Πολιτικη & Οικονομια

Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας επιστροφής

Η επιτυχία των «Σπαρτιατών» αποκαλύπτει με τον χειρότερο τρόπο την αναποτελεσματικότητα των θεσμικών παρεμβάσεων

Γιάννης Κωνσταντινίδης
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Εκλογές 2023: Τι δείχνει η είσοδος του κόμματος «Σπαρτιάτες» στη Βουλή και οι πρώτες αντιδράσεις ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.

Η είσοδος των «Σπαρτιατών» στην επόμενη Βουλή ήταν ίσως η πλέον αναμενόμενη εξέλιξη από τις κάλπες των εκλογών της 25ης Ιουνίου. Η σταθερή δυναμική του κόμματος του Ηλία Κασιδιάρη αφής στιγμής ανακοινώθηκε η ίδρυση των «Ελλήνων» το 2022 και μέχρι την απαγόρευση συμμετοχής του κόμματος από τον Άρειο Πάγο στις πρώτες εκλογές, κάπου στις αρχές Μαΐου οπότε και σταμάτησε το κόμμα να καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις, δεν άφηνε περιθώρια αμφιβολιών. Το κοινό της Χρυσής Αυγής ήταν ακόμα διαθέσιμο, τέσσερα χρόνια μετά την αποτυχία των βουλευτικών εκλογών του 2019 και δύο χρόνια μετά την καταδικαστική απόφαση για την κατηγορία της σύστασης εγκληματικής οργάνωσης. Και ο Ηλίας Κασιδιάρης ήταν σε θέση να το κατευθύνει με ένα απλό νεύμα του κεφαλιού του -ή με ένα tweet από τον λογαριασμό του- για τον απλούστατο λόγο ότι είχε από καιρό κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Ήξεραν ότι δεν θα προδώσει τις κοινές τους αξίες ή τα κοινά τους μοτίβα συμπεριφοράς. Το μόνο ερωτηματικό λοιπόν μετά την απαγόρευση συμμετοχής του κόμματος του Ηλία Κασιδιάρη ήταν το αν θα κάνει το νεύμα αυτό. Και το έκανε.

Η δήλωση στήριξης των «Σπαρτιατών» από τον Ηλία Κασιδιάρη λίγα μόλις λεπτά μετά τη σχετική ανακοίνωση του Αρείου Πάγου φανέρωσε ότι η απόφαση είχε ληφθεί. Φοβούμενος τους πειρασμούς άλλων κομμάτων του ακροδεξιού χώρου, ο Κασιδιάρης αναζήτησε ένα ασφαλές χώρο στάθμευσης των ψηφοφόρων του και παράλληλα αναζήτησε έναν τρόπο καθαρής καταγραφής των δυνάμεών του. Για τον λόγο αυτό, επέλεξε να στηρίξει ένα νέο και παντελώς άγνωστο κόμμα. Το στοίχημα δεν ήταν δύσκολο και σε κάθε περίπτωση είχε την πιθανότητα μεγάλων κερδών. Καταγράφοντας ένα μεγάλο ποσοστό, οι «Σπαρτιάτες» θα του εξασφάλιζαν κύρος και φυσικά κρατική χρηματοδότηση, με την οποία ο Κασιδιάρης θα μπορούσε να χρηματοδοτεί δράσεις για τη διατήρηση της ορατότητάς του το επόμενο διάστημα.

Την ευκολία του εγχειρήματος Κασιδιάρη πιστοποιούν τα ίδια τα εκλογικά αποτελέσματα. Το κόμμα των «Σπαρτιατών» κέρδισε τους ίδιους απόλυτους αριθμούς ψήφων με αυτούς που είχε κερδίσει η Χρυσή Αυγή τον Μάιο του 2019 στις τελευταίες Ευρωεκλογές, όταν και έλαβε στην επικράτεια 4.87% έναντι 4.64% των «Σπαρτιατών» την περασμένη Κυριακή. Σε όλες τις περιφέρειες της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, περιοχές στις οποίες η Χρυσή Αυγή είχε πάντα υψηλότερα ποσοστά, οι «Σπαρτιάτες» κέρδισαν τον ίδιο σχεδόν απόλυτο αριθμό ψήφων με αυτόν της Χρυσής Αυγής το 2019. Ακόμα και σε περιοχές με χαμηλότερα από τον μέσο όρο ποσοστά της Χρυσής Αυγής στο παρελθόν, όπως τα Χανιά ή η Ευρυτανία, ο αριθμός των ψήφων που έλαβαν οι «Σπαρτιάτες» ήταν σχεδόν ο ίδιος με αυτόν που είχε λάβει η Χρυσή Αυγή το 2019. Είναι βάσιμο -πλην όμως όχι αποδείξιμο με τη χρήση μόνο των εκλογικών αποτελεσμάτων- να ισχυριστούμε λοιπόν ότι πρόκειται για τους ίδιους ψηφοφόρους. Το διαθέσιμο κοινό της πάλαι ποτέ Χρυσής Αυγής. Ένα κοινό που πιθανώς προβάλλει τον ακραίο συχνά συντηρητισμό ή την υπεράσπιση από τους «άλλους» ως κεντρικά στοιχεία της ιδεολογίας του, όμως κατά βάση βρίσκει το κοινό σημείο αναφοράς στον αυταρχισμό και στη χρήση της βίας ως μέσου επιβολής της ατομικής βούλησης.

Η επιτυχία των «Σπαρτιατών» αποκαλύπτει με τον χειρότερο τρόπο την αναποτελεσματικότητα των θεσμικών παρεμβάσεων με τις οποίες επιχειρήθηκε η αντιμετώπισή τους. Μια δικαστική απόφαση μπορούσε να αφήσει στη γωνία το «κόμμα Κασιδιάρη», όμως δεν ήταν φυσικά σε θέση να εξαλείψει το δυνητικό «κοινό Κασιδιάρη». Κανείς δεν ασχολήθηκε με τις αρχές και τη συλλογιστική εκείνων των ψηφοφόρων που ήταν πρόθυμοι να παρκαριστούν στους «Σπαρτιάτες». Οι πρώτες αντιδράσεις της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ έναντι της επιτυχίας των «Σπαρτιατών» δεν προμηνύουν ότι το πολιτικό σύστημα θα ασχοληθεί και τώρα. Τα δύο κόμματα συνεχίζουν να αλληλοκατηγορούνται για το ποιος ψήφισε και ποιος όχι τη νομοθετική ρύθμιση που προώθησε η κυβέρνηση της ΝΔ ή για το ποιος κατέθεσε υπόμνημα στον Άρειο Πάγο σε βάρος της συμμετοχής του «κόμματος Κασιδιάρη». Ωσάν ζητούμενο να ήταν απλώς το να μην επιστρέψει ο Ηλίας Κασιδιάρης, ο ίδιος αυτοπροσώπως, στη Βουλή. Το δάσος ολόκληρο χάθηκε για ένα δέντρο λοιπόν. Και ο χρυσαυγιτισμός επέστρεψε, όπως ακριβώς είχε προαναγγελθεί.