Εκλογές 2023: Πώς μεταφράζεται ο «πολιτικός σεισμός» που έβγαλε η κάλπη - Η ιστορική νίκη της ΝΔ, η κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και η «χρυσή ευκαιρία» του ΠΑΣΟΚ
Ο «πολιτικός σεισμός», όπως περιέγραψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης την ιστορική νίκη της ΝΔ, με τη μεγαλύτερη διαφορά από το δεύτερο κόμμα επί Μεταπολίτευσης, είναι κάτι που κανείς δεν μπόρεσε να προβλέψει κατά την προεκλογική περίοδο και ξεπέρασε τις προσδοκίες ακόμη και του ηγέτη της παράταξης. Ο αντίκτυπος του εκλογικού αποτελέσματος ισοδυναμεί με «τσουνάμι» για τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ φαίνεται να οδηγεί σε αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, με το ΠΑΣΟΚ να κάνει δυναμική επιστροφή -«αναγέννηση» χαρακτήρισε ο Νίκος Ανδρουλάκης την εκλογική δύναμη που έλαβε το Κίνημα.
Ήδη, λίγες ώρες μετά την οριστικοποίηση των αποτελεσμάτων και τον αρχικό αιφνιδιασμό του double score (η ΝΔ βρίσκεται στο 40,8% και ο ΣΥΡΙΖΑ στο 20%), οι αναλυτές άρχισαν να προσπαθούν να εντοπίσουν τις αιτίες της συντριβής του ΣΥΡΙΖΑ και τους λόγους που εκτόξευσαν τη γαλάζια παράταξη. Η ΝΔ βρίσκεται μόλις 5 έδρες μακριά από την αυτοδυναμία και μάλιστα με την απλή αναλογική, ενώ την ίδια ώρα στον ΣΥΡΙΖΑ συγκαλούνται τα όργανα προκειμένου να γίνει αποτίμηση του αποτελέσματος και οι αναγκαίες αλλαγές, ακόμη και σε πρόσωπα.
Παρά τη συντριπτική ήττα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και σειρά υψηλόβαθμων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ επέμειναν πως δεν τίθεται θέμα ηγεσίας στο κόμμα. Επισήμαναν ότι τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν είναι εάν υπήρξαν λάθη στη στρατηγική, ή τι πήγε λάθος. Πάντως, «ο προεδρος συνεχίζει κανονικά», τόνιζαν στην Κουμουνδούρου. Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε: «Τα συλλογικά μας όργανα θα συγκληθούν άμεσα ώστε να αποτιμήσουν τα εκλογικά αποτελέσματα. Ο εκλογικός κύκλος ωστόσο δεν έχει ακόμα τελειώσει δεδομένου ότι κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξει δεύτερη εκλογική αναμέτρηση συνεπώς δεν έχουμε το περιθώριο του χρόνου. Πρέπει να κάνουμε άμεσα όλες τις αλλαγές που χρειάζονται ώστε να δώσουμε με τους καλύτερους δυνατούς όρους στην επόμενη κρίσιμη και τελική εκλογική μάχη».
Σε μια πρώτη εκτίμηση, ο διευθύνων σύμβουλος της MRB Δημήτρης Μαύρος, επικαλούμενος στοιχεία από το exit poll, παρατήρησε ότι σε ποσοστό 51,9% οι ελευθεροι επαγγελματίες ψήφισαν τη Νέα Δημοκρατία (άνοδος 8% σε σχέση με τις εκλογές του 2019), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε 9 μονάδες καθώς εξασφάλισε μόλις το 18,7% των προτιμήσεών τους -κάτι που παραπέμπει στο ενδεχόμενο να επέδρασε καταλυτικά η υπόθεση Κατρούγκαλου.
Πάντως, οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές και σχολιαστές επικεντρώθηκαν στο «στοίχημα» της αξιοπιστίας, που φαίνεται να έχασε κατά κράτος ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ διατυπώθηκαν και εκτιμήσεις ότι ο προγραμματικός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έπεισε, καθώς και ότι το κόμμα φάνηκε να «ψαρεύει σε θολά νερά» -με έμφαση στο ζήτημα Κασιδιάρη, που φαίνεται να στοίχισε σε ψήφους προοδευτικών πολιτών.
Στην αντίπερα όχθη, το κλίμα είναι πανηγυρικό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης οδήγησε την παράταξη σε δυσθεώρητα ύψη, καταγράφοντας ένα ποσοστό που ισοδυναμεί με «καθαρή εντολή αυτοδυναμίας», όπως τόνιζαν από το «γαλάζιο» στρατόπεδο. «Οι πολίτες θέλουν αυτοδύναμη κυβέρνηση», είπαν «όχι σε αβέβαιους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς» τόνισε μεταξύ άλλων ο Κυριάκος Μητσοτάκης, περιγράφοντας σαφώς ότι οι δεύτερες κάλπες θα επισπευσθούν.
Με το εκλογικό σύστημα της δεύτερης κάλπης, η ΝΔ θα εξασφαλίσει ένα bonus της τάξης των 50 εδρών, κατακτώντας με άνεση τον στόχο να κυβερνήσει αυτοδύναμη. Για τον λόγο αυτό, όπως επισημαίνει το «γαλάζιο» επιτελείο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν πρόκειται να αξιοποιήσει τη διερευνητική εντολή που θα του αναθέσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, προκειμένου να «τρέξουν» οι διαδικασίες και να οριστεί η 25η Ιουνίου (όπως όλα δείχνουν) ως η Κυριακή του «β' γύρου» των εθνικών εκλογών.
Το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, που ματαιώνει προθέσεις για κυβερνήσεις ηττημένων, ανοχής, ή ειδικού σκοπού, διευκολύνουν προς την κατεύθυνση της επίσπευσης της δεύτερης κάλπης, ενώ βγάζουν από τη δύσκολη θέση το ΠΑΣΟΚ που μπορεί πλέον να απορρίπτει χωρίς δεύτερη κουβέντα το ενδεχόμενο συνεργασιών. Την ίδια ώρα, η δεύτερη κάλπη αποτελεί «χρυσή ευκαιρία» για την Χαριλάου Τρικούπη ώστε να κερδίσει έδαφος στον κεντρώο προοδευτικό χώρο έναντι του ΣΥΡΙΖΑ.
«Διαβάζοντας» το εκλογικό αποτέλεσμα πολιτικοί αναλυτές δεν δίστασαν να σχολιάσουν ότι η σταδιακή επιστροφή στην «κανονικότητα» μετά τις αλλεπάλληλες κρίσεις, δείχνει αλλαγή μεν, αλλά προς την κατεύθυνση της επιστροφής στον «παραδοσιακό» δικομματισμό, με την απομείωση της δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ και την ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι λίγοι, δε, εκείνοι που «ποντάρουν» στην εμπειρία των «πράσινων» στελεχών ότι μπορούν να δώσουν με σθένος και αποτελεσματικότητα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, που ούτως ή άλλως θα βρίσκεται σε περιδίνηση το προσεχές διάστημα, τον αγώνα της δεύτερης κάλπης.
Η ακριβής ημερομηνία των επαναληπτικών εκλογών θα οριστεί με την ολοκλήρωση των διαδικασιών της ανάθεσης από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας των εντολών για τον σχηματισμό κυβέρνησης στους τρεις αρχηγούς.
Το εθιμοτυπικό ορίζει ότι η υπουργός Εσωτερικών Καλλιόπη Σπανού θα ανακοινώσει στον πρόεδρο της Βουλής τα επίσημα αποτελέσματα και εν συνεχεία ο Κωνσταντίνος Τασούλας θα μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο προκειμένου να ενημερώσει σχετικά την Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ακολουθήσει εν συνεχεία τη συνταγματική πρόβλεψη για την ανάθεση της εντολής σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό του πρώτου σε ψήφους κόμματος. Θεωρείται βέβαιο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα αξιοποιήσει την εντολή και από τον τρόπο που θα αιτιολογήσει αυτήν την επιλογή αναμένεται να τεθεί και το δίλημμα της β' κάλπης.
5°
