Η τύφλωση του ΣΥΡΙΖΑ και οι φαύλοι κύκλοι

Η ιδεολογική τύφλωση είναι ανθρώπινη ιδιότητα. Είναι η αποκοπή από την πραγματικότητα και η πίστη σε μια σειρά από σκόπιμα κατασκευασμένα δεδομένα για την ίδια κατάσταση. Τύφλωση επέρχεται και όταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι αν αποδεχτούν αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα, κινδυνεύει ένα ζωτικό κομμάτι της ύπαρξής τους. Κινδυνεύει ο εαυτός τους, κινδυνεύει η σκέψη τους, κινδυνεύουν οι ιδέες τους, κινδυνεύει η ίδια τους η υπαρξιακή ταυτότητα. Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που υπέστησαν παρόμοιες απώλειες και οι συνέπειες δεν ήταν εύκολες. Κάποιοι τις αντιμετώπισαν γρήγορα, κάποιοι αργά, κάποιοι δεν τις αντιμετώπισαν ποτέ.

Αυτή είναι και η συνηθέστερη εξήγηση για το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν παραδέχονται, όχι μόνο την ήττα τους αλλά και τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτήν. Δεν παραδέχονται ούτε την άγνοιά τους, ούτε τις εμμονές τους. Πάνω κάτω αυτό συμβαίνει και στην πολιτική μόνο που η απειλή της διάψευσης των ιδεών φουντώνει σαν οινόπνευμα σε αναμμένο τζάκι την εκδήλωση επιθετικών και αντικοινωνικών συμπεριφορών όταν κανείς είναι αναγκασμένος να συμμορφωθεί με την ήττα του χωρίς να είναι εκπαιδευμένος σε κάτι τέτοιο. Η Ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα, ιδίως όταν η, ούτως ή άλλως, αναμενόμενη τύφλωση ντύνεται με ρούχα ιδεολογικών ή θρησκευτικών δογμάτων. Γερμανοί και ναζί, Σοβιετικοί και γκούλαγκ, Ρώσοι και Πούτιν, μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ιστορικής τύφλωσης και άρνησης αντίληψης της πραγματικότητας. Η τύφλωση θεωρείται αυτονόητη και το παιχνίδι παίζεται στον χρόνο  επιστροφής/προσαρμογής με όρους κανονικής πραγματικότητας.

Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα αποδεικνύει ότι κινείται ατέρμονα και ο ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που έγινε πολύ πιο έντονο μετά την εκκωφαντική ήττα της 21ης Μαΐου. Οι δηλώσεις στελεχών του επιβεβαιώνουν τον ιστορικό κανόνα ότι οι άνθρωποι βλέπουν και πιστεύουν ό,τι θέλουν, ανεξάρτητα από το μορφωτικό του επίπεδο, όπως πιστεύεται γενικώς. Απεναντίας, όσο πιο έξυπνος είναι κανείς τόσο πιο εύκολα ανακαλύπτει διάφορες ρωγμές στην αλήθεια για να τρυπώσει και να οδηγηθεί στη δική του, βολική, πραγματικότητα.

Για τα αίτια της ήττας γράφονται καθημερινά χιλιάδες λέξεις αναλύσεων καθώς θεωρείται ένα από τα ιστορικά γεγονότα στην πορεία των εκλογικών διαδικασιών στην Ελλάδα. Η απόσταση της Νέας Δημοκρατίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, στις εκλογές της 21ης Μαΐου ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη της Μεταπολίτευσης. Η πρώτη μεγαλύτερη διαφορά που έχει καταγραφεί ήταν αυτή της Ν.Δ. του Κωνσταντίνου Καραμανλή από την Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου στις εκλογές του 1974.

Ιεραρχώντας κανείς τις συνέπειες αυτού του αποτελέσματος για τον ΣΥΡΙΖΑ, ανάλογα με τη σπουδαιότητά τους, μία από τις σημαντικότερες είναι η βίαιη αφαίρεση του χαρακτηριστικού του ως «κόμματος εξουσίας» αναγκάζοντάς τον, μέσα σε λίγα μόλις 24ωρα να επαναπροσδιορίζει τη φυσική του θέση στο ελληνικό πολιτικό οικοσύστημα. Εξ ου και η εμφατική - συνθηματική αναφορά στο θέμα από τον πρόεδρό του κατά τη διάρκεια του μονολόγου του στα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής. «Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα εξουσίας και όχι διαμαρτυρίας», ανέφερε με στόμφο που δήλωνε, μεταξύ άλλων, και την προσμονή θερμού χειροκροτήματος. Πίσω από αυτήν την αναφορά βρίσκεται η αγωνία τόσο του ίδιου, καθώς διακυβεύεται και η προσωπική του πολιτική πορεία, αλλά και πολλών στελεχών του κόμματος: Είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος ο ΣΥΡΙΖΑ να επιστρέψει σε ό,τι ήταν όταν ξεκίνησε την ανοδική του πορεία το 2012. Όχι επειδή άλλαξε ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά επειδή άλλαξαν οι συνθήκες που τον ανέδειξαν χωρίς ο ίδιος να προσπαθήσει να τις αποκωδικοποιήσει δημιουργικά, όχι μόνο προς όφελος του ίδιου αλλά και του πολιτικού συστήματος γενικότερα. Για παράδειγμα, δεν κατάφερε να κατανοήσει ότι όταν επενδύεις ολόκληρη την πολιτική ύπαρξη και το μέλλον σου στον θυμό αυτό έχει ημερομηνία λήξης. Για τον απλό λόγο ότι μία από τις βασικότατες ιδιότητες του θυμού είναι ότι κάποια στιγμή υποχωρεί. Αν δεν υποχωρεί, τότε μιλάμε για άλλο φαινόμενο.

Αντί, λοιπόν, μετά την ήττα να συμπεριφερθεί ως ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα έπεσε σε, τουλάχιστον, δύο μεγάλες παγίδες στρατηγικής, δύο φαύλους κύκλους δηλωτικούς ιδεολογικού και πολιτικού αδιεξόδου, θυμίζοντας περισσότερο οδηγούς αυτοβελτίωσης και ερασιτεχνικά εγχειρίδια τύπου «Πώς να αποδεικνύεις ότι έχεις πάντα δίκιο».

Φαύλος κύκλος, πρώτος: Η επένδυση σε ό,τι πιο λούμπεν διέθετε και διαθέτει η κανονική κοινωνία αλλά και η σοσιαλμιντιακή της εκδοχή που οδήγησε στη «νομιμοποίηση» της εχθροπάθειας και της τοξικότητας, χρησιμοποιείται και πάλι για την εξήγηση της ήττας. Οι καφενειακοί ψυχολογισμοί με τους οποίους ο (και καλά) διανοούμενος πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Ξυδάκης καταφέρθηκε εναντίον της πλειοψηφίας του εκλογικού σώματος μιλώντας για «ομίχλη στο μυαλό», «σύνδρομο Στοκχόλμης» και «θυρωρούς της νύχτας» (σ.σ. μαζοχισμός). Δέχθηκε σκληρή κριτική και απάντησε ότι είχε δίκιο για τους χαρακτηρισμούς του, την ώρα που η Πόπη Τσαπανίδου τον δικαιολογούσε λέγοντας ότι «βρίσκεται σε κάποιο από τα στάδια του πένθους». Το ίδιο, πάνω κάτω, έκανε και ο Δημήτρης Βίτσας, κάνοντας λόγο για «συνέπειες του εγκλεισμού λόγω Covid». Το ίδιο γίνεται και στα social. Η απεύθυνση στο λούμπεν κομμάτι της κοινωνίας υπό τον γενικότερο τίτλο «εμφύλιος με το ζόρι», μία από τις αιτίες της ήττας που υπέστη, χρησιμοποιείται για την εξήγηση της ήττας.

Φαύλος κύκλος, δεύτερος: Ουδέποτε από τη Μεταπολίτευση και έπειτα δεν έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο το ηττημένο κόμμα -και μάλιστα με τέτοιον τρόπο- να υποτιμά και να προσβάλλει την κοινή γνώμη ενώ παράλληλα να της ζητεί όχι να ενισχύσει το ίδιο αλλά να αποδυναμώσει αυτό που ανακηρύχθηκε νικητής. Μοιάζει με παραλογισμό αλλά δεν είναι. Εν ολίγοις: Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητεί  μέσω της δημοκρατικής διαδικασίας των εκλογών να αποδυναμωθεί αυτός που επελέγη να είναι ενδυναμωμένος σε τέτοιο βαθμό μέσω της δημοκρατικής διαδικασίας των εκλογών. Και το χειρότερο: Κινδυνολογεί για την ποιότητα της δημοκρατίας στη χώρα με βάση το αποτέλεσμα της δημοκρατικής διαδικασίας, των επερχόμενων εκλογών της 25ης Ιουνίου. Και όλο αυτό στο όνομα της προστασίας της Δημοκρατίας…

Τελικά, για μία ακόμα φορά δικαιώνεται ο κορυφαίος Δανός θεολόγος και φιλόσοφος, ο Σαίρεν Κίρκεγκωρ: «Υπάρχουν δύο τρόποι να ξεγελιέται ο άνθρωπος: να πιστεύει  κάτι που δεν είναι αλήθεια ή να μην πιστεύει κάτι που είναι αλήθεια…». Φαύλος κύκλος…