Εδώ και πολύ καιρό υφέρπει η αίσθηση πως ακόμη κι αν δεν υπήρχε αυτή η κρίση, θα έπρεπε να είχε εφευρεθεί. Είναι επίσης προφανές πως οι τεχνικές υπέρβασης της κρίσης που υιοθετούνται διεθνώς ταιριάζουν γάντι με τις προσδοκίες του διεθνούς τραπεζικού συστήματος, προκειμένου να επιλυθούν δομικά ζητήματα στη ροή του χρήματος. Ακόμη και οι ίδιες οι τράπεζες, που ενοχοποιούνται ως βασικοί συντελεστές στη διαμόρφωση συνθηκών κρίσης, φοβήθηκαν τη δυσανάλογη σκιά τους όταν αντελήφθησαν και αυτές το μέγεθος της εικονικής τους οικονομικής οντότητας. Από το 1995, οπότε θεσμοθετήθηκε η αυτονομία του εκδιδόμενου χρήματος από το χρυσό, η Αμερική κατάφερε να αλλάξει ριζικά την εικόνα του καπιταλισμού εισάγοντας την έννοια της εικονικής οικονομίας ως βασικού συστατικού στοιχείου της οικονομικής δραστηριότητας.
Ζούμε τη φάση της τραπεζικής αναδόμησης. Σαν φάση έχει ενδιαφέρον για τις τράπεζες. Ουδείς όμως θα μπορούσε να ορκιστεί ότι η φάση αυτή έχει ενδιαφέρον και για τους πολίτες. Στην Ελλάδα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και της ύφεσης, οι πρωτοβουλίες του κ. Μιχάλη Σάλλα, επί παραδείγματι, μοιάζουν περισσότερο με κινηματογραφική παραγωγή με επίκεντρο τη μυθοπλασία. Ποιος πραγματικά μπορεί να συλλάβει το βαθύτερο νόημα των πρωτοβουλιών των τριών μεγάλων μετόχων της Τράπεζας Πειραιώς (Βαρδινογιάννης, Κ. Αγγελόπουλος, Βασιλάκης) να προτείνουν μέσω Σάλλα την εξαγορά της Αγροτικής και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου εν είδει πακέτου, την ώρα που καμία άλλη εκ των ισχυρών τραπεζών στην Ελλάδα επιθυμεί να «φορτωθεί» την εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα ΑΤΕ. Ποιος πολίτης άραγε γνωρίζει πως η φημολογούμενη από τα «ισχυρά» πρωτοσέλιδα των «ισχυρών» εκδοτών πώληση της τουρκικής Finansbank από την Εθνική Τράπεζα είναι απλώς μία μπαρούφα, διότι αν συμβεί κάτι τέτοιο η σημερινή διοίκηση της Εθνικής θα πάει φυλακή. Και ο λόγος είναι ξεκάθαρος. Η τράπεζα της Τουρκίας αποτελεί αυτή τη στιγμή τη μοναδική κερδοφόρα πηγή της Εθνικής Τράπεζας, όσο και αν αυτή η πραγματικότητα φαντάζει εξωπραγματική.
Τα stress tests
Τα stress test της 23ης Ιουλίου, που τόσο έχουν διαφημιστεί και που όλες οι ελληνικές τράπεζες, εκτός Αγροτικής, θα περάσουν, αποτελούν μία απλή πλακίτσα μπροστά στο stress test του Σεπτεμβρίου που έχει παραγγείλει η Τρόικα. Τα τεστ του Ιουλίου τα διαχειρίζονται οι ίδιες οι τράπεζες με τη λογική του... για να δούμε πού βρισκόμαστε. Η Τράπεζα Πειραιώς φερ’ ειπείν περνά τις εξετάσεις με βαθμό που αγγίζει τη βάση, ενώ η μόνη τράπεζα που περνά με αξιώσεις είναι η ALPHA. Τον Σεπτέμβριο, ωστόσο, θα γελάσει και το παρδαλό κατσίκι, διότι οι εξεταστές θα είναι ανεξάρτητοι οίκοι. Οι ελληνικές τράπεζες κινδυνεύουν να μείνουν μεταξεταστέες και, ω του θαύματος, στα μέσα Ιουλίου αρχίζει, με «λαγό» τον Μιχάλη Σάλλα, η ευρύτερη κουβέντα για εξαγορές και συγχωνεύσεις και επαφές «Τρίτου Τύπου» με ευρωπαϊκούς τραπεζικούς οργανισμούς και άπληστους Άραβες τραπεζίτες του Κατάρ.
Με λίγα λόγια το παιχνίδι που παίζεται αφορά πέντε μεγάλες οικογένειες και δύο εκατοντάδες γραφειοκράτες και golden boys, μιας κάποιας ηλικίας βεβαίως, καθώς και καμιά πενηνταριά πολιτικά πρόσωπα συν είκοσι μεγαλοεπιχειρηματίες. Σούμα... όχι πάνω από 500 άτομα. Οι πολίτες που κλήθηκαν να καταναλώσουν την εικονική οικονομική πραγματικότητα της στρεβλής ανάπτυξης της τελευταίας εικοσαετίας και δανείστηκαν πλαστικό χρήμα, αλλά με καθόλου εικονικά επιτόκια, καλούνται τώρα να χρηματοδοτήσουν μέσω της λιτότητας, της περικοπής εισοδημάτων, αλλά κυρίως με την παράταση του χρόνου εργασίας και την αλλαγή των συνθηκών στην αγορά εργασίας, την αναδόμηση των τραπεζών. Αυτό το σκηνικό αποκαλείται παγκοσμίως «πρόγραμμα εξόδου από την κρίση». Στην Ελλάδα ο κόσμος το αποκαλεί και με το προσωνύμιο «μνημόνιο», λόγω επικαιρότητας. Να δείτε που στο εγγύς μέλλον μπορεί και να στηθεί ένα εξαιρετικό σκηνικό χρηματιστηριακής ευφορίας, όπου ο γνωστός πια κτηνοτρόφος της Απειράνθου θα ξαναθυμηθεί τις επιταγές των editorial της “Wall Street Journal”. Στο μεταξύ τα πρωτοσέλιδα των «ισχυρών» στον κόσμο των ΜΜΕ θα διαλαλούν την πραμάτεια τους, διότι περί πραμάτειας πρόκειται, αφού όπως λέγεται γνωστή τράπεζα με αξιώσεις και όνομα συνομιλεί με πολωνικό τραπεζικό οίκο, σχήμα οξύμωρον ως προς τον πολωνικό χαρακτήρα του οίκου, εκτός αν συμβαίνει το γνωστό «έμαθαν ότι γ....στε, πλάκωσαν τώρα και οι Ανατολικοί». Ο πολίτης βεβαίως που καλείται μέσω των πρωτοσέλιδων να συμμετέχει (νοερά) στην επιχείρηση αναδόμησης των ελληνικών τραπεζών, αγνοεί στο σύνολό του το σχέδιο, αλλά υποπτεύεται όσο να ’ναι πως καταβάλλοντας καθημερινά τον οβολό του, χρησιμοποείται ως σωσίβια λέμβος των bonus των golden boys... μιας κάποιας ηλικίας έστω.
Φωτό: "14 Ιουλίου 2010 Εξυγίανση με Κωνσταντόπουλο".
Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ μεταμορφώνει εικόνες της επικαιρότητας σε έργα τέχνης, p.koulouras@gmail.com
Τα λάθη και η πελατειακή νοοτροπία είδαμε πού μας οδήγησαν. Οι επιλογές που γίνονται σήμερα θα καθορίσουν αν θα αφήσουμε οριστικά πίσω μας την κρίση ή αν θα ξαναμπούμε στον φαύλο κύκλο.
13°
