Πρόσφατα, έχοντας μόλις πάρει τις εφημερίδες μου από το περίπτερο, έδωσα τα € 3,00 που κόστιζαν και ετοιμαζόμουν να φύγω, όταν άκουσα πίσω μου μια φωνή: «Κύριε, την απόδειξή σας»! Την ίδια ημέρα, λίγες ώρες αργότερα, βγαίνοντας από το ταξί και έχοντας ήδη δώσει τα € 3,10 της «κούρσας», άκουσα και πάλι να με καλούν: «Μια στιγμή να πάρετε την απόδειξή σας»! Ξαφνικά, είχα την αίσθηση ότι ζω σε άλλη πόλη, σε άλλη χώρα.
Την ίδια πάντοτε ημέρα, όταν στάθηκα σε ένα από τα καταστήματα γνωστής αλυσίδας με σνακ, για να πιω έναν καφέ και να τσιμπήσω κάτι, το μάτι μου έπεσε σε πινακίδες που τόνιζαν εμφατικά πως η απλή τυρόπιτα είχε «πάει» € 1,00 (από € 1,40) και ο καφές επίσης € 1,00 (από 1,65). Με έναν πρόχειρο υπολογισμό που έκανα (δεν χρειαζόταν, δα, να είμαι και ο Ευκλείδης), συνειδητοποίησα ότι είχα δώσει € 2,00, αντί για € 3,05 που θα κόστιζε έως πρόσφατα μια αντίστοιχη στάση σε μαγαζί αυτού του τύπου.
Εδώ πνιγόμαστε, θα μου πείτε, κι εσύ γράφεις για δίφραγκα και για τυρόπιτες. Κι όμως, αν σκεφτεί κανείς ότι η πελατεία αυτών των «σνακάδικων» είναι κυρίως νέοι άνθρωποι, κατά τεκμήριο άνεργοι στις μέρες μας, που ζουν από το χαρτζιλίκι τους, η εξοικονόμηση είναι περίπου € 1 την ημέρα, δηλαδή € 25-30 το μήνα. Ίσως μάλιστα και περισσότερο, αν υπολογίσουμε ότι οι επισκέψεις ενός νέου σε παρόμοια ή ανάλογα στέκια μπορεί να είναι και περισσότερες από μία ημερησίως.
Λίγες μέρες νωρίτερα, είχε χρειαστεί να ταξιδέψω στην Κρήτη. Πηγαίνοντας να κλείσω εισιτήριο, εντυπωσιάστηκα από τον καταιγισμό των προσφορών, προφανώς λόγω του έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών που έχουν δρομολογήσει πλοία στη γραμμή Αθήνα-Ηράκλειο: ο ένας δεν σου χρεώνει το αυτοκίνητο σε μία από τις δύο διαδρομές, ο άλλος σού δίνει δωρεάν την καμπίνα του γυρισμού, ο τρίτος σού «χαρίζει» το εισιτήριο του παιδιού (αν έχεις) κ.ο.κ.
Τέλος, ρίχνοντας πρόσφατα μια ματιά στα «ενοικιάζεται» του κέντρου της Αθήνας και κάνοντας μερικά τηλεφωνήματα για λογαριασμό φίλων που ενδιαφέρονταν, διαπίστωσα πόσο πιο «μετριοπαθείς» έχουν γίνει οι ιδιοκτήτες στις απαιτήσεις τους αλλά και πόσο πιο εύκολα δέχονται παζάρι στην αρχική τιμή που ζητάνε, προκειμένου να μην τους μείνει ξενοίκιαστο το διαμέρισμα.
Τι «δηλοί ο μύθος»; Τι δείχνουν όλα αυτά; Όχι, βέβαια, ότι τα πράγματα πάνε πρίμα. Μακριά από μένα κάθε τάση εξωραϊσμού της πραγματικότητας. Η κατάσταση είναι δύσκολη και το ξέρουμε όλοι. Όπως όλοι, επίσης, ξέρουμε ότι τα προσωπικά μας «οικονομικά» είναι ζορισμένα και δεν αποκλείεται καθόλου να ζοριστούν ακόμα περισσότερο. Η κρίση είναι εδώ και… πονάει. Τι κρίση, δηλαδή; Κρισάρα!
Όμως Ιούλιος είναι, βρε αδελφέ, τελευταίο κείμενο πριν από τις διακοπές γράφω. Ας αλεγράρουμε και λίγο, αναζητώντας, έστω και «με το φανάρι», κάποια θετικά μηνύματα και φαινόμενα εν μέσω της γενικής δυσπραγίας και της διάχυτης κατήφειας που μας περιβάλλουν.
Μικρή, λοιπόν, συμβολή προς αυτή την κατεύθυνση ας θεωρηθούν οι δύο σημερινές (τεκμηριωμένες, πάντως, με παραδείγματα) διαπιστώσεις. Ποιες είναι αυτές;
α) Εκ των πραγμάτων, η κρίση, η κρισάρα που λέγαμε, θα λειτουργήσει εν μέρει και ως… κρισάρα. Με άλλα λόγια, διορθωτικά (εξορθολογιστικά, θα τολμούσα να πω) σε ορισμένους κλάδους και στις πρακτικές τους, αλλά και στις τιμές ορισμένων αγαθών και υπηρεσιών.
β) Παρά την αδιαμφισβήτητη ύπαρξη καρτέλ, συμφωνιών «κάτω από το τραπέζι», κ.λπ., σε περιόδους κρίσεων όπως η σημερινή εκείνος ο παλιός, καλός, κλασικού τύπου ανταγωνισμός, για τον οποίο έγραφαν τα οικονομικά εγχειρίδια των σπουδών μας, ο τόσο συκοφαντημένος και απαξιωμένος, δείχνει να λειτουργεί ο άτιμος σε ορισμένες περιπτώσεις, ρίχνοντας τις τιμές και βελτιώνοντας τις υπηρεσίες προς όφελος του καταναλωτή. Για να δούμε... Καλές διακοπές.
19°
