από εμάς έχουμε ακόμη στο μυαλό μας τα οράματα μιας κεντροαριστεράς, μιας σοσιαλδημοκρατίας, ή όπως αλλιώς θέλουν ορισμένοι να ονομάσουν αυτό το υπόγειο ρεύμα, προσαρμοσμένο στις ειδικές, σύγχρονες ελληνικές συνθήκες, το οποίο μόνο μετά τη σαφή ήττα της νοοτροπίας με την οποία έχει εμποτίσει ένα τμήμα της κοινωνίας ο Σύριζα του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να βρει γόνιμο έδαφος ανάπτυξης. Πράγμα που ισχύει και για την ίδια τη χώρα.

Αλλά μέχρι εδώ η ενασχόληση με τον Αλέξη Τσίπρα. Καμία λέξη από εδώ και μπρος. Παρακολουθώντας, σιωπηλά, τις εξελίξεις. Και ασχολούμενοι με όσα, πολλά, ωραία έχει να μας προσφέρει αυτή η ζωή.