Μία νέα Νέα Γενιά

Ο Γιάννης Λιβανός προέρχεται από την Κοινωνία των Πολιτών, που έκανε την πρώτη μεγάλη περιβαλλοντική διαδήλωση μετά την καταστροφική πυρκαγιά στην Πάρνηθα, το 2007. Την πρωτοβουλία για τη συγκέντρωση είχε πάρει ο ίδιος με δύο φίλους του. Πολλοί από εμάς θυμόμαστε την ηλεκτρονική καταιγίδα των e-mail και sms για την εκδήλωση στο Σύνταγμα. Ήταν τότε που τον προσέγγισαν  συνεργάτες του Γ. Παπανδρέου και του πρότειναν να ασχοληθεί με την πολιτική. Εδώ και έξι μήνες ο Γ. Λιβανός είναι ο Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς. Τι ακριβώς κάνει σε ένα θεσμό σχεδόν άγνωστο στους νέους; Η συνομιλία μαζί του αποκαλύπτει γιατί «εξαφανίστηκε» χρόνια τώρα ως θεσμός και αν έχει τα περιθώρια να προσφέρει κάτι στους νέους.

Η Γραμματεία Νέας Γενιάς, αν κάνουμε ένα γκάλοπ στους νέους, είναι μια άγνωστη έννοια. Mπορείς να συστήσεις στους νέους ανθρώπους την ταυτότητά της; Η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς είναι ο κατ’ εξοχήν κρατικός φορέας ο οποίος έχει σαν στόχο την υλοποίηση προγραμμάτων για νέους. Το ηλικιακό γκρουπ στο οποίο απευθύνεται είναι μεταξύ των ηλικιών 13 με 30 και οι αρμοδιότητές της βρίσκονται εκτός της τυπικής μάθησης, εκτός δηλαδή του ακαδημαϊκού και του σχολικού προγράμματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι περιορίζεται μόνο στη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου. Έχει τη θεματική, να το πω πιο απλά, όλων των υπουργείων που αφορούν στις ηλικίες 13 με 30, χωρίς όμως να έχει αυτή τη στιγμή ούτε τη δομή ούτε τους πόρους. Και αυτός ακριβώς είναι ο δικός μας σχεδιασμός, να ανακτήσει και τη δομή και τους πόρους.

Ποια είναι η φιλοδοξία σας στη Γενική Γραμματεία; Να αποτελέσει αυθεντικό εκφραστή των νέων σε θεσμικό και πολιτικό επίπεδο. Να σφυρηλατήσει μια ουσιαστική σχέση εμπιστοσύνης με τις οργανώσεις νεολαίας και τα κοινωνικά δίκτυα. Να δώσει ελπίδα και να περάσει το μήνυμα ότι οι νέοι άνθρωποι σ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο πρέπει να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, να βγουν στο προσκήνιο, να διεκδικήσουν και να δημιουργήσουν… Και ότι, ναι, περνάμε δύσκολες στιγμές, αλλά αυτό δεν πρέπει να απελπίσει τη νέα γενιά και, το κυριότερο όλων, δεν πρέπει να παραιτηθεί. Βρισκόμαστε εδώ όχι για να κάνουμε δημόσιες σχέσεις, αλλά για να προσφέρουμε το μέγιστο δυνατό στους νέους. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από πρωτοβουλίες και προγράμματα, μέσα από την επικοινωνία μας με τους νέους ανθρώπους και με θεσμικές παρεμβάσεις τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Βασικό αξιακό μας πλαίσιο είναι η αρχή της διαγενεακής δικαιοσύνης, δηλαδή η δίκαιη κατανομή βαρών κι ευκαιριών μεταξύ των γενεών. Φιλοδοξία μας είναι να μετουσιώσουμε την αρχή αυτή σε θεσμούς εκπροσώπησης της νέας γενιάς.

Επειδή πράγματι περνάμε δύσκολους καιρούς και ξέρουμε ότι οι νέοι περνάνε ίσως δυσκολότερους, μήπως θα έπρεπε  να είστε λίγο πιο πρακτικοί στους τρόπους υποστήριξης των νέων;  Ένα απλό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα «Νομική Βοήθεια για Νέους», το οποίο προσφέρει δωρεάν νομική συνδρομή σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες νέων και καλύπτει την εκπροσώπησή τους τόσο εξωδικαστικά όσο και ενώπιον των δικαστηρίων. Τις υποθέσεις των ατόμων που μπορούν να επωφεληθούν από το πρόγραμμα αναλαμβάνουν κυρίως νέοι δικηγόροι έως 35 ετών. Το πρόγραμμα τρέχει ήδη εδώ και 13 χρόνια σε συνεργασία με τους Δικηγορικούς Συλλόγους. Φέτος για πρώτη φορά το επεκτείναμε και σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, που έχουν στους καταστατικούς σκοπούς τους την παροχή νομικής βοήθειας.

Επιπλέον, με αφορμή την επίσκεψή μας στο «18 Άνω» (σε συνεδρία) και στο ΚΕΘΕΑ, όπου εντυπωσιαστήκαμε με τις δράσεις των απεξαρτημένων από τα ναρκωτικά, επεξεργαζόμαστε νέους πρακτικούς τρόπους ενίσχυσής τους, όπως η παροχή υποτροφιών, πέρα από άλλες δράσεις στις οποίες έχουμε ήδη εντάξει τη συγκεκριμένη ομάδα (νομική βοήθεια για νέους, ιστιοπλοϊκά τριήμερα κτλ). Εκτός όμως από τις ευπαθείς ομάδες νέων, δίνουμε προτεραιότητα και σε άλλους τομείς, όπως η νεανική επιχειρηματικότητα.

Έχετε δυνατότητες τέτοιες, σε χαλεπούς για την οικονομία καιρούς; Υπάρχουν δυνατότητες, αν και βεβαίως τα οικονομικά της Γραμματείας είναι περιορισμένα.  Ας μιλήσουμε ενδεικτικά για τις «Θυρίδες Νεανικής Επιχειρηματικότητας», ένα μεγάλο πρόγραμμα μέσα από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ), το οποίο παρέχει δωρεάν συμβουλές στους νέους για το πώς θα λειτουργήσουν και το πώς θα κινηθούν στα πρώτα βήματα μιας –ως επί το πλείστον– μικρομεσαίας επιχείρησης. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε κάθε νέο. Οι Θυρίδες δίνουν κατευθύνσεις και παρέχουν πληροφόρηση για διευκολύνσεις και χρηματοδοτικά προγράμματα τα οποία τρέχουν, ώστε να γνωρίζει ο νέος τι δυνατότητες και ευκαιρίες χρηματοδότησης προσφέρονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα αρμόδια υπουργεία. Πολλά μπορούν να γίνουν μέσα από την τόνωση της επιχειρηματικότητας. Φυσικά, δική μας ευθύνη είναι να τα επικοινωνήσουμε.

Υπάρχουν δυνατότητες και δράσεις για μία πιο δημιουργική εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου των νέων; Θα δώσω ένα παράδειγμα, τα ιστιοπλοϊκά τριήμερα. Είναι ίσως το πιο αναγνωρίσιμο πρόγραμμα διαχείρισης ελεύθερου χρόνου της Γενικής Γραμματείας μέχρι σήμερα. Περιλαμβάνει δυόμισι μέρες ιστιοπλοΐας στο Αιγαίο και στο Ιόνιο με μια πολύ μικρή οικονομική συμμετοχή, η οποία ήταν της τάξης των 50 ευρώ. Το πρόγραμμα, παρόλο που  φέτος μειώθηκε στο μισό λόγω οικονομικής κρίσης, αναμορφώθηκε πλήρως. Υπήρξε σαφής κοινωνική στόχευση στις κατηγορίες συμμετεχόντων. Δόθηκε προτεραιότητα στους κατόχους κάρτας ΟΑΕΔ και στους απεξαρτημένους από τα ναρκωτικά και μόνο όσες θέσεις δεν καλύφθηκαν από αυτές τις κατηγορίες άνοιξαν για τους υπόλοιπους νέους. Παράλληλα το πρόγραμμα συνδυάστηκε και με περιβαλλοντική εκπαίδευση, με την πολύτιμη εθελοντική βοήθεια ΜΚΟ του χώρου. Φιλοδοξία μας είναι σύντομα να δημιουργήσουμε ένα εξίσου δημοφιλές και μαζικό πρόγραμμα για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.

Ένα άλλο πρόγραμμα είναι το φεστιβάλ ψηφιακών τεχνών και νέων μέσων  Athens Video Art Festival, το οποίο η Γενική Γραμματεία συνδιοργανώνει και το οποίο για πρώτη φορά περιοδεύει σε δέκα σταθμούς στην περιφέρεια. Πρόκειται για μια σύγχρονη και καινοτόμο πολιτιστική δράση με επίκεντρο τους νέους. Για παράδειγμα, στο A.V.A.F. μεταξύ άλλων πραγματοποιούνται εργαστήρια όπου παιδιά 7-9 ετών δημιουργούν τα δικά τους animation videos.  

Μπορούμε να μιλήσουμε για την Ευρωπαϊκή Κάρτα Νέων; Είναι μια διευκόλυνση στις μεταφορές; Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Νέων απευθύνεται σε νέους 13 με 30 και μέχρι τώρα παρείχε εκπτώσεις κυρίως σε καταναλωτικά αγαθά και διευκολύνσεις στις μετακινήσεις και τα ταξίδια εντός κι εκτός Ελλάδας. Από φέτος δίνουμε μια νέα πνοή στην κάρτα, η οποία θα αποκτήσει και εκπαιδευτικό προσανατολισμό. Θα παράσχει, όπως θα ανακοινωθεί τον Σεπτέμβριο, εκπτώσεις και σε σεμινάρια απογευματινού κύκλου φορέων, τα οποία  μπορεί να κυμαίνονται από μαθήματα χορού, δημιουργικής γραφής σεναρίου ή εκμάθησης ξένων γλωσσών μέχρι σεμινάρια business management. Επίσης παρέχοντας εκπτώσεις, προσανατολίζει τους νέους προς τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Παράλληλα επεκτείνεται συνεχώς στην περιφέρεια, ώστε να είναι μια κάρτα την οποία θα χρησιμοποιήσει ο νέος όχι μόνο της Αθήνας, αλλά και όλης της Ελλάδας. Να τονίσουμε ακόμα ότι η κάρτα προσφέρει εκπτώσεις και σε περίπου 40 ευρωπαϊκές χώρες. 

Έχω πληροφορηθεί ότι η Γραμματεία Νέας Γενιάς δίνει και επιχορηγήσεις; Μήπως σε… ημετέρους; Η Γενική Γραμματεία δίνει επιχορηγήσεις, ωστόσο ο τρόπος των επιχορηγήσεων έχει αλλάξει. Είναι η πρώτη φορά μετά από καιρό που οι ενδιαφερόμενοι φορείς μπορούν να υποβάλλουν αίτηση επιχορήγησης βάσει συγκεκριμένων όρων και κριτηρίων που έχουν ανακοινωθεί εκ των προτέρων. Οι αιτήσεις αυτές αξιολογούνται. Μέχρι τώρα δεν υπήρχε πολιτική στόχευση αναφορικά με το πού διοχετεύονταν οι επιχορηγήσεις. Είχε επικρατήσει κομματική,  πολλές φορές και πελατειακή λογική. Όχι ότι δεν έχουν γίνει και επιχορηγήσεις που έχουνε πιάσει τόπο. Αλλά ως επί το πλείστον ήταν μια προβληματική κατάσταση. Για πρώτη φορά βγάλαμε το πρόγραμμα επιχορηγήσεων σε διαβούλευση στο open.gov, διατυπώθηκαν σχόλια και αναρτήσαμε στο διαδίκτυο το ποιοι έχουν επιχορηγηθεί, με τι ποσά και για ποια δράση. Αυτό ήταν από τις μεγάλες αλλαγές της Γενικής Γραμματείας, διαφάνεια και προσανατολισμός σε σωστές δράσεις.

Άρα το κριτήριο είναι η επιχορήγηση να πιάνει τόπο, να έχει μια στόχευση και ένα αποτέλεσμα. Ακριβώς. Για πρώτη φορά μετά από καιρό, στις επιχορηγούμενες δράσεις θα γίνονται έλεγχοι και εκθέσεις αξιολόγησης, βάσει των οποίων θα  εκτιμάται εάν αξίζει και την επόμενη χρονιά ο ίδιος φορέας να επιχορηγηθεί εκ νέου. Αναφερόμενοι σε αλλαγές, θα ήθελα να τονίσω ότι για πρώτη φορά φέτος η Γραμματεία συμμετείχε στο Athens Pride. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται σε μία από τις βασικές πολιτικές μας κατευθύνσεις. Η πρώτη είναι η καταπολέμηση της ανεργίας και η αύξηση της  απασχόλησης, η δεύτερη η αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού –εκεί εντάσσεται ο σεβασμός στη σεξουαλική διαφορετικότητα– και η τρίτη είναι το τρίπτυχο πράσινη ανάπτυξη, κλιματική αλλαγή, περιβάλλον. Επίσης σχεδιάζουμε μια καμπάνια το φθινόπωρο για τις ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες και στο Athens Pride καλέσαμε τους παρευρισκόμενους να ψηφίσουν για το σύνθημα της καμπάνιας. Προκρίθηκε το «Ζούμε όπως κι εσύ».