Εκλογές 2023 - Τζένη Λειβαδάρου: Συνέντευξη στην ATHENS VOICEE με την υποψήφια στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία.
Δρ. Τζένη Λειβαδάρου. Πολιτικός μηχανικός. Ασχολείται κυρίως με τις νέες τεχνολογίες και με τη χάραξη στρατηγικής σε επενδύσεις για την ενεργειακή μετάβαση. Βρίσκεται στην έκτη θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ. Σπουδαίο βιογραφικό και προφανώς μου κίνησε το ενδιαφέρον για μια συζήτηση μαζί της. Τελικά και πολύ ενδιαφέρων άνθρωπος.
Πώς προέκυψε μια επιστήμων όπως εσείς να εμπλακεί με την πολιτική;
Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, κύριος Αλέξης Τσίπρας, μου έκανε μια εξαιρετικά τιμητική πρόταση να ενταχθώ στο ψηφοδέλτιο επικρατείας. Μέσα από αυτή την πρόταση μου δίνεται το κατάλληλο βήμα ν’ ασχοληθώ με θέματα που γνωρίζω και μπορώ έμπρακτα να συνδράμω σε ευρύτερο επίπεδο. Εστιάζω λοιπόν σε ζητήματα που γνωρίζω μέσα από τη δουλειά μου και χρήζουν παρέμβασης και συστημικής λύσης. Τέτοια ζητήματα έχω εντοπίσει στον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας, στην ανάπτυξη και στη συντήρηση των έργων υποδομής αλλά και στα θέματα προσβασιμότητας»
Άρα η πολιτική σας δραστηριότητα θα έχει ως πυξίδα την επαγγελματική σας εμπειρία;
Αποφάσισα να ασχοληθώ με την πολιτική με γνώμονα την επαγγελματική μου εμπειρία. Επιτρέψτε μου να σας αναφέρω ένα παράδειγμα. Στην διάρκεια ενασχόλησης με την ενεργειακή μετάβαση κατάλαβα τον τρόπο που αναπτύσσονται οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) στη χώρα μας. Κατάλαβα επίσης ότι η επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης βάζει στο στόχαστρο το ενεργειακό μείγμα της Ευρώπης, άρα και της Ελλάδας. Τα αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής είναι λίγο πολύ γνωστά. Βιώσαμε αύξηση των τιμών ενέργειας, αυξήσεις σε όλα τα αγαθά, πράγμα που μεταφράζεται σε ταυτόχρονη αύξηση του ποσοστού των συμπολιτών μας που βρίσκονται, αν όχι κάτω του ορίου της φτώχειας, σίγουρα όμως πλησίον αυτού. Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί ένα ακανθώδες ζήτημα τα τελευταία έτη, κυρίως λόγω της χαμηλής ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και του υψηλού κόστους αγοράς των ενεργειακών προϊόντων. Τα εθνικά σχέδια δράσης θα πρέπει να περιλαμβάνουν μηχανισμούς στήριξης που θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε επιχορηγήσεις και χρηματοδότηση των πληττόμενων και ευάλωτων νοικοκυριών. Πέρα όμως αυτού, μια λύση στο πρόβλημα μπορούν να μας δώσουν και οι ΑΠΕ με την αξιοποίηση του πλούτου που διαθέτει η χώρα μας σε αέρα και ήλιο για την παραγωγή ενέργειας με ελεγχόμενο κόστος. Ωστόσο για να γίνει αυτή η μετάβαση δίκαιη προϋποθέτει τη συμμετοχή της ίδιας της κοινωνίας. Και κάπου εδώ θα πρέπει πρώτα «να πειστεί» η κοινωνία ότι με τον τρόπο αυτό, δηλαδή με την ενεργό συνδρομή των πολιτών μιας τοπικής κοινωνίας στην αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση ενέργειας ωφελούνται άμεσα όλοι, πρωτίστως με τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας και τη συνολική μείωση του κόστους των ενεργειακών αγαθών».
Στη Γερμανία αλλά και σε πολλές ακόμα προηγμένες χώρες της Ευρώπης υπάρχουν οι ενεργειακές κοινότητες… Οι ενεργειακές κοινότητες είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο, για να έχουν άμεση μείωση στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος οι πολίτες. Στην Ευρώπη έχουμε επιτυχημένα παραδείγματα ενεργειακών κοινοτήτων σε πολλές χώρες με πρωτοπόρους την Ισπανία και τη Γερμανία. Οι ενεργειακές κοινότητες θεσμοθετήθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ για πρώτη φορά στη χώρα μας το 2018. Πρόκειται για φωτοβολταϊκά πάρκα που λειτουργούν μέσω συνεταιρισμού νοικοκυριών σε συνέργεια με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με απλά λόγια, ό,τι ενέργεια παράγεται από το πάρκο αφαιρείται από την ενέργεια που καταναλώθηκε από το νοικοκυριό. Πόσες είναι οι ενεργειακές κοινότητες σήμερα που συμμετέχουν στην πλειοψηφία νοικοκυριά; Ελάχιστες. Αυτό θα πρέπει να αλλάξει. Συμμετέχω και εγώ η ίδια σε μια ενεργειακή κοινότητα, όπου αντιμετωπίσαμε μεγάλες δυσκολίες και ακόμα δεν έχουμε συνδεθεί στο δίκτυο. Άρα, η προτεραιοποίηση των ενεργειακών κοινοτήτων, όπως βλέπουμε να συμβαίνει σε ολόκληρη την Ευρώπη- κάτι που άλλωστε, θέτει σε πρώτο πλάνο και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ - προσφέρει στην κοινωνία άμεσο κέρδος.»
Θεωρείτε ότι η ενεργειακή μετάβαση εξυπηρετεί ορισμένες συντεχνίες ή μπορεί να έχει οφέλη για το σύνολο της κοινωνίας;
Με τη μεταβλητότητα που χαρακτηρίζει τις τιμές των ορυκτών καυσίμων, η ενεργειακή ασφάλεια και απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα είναι πρώτη προτεραιότητα. Η ενεργειακή ασφάλεια συνδέεται άρρηκτα με την εγχώρια παραγωγή ενέργειας μέσω ΑΠΕ αλλά και με την ενεργειακή αποδοτικότητα. Τα έργα που απαιτούνται θα πρέπει να προγραμματιστούν με γνώμονα την ασφάλεια και το κοινωνικό συμφέρον, ανεξάρτητα από επιδιώξεις συντεχνιών. Για να εξασφαλίσουμε έργα με οφέλη για όλη την κοινωνία απαιτείται ένα πλαίσιο που θα περιλαμβάνει α. ειδικό χωροταξικό σχεδιασμό για αποφυγή ανάπτυξης έργων σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, β. αδειοδοτήσεις σε εύλογο χρόνο και με προτεραιότητα σε επενδύσεις για τη δίκαιη μετάβαση και γ. ένα κεντροποιημένο σύστημα ελέγχου αδειοδότησης, υλοποίησης και συντήρησης των έργων. Ειδικά για τα έργα υποδομής, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην παρακολούθηση υλοποίησης και συντήρησης. Δε θέλω να αναφερθώ εκτεταμένα στο δυστύχημα στα Τέμπη, αλλά είναι ένα τραγικό συμβάν που δεν επιτρέπεται να ξεχάσουμε, αλλά και που θα πρέπει να αποτελέσει βροντερή ένδειξη -ένα καμπανάκι κινδύνου- ότι κάτι τόσα χρόνια πάει λάθος. Ότι υπάρχει τεράστια ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε το καθεστώς συντήρησης των έργων υποδομής της χώρας μας και να δώσουμε την πρέπουσα σημασία που τους αναλογεί. Σε αυτή την κατεύθυνση, το θεσμικό πλαίσιο θα πρέπει να προβλέπει τεχνικά υλοποιήσιμες λύσεις και ορθολογικά χρονοδιαγράμματα, καθώς και μεθόδους ελέγχου της ορθής συντήρησης και λειτουργίας των συστημάτων, θέσπιση πειθαρχικών και ποινικών ευθυνών στελεχών που κατέχουν θέσεις ευθύνης και γενικά ενός πλαισίου διατήρησης της κρατικής εποπτείας των υποδομών αυτών.
Τι γνώμη έχετε για τα ελληνικά πανεπιστήμια; Επίσης αναρωτιέμαι ποια είναι η άποψή σας για την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για κατάργηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής; Μπορεί να περάσει στο πανεπιστήμιο ο μαθητής που έγραψε μηδέν;
Σε σχέση με την ποιότητα των σπουδών στην Ελλάδα οφείλω να πω πως έχω μεγάλο σεβασμό για τη δωρεάν εκπαίδευση που παρέχεται στη χώρα μας. Τα πανεπιστήμια προάγουν άριστους επιστήμονες που μπορούν να σταθούν σε ένα διεθνές επαγγελματικό περιβάλλον. Λέμε ότι οι Έλληνες διαπρέπουν στο εξωτερικό και είναι μεγάλη αλήθεια. Όπως μεγάλη αλήθεια είναι και ότι οι περισσότεροι πήραν τα εφόδια και τις βάσεις από το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο και μετά έφυγαν στο εξωτερικό. Η απόφαση για την εύρεση εργασίας στο εξωτερικό προκύπτει κυρίως από την έλλειψη επαγγελματικών επιλογών και εξέλιξης στη χώρα μας. Με την Ελάχιστη Βάσης Εισαγωγής σε ισχύ, εισάγονται στα ελληνικά πανεπιστήμια περίπου 15.000 φοιτητές λιγότεροι. Αυτό σημαίνει πως μένουν σε ετήσια βάση περίπου 15.000 θέσεις κενές. Η κατάργηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής εξασφαλίζει ότι όλες οι διαθέσιμες θέσεις στα πανεπιστημιακά τμήματα θα καλυφθούν. Το σύστημα που προτείνεται προϋποθέτει ότι θα γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των δημοφιλών σχολών που θα εισάγονται οι φοιτητές με πανελλήνιες εξετάσεις και των σχολών που δεν συμπληρώνουν επαρκή αριθμό υποψήφιων φοιτητών. Στις λιγότερο δημοφιλείς σχολές παρέχεται η δυνατότητα να εισαχθούν φοιτητές με το βαθμό του απολυτηρίου λυκείου. Το πλέον δόκιμο παράδειγμα δεν είναι ο μαθητής του μηδέν. Το παράδειγμα είναι ο μαθητής που έχει στο απολυτήριο λυκείου βαθμό 11 αλλά στις εξετάσεις λαμβάνει βαθμό οριακά χαμηλότερο της ελάχιστης βάσης εισαγωγής και συνεπώς μένει εκτός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Άλλωστε η απόδοση ενός μαθητή κοντά στη βάση εισαγωγής, κρίνεται πολλές φορές από τη δυνατότητα να πάει στο κατάλληλο φροντιστήριο και από τη δυσκολία των θεμάτων. Η κατάργηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής θα πρέπει να συνδυαστεί και με άλλα μέτρα ενίσχυσης της κατάρτισης των νέων, όπως με τον εκσυγχρονισμό των τμημάτων και την επανίδρυση των δημόσιων δωρεάν διετών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης σε τεχνικές ειδικότητες».
Για τους «αιώνιους φοιτητές» ποια είναι η άποψή σας;
Ένα από τα επιχειρήματα υπέρ της ελάχιστης βάσης εισαγωγής είναι ότι οι φοιτητές που μπήκαν με χαμηλή βάση καθυστερούν ή δεν ολοκληρώνουν ποτέ τις σπουδές τους. Ωστόσο, πως αποδεικνύεται ότι το ποσοστό αποφοίτησης από το πανεπιστήμιο σχετίζεται με το βαθμό εισαγωγής των υποψηφίων; Είναι η αργοπορία ολοκλήρωσης των σπουδών πιο έντονη σε σχολές χαμηλής ή υψηλής βάσης εισαγωγής; Έχουμε περισσότερους λιμνάζοντες φοιτητές στα κεντρικά Πανεπιστήμια Αθήνας και Θεσσαλονίκης ή στα περιφερειακά; Το φαινόμενο των λιμναζόντων φοιτητών είναι δύσκολο να ερμηνευτεί διότι είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα, που εμπεριέχει κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Υπάρχουν στατιστικά δεδομένα. Θα πρέπει να γίνει μία σοβαρή έρευνα, που θα περιλαμβάνει όλες τις παραμέτρους όπως, την οικονομική δυνατότητα του φοιτητή, τη σύνδεση τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας, την πλασματική ταύτιση της κατώτατης βάσης εισαγωγής σε πανεπιστημιακά τμήματα με το βαθμό δυσκολίας τους (η οποία επί της ουσίας διαμορφώνεται μόνο από τη ζήτησή τους), την κατάλληλη προετοιμασία των μαθητών κατά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση για την ομαλή ένταξή τους στο πανεπιστήμιο, την ανάγκη για νέα επαγγέλματα, τον επαναπροσδιορισμό της σημασίας των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων και τον απαιτούμενο εκσυγχρονισμό των περιφερειακών τμημάτων. Μόνο με μια ολιστική και μακροχρόνια προσέγγιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τη σύνδεση με το ευμετάβολο περιβάλλον της αγοράς εργασίας θα μπορέσουμε να έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα, ώστε να λαμβάνονται οι σωστές αποφάσεις για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Η Αθήνα είναι μια εντελώς εχθρική πόλη για άτομα με οποιοδήποτε πρόβλημα. Τι χρειάζεται για να γίνει περισσότερο φιλική και προσβάσιμη;
Η Αθήνα και γενικότερα οι πυκνοκατοικοιμένες περιοχές έχουν μικρά και δη κακότεχνα -επικίνδυνα σχεδόν- πεζοδρόμια και εξαιρετικά περιορισμένο χώρο στον οποίο μπορούν να αναπτυχθούν υποδομές και διαδρομές προσβασιμότητας. Ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας αντιμετωπίζουν την προσβασιμότητα ως μια έλλειψη της κοινωνίας μας, προς μια καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους αδιακρίτως. Αυτή η αντιμετώπιση είναι μια εξαιρετική κατάκτηση που θα μας βοηθήσει να προωθήσουμε συγκεκριμένες λύσεις. Ο διάλογος έχει ανοίξει και είμαι αισιόδοξη πως μπορούμε να προχωρήσουμε σε λύσεις καθολικής προσβασιμότητας ξεκινώντας από το επίπεδο του κτιρίου και πηγαίνοντας στο επίπεδο της γειτονιάς. Έχω τοποθετηθεί αρκετές φορές για τη δημιουργία προσβάσιμων γειτονιών. Γειτονιές με συνδυασμό χρήσεων γης, όπου μπορεί να εξυπηρετήσει πολλές δραστηριότητες, που ακουμπούν όλες τις ηλικίες. Φανταστείτε μια γειτονιά που έχει δημόσιες υπηρεσίες για ένα γονιό, δίπλα στο νηπιαγωγείο που απασχολείται το παιδί και δίπλα από μια καφετέρια που κάθεται ο παππούς ή η γιαγιά και περιμένει να σχολάσει το εγγόνι. Μπορεί να ακούγεται ιδανικό αλλά μπορούμε πράγματι να δημιουργήσουμε μικρούς κόμβους προσβασιμότητας. Σε επίπεδο κτιρίου, δεν γίνεται πλέον τα δημόσια κτίρια να μην είναι προσβάσιμα. Δεν γίνεται να μην έχουμε έξω από κάθε δημόσιο κτίριο και σε κάθε δημόσια υπηρεσία δύο θέσεις ΑΜΕΑ. Δεν γίνεται να μιλάμε για αναπτυξιακές πολιτικές και να μην μπορούν οι άνθρωποι με αναπηρίες να πάνε μέχρι το ταχυδρομείο. Και νομίζω ήρθε η ώρα να σκεφτούμε σοβαρά την πρόβλεψη για την εξ αποστάσεως εξυπηρέτηση κάποιων πολιτών, ειδικά σε θέματα ασφάλισης. Είναι πολλά τα θέματα, άλλα μικρότερα και άλλα μεγαλύτερα. Υπάρχουν γρήγορες άμεσες λύσεις όπως οι θέσεις ΑΜΕΑ και μακροχρόνιες στρατηγικές προσβασιμότητας. Ζητάμε και συζητάμε λύσεις που θα αντιμετωπίζουν τα προβλήματα συστημικά και θα προάγουν βιώσιμες μακροχρόνιες λύσεις για το αυτονόητο: για την ανεμπόδιστη άσκηση του δικαιώματος κάθε άτομο με αναπηρία να μπορεί να κινείται και να κυκλοφορεί ελεύθερα. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι ξεκάθαρο σε όλα τα παραπάνω ζητήματα και προς τη σωστή κατεύθυνση όσον αφορά στα θέματα προσβασιμότητας. Η επόμενη κυβέρνηση καλείται να ανταποκριθεί σε πολλά επίπεδα, καθώς παρουσιάζουμε, δυστυχώς, σημαντικότατες ελλείψεις σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θέλει να τιμήσει την ψήφο των συμπολιτών μας σε κάθε δέσμευση. Ειδικά για την προσβασιμότητα ο ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ θέλει να εξασφαλίσει πως ο σχεδιασμός και η υλοποίηση λύσεων μπορεί να γίνει από ανθρώπους με εξειδικευμένη κατάρτιση και εμπειρία στα θέματα αυτά.
20°
