Το ναυάγιο στην Πύλο, το διαχρονικό θέμα του «μεταναστευτικού» και η πολιτική του εκμετάλλευση
Σε μια χώρα με 15.000 χιλιόμετρα ακτογραμμή (9η στον κόσμο) με αυτήν τη γεωγραφική θέση και σ’ αυτήν την εποχή των τεράστιων μεταναστευτικών ροών, το Λιμενικό έχει πολλή, δύσκολη και επικίνδυνη δουλειά. Διότι και πρέπει να διασώσει ανθρώπους όταν χρειάζεται και να ελέγξει ποιοι είναι αυτοί που παραβιάζουν τα σύνορα της χώρα και φυσικά να εμποδίσει την παράνομη είσοδο χωρίς να κινδυνεύσουν ανθρώπινες ζωές. Ζόρικα πράγματα. Το να κάθεσαι μπροστά στο πληκτρολόγιο στο σπιτάκι σου ή στην αναπαυτική καρέκλα του τηλεοπτικού πάνελ και να εκτοξεύεις βαριές κατηγορίες κατά δημόσιων λειτουργών και μάλιστα φρουρών των συνόρων είναι πολύ εύκολο, αλλά δεν είναι ούτε σωστό ούτε ηθικό ούτε πολιτικά ορθό. Και μάλιστα χωρίς να έχεις όλα τα δεδομένα ή μάλλον, όταν έχεις ελάχιστα. Και χωρίς να έχει υπάρξει ένα τελικό πόρισμα της ανεξάρτητης Δικαιοσύνης για το συμβάν. Καταλαβαίνω την οργή για ένα πολύνεκρο ναυάγιο, αλλά διακρίνω και τη μικροπολιτική πρόθεση.
Κανείς λιμενικός και κανείς δημόσιος λειτουργός δεν είναι τόσο διαταραγμένος ώστε να θέλει να πνίξει 500 δυστυχείς ανθρώπους που ταξίδευαν πάνω σε ένα σαπιοκάραβο από τη Λιβύη προς την Ιταλία και μάλιστα σε διεθνή ύδατα. Και κανείς δεν θα του έδινε τέτοια εντολή και μάλιστα από υπηρεσιακή κυβέρνηση. Το να έγιναν λάθη στη διαχείριση του δύσκολου συμβάντος είναι πιθανό. Το να μην εκτιμήθηκε σωστά η κατάσταση του σαπιοκάραβου, επίσης. Το να μην ήθελαν ρυμούλκηση οι επιβαίνοντες μιας και ο προορισμός του ήταν η Ιταλία, το πιθανότερο. Το να μην ήξεραν ούτε αυτοί το πόσο κινδύνευαν, το μόνο σίγουρο. Αλλιώς κανένας τους δεν θα έκανε αυτό το ταξίδι, με αυτόν τον τρόπο. Αλλά ό,τι συνέβη ή δεν συνέβη στα διεθνή ύδατα θα μας το αποκαλύψει μόνο το επίσημο πόρισμα. Και τότε θα αποδοθούν οι ευθύνες, αν βέβαια υπάρχουν.
Το μεταναστευτικό και η πολιτική του εκμετάλλευση
Το πολύνεκρο, τραγικό ναυάγιοστην Πύλο έφερε πάλι στην επικαιρότητα και δύο παράπλευρα θέματα. Το ένα είναι το διαχρονικό θέμα του «μεταναστευτικού» και το άλλο η πολιτική του εκμετάλλευση κατά το δοκούν. Και τα δύο δεν φαίνονται να έχουν λύση. Αλλά έχουν ενδιαφέρον κάποιες λεπτομέρειες.
Πολλές και ποικίλες είναι οι αιτίες του μεταναστευτικού. Δεν είναι μόνο πόλεμοι, φτώχεια, ανεργία, αυταρχικά καθεστώτα, κλιματική αλλαγή. Είναι και πολιτισμικά τα κίνητρα. Άνθρωποι του τρίτου κόσμου θέλουν να έρθουν να ζήσουν στη Δυτική Ευρώπη. Να πάρουν ένα μερίδιο από τα πλούτη και να απολαύσουν τις ελευθερίες της. Η ύπαρξη του smart phone τα τελευταία χρόνια έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο, αφού τους αποκάλυψε έναν κόσμο τελείως διαφορετικό αλλά και πολύ πιο ελκυστικό από τον δικό τους. Οι συγκρίσεις του Πακιστάν και της Γαλλίας, για παράδειγμα, είναι καταλυτικές. Έλληνας διπλωμάτης σε χώρα της υποσαχάριας Αφρικής μού αφηγούνταν πριν 10 χρόνια ότι του έδειχναν στο smart phone τα Ιλίσια Πεδία και του έλεγαν «θέλουμε μια βίζα για να πάμε εκεί». Εξάλλου, κανείς Πακιστανός ή Σομαλός δεν θέλει να πάει στην Ινδία, στην Κίνα ή στα Εμιράτα που υπάρχουν άφθονες δουλειές. Στην Ευρώπη θέλει να πατήσει. Και κάνει τα πάντα γι’ αυτό. Ρισκάρει ακόμα και τη ζωή του.
Την ίδια στιγμή η απουσία μιας παγκόσμιας συμφωνίας για το μεταναστευτικό αναγκάζει τις χώρες πρώτης υποδοχής να αυτοσχεδιάζουν, ισορροπώντας ανάμεσα στη διάσωση και στην αποτροπή, στη φύλαξη των συνόρων και τους διεθνείς κανόνες δικαιωμάτων. Ο συνδυασμός όλων αυτών δίνει την ευκαιρία σε κυκλώματα οργανωμένου εγκλήματος, για τα οποία ελάχιστα γνωρίζουμε, να κάνουν χρυσές δουλειές. Δηλαδή, να στήνουν όλες αυτές τις επικίνδυνες αλλά προσοδοφόρες επιχειρήσεις, είτε από την ξηρά είτε από τη θάλασσα. Έτσι, ένα εκατομμύριο άνθρωποι έρχονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη, με κάθε τρόπο, ενώ 2.000 πνίγονται στη Μεσόγειο. Η χώρα μας έχει και ένα πρόσθετο πρόβλημα να αντιμετωπίσει. Την εργαλειοποίηση του θέματος από την πλευρά της Τουρκίας υπό μορφή ενός ακήρυκτου, υβριδικού πολέμου. Τούτων δοθέντων, το πρόβλημα είναι απλά άλυτο. Οι άνθρωποι πάντα θα μεταναστεύουν, με οποιοδήποτε κίνητρο και κόστος, αναζητώντας καλύτερη τύχη. Και οι χώρες προορισμού τους θα προσπαθούν να ελέγξουν τη μετανάστευση χωρίς να πουλήσουν την ψυχή τους στον διάβολο. Χωρίς να παραβούν διεθνείς κανόνες.
Πολλοί αναλυτές προτείνουν ως λύση γενναία μέτρα οικονομικής ενίσχυσης των χωρών προέλευσης των μεταναστών, δηλαδή της Ασίας και της Αφρικής. Ήδη έχουν διατεθεί, μετά το 2015, πέντε δισεκατομμύρια ευρώ από την Ε.Ε. σε χώρες της Αφρικής με σκοπό τη δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά μόνο το 10% αυτών έπιασαν τόπο. Αλήθεια, έχουμε εικόνα περί τίνος πρόκειται όταν μιλάμε για κυβερνήσεις αφρικανικών χωρών; Μπορεί κανείς να προβλέψει πού θα πάνε τελικά όλα αυτά τα χρήματα; Από την άλλη, το Πακιστάν είναι μια χρεοκοπημένη χώρα και στο Αφγανιστάν κυβερνούν οι Ταλιμπάν. Τι να κάνει η Ευρώπη; Να φέρει τη δημοκρατία και την ανάπτυξη στο Αφγανιστάν ή να υιοθετήσει το Πακιστάν; Ή μήπως να αλλάξει όλη την αφρικανική κουλτούρα; Ο συνδυασμός όλων των παραμέτρων του προβλήματος είναι που το καθιστούν άλυτο. Και αυτό ο πολίτης το ξέρει. Και επειδή το ξέρει δεν είναι διατεθειμένος να παρακολουθήσει την πολιτική του εκμετάλλευση αλά καρτ.
Συνεπώς, τι νόημα έχουν όλα αυτά που λέγονται για τη δήθεν κατάντια του δυτικού πολιτισμού, για την ντροπή της Ευρώπης, για το κολαστήριο που λέγεται Ελλάς, για το λιμενικό που κάποτε έσωζε ανθρώπους και τώρα τους αφήνει να πνιγούν; Πόσο ανήθικη αλλά και πόσο άστοχη είναι όλη αυτή η απόπειρα της διεθνούς δυσφήμησης της χώρας μας από την οποία αντιπολιτευόμενοι παράγοντες, αλλά και ξένες δυνάμεις προσπαθούν να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη; Πόσο άκυρα είναι όλα αυτά τα παραληρήματα εναντίον της Ελλάδας που δήθεν εγκληματεί κατά της ανθρωπότητας, για το Αιγαίο ως τάφο των μεταναστών και άλλα τέτοια χυδαία και μεγαλόστομα; Τίποτα δεν τους δίδαξε το φιάσκο της «άταφης Μαρίας»;
Το ίδιο άκυρη όμως είναι και η άλλη πονηρή λύση που προτείνεται, δηλαδή το άνοιγμα των συνόρων. Η πατρίδα μας η Ελλάς ως ανοχύρωτη χώρα. Αυτό ενθουσιάζει κάποιους ιδεοληπτικούς που φαντάζονται ότι η αύξηση του μουσουλμανικού στοιχείου θα αλλοιώσει τη χριστιανική Ευρώπη την οποία αισθάνονται ως απειλή των ελευθεριών τους. Αρέσει και στους ονειροπόλους μιας πανευρωπαϊκής προλεταριακής επανάστασης στην οποία οι εξαθλιωμένοι μετανάστες θα έχουν δήθεν πρωταγωνιστικό ρόλο. Αγνοώντας ότι όλοι αυτοί επιλέγουν την Ευρώπη ακριβώς για τον ακμαίο καπιταλισμό της και όταν ενσωματωθούν ψηφίζουν κυρίως συντηρητικά κόμματα. Μετανάστες είναι, δεν είναι κορόιδα. Και τέλος, τα ανοικτά σύνορα είναι η κρυφή ή και φανερή λαχτάρα κάθε πολίτη που μισεί την πατρίδα του. Και ελπίζει ότι αν ανοίξει τα σύνορά της όλο και κάτι κακό θα της συμβεί. Είμαστε υποχρεωμένοι να ζήσουμε με όλες αυτές τις απόψεις και ιδεοληψίες. Εξάλλου, αυτό είναι το τίμημα της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Και το αλάτι της. Ευτυχώς έχουν γνώση οι φύλακες.
7°
