Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ομοφοβίας: Τι σηματοδοτεί η Εθνική Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+  

Η επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας και η πλήρης άρση των διακρίσεων για όλους συνιστά δομικό θεμέλιο του δυτικού πολιτισμού. Διαπιστώνεται σε διεθνές επίπεδο ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα αποτελούν συχνά θύματα διακριτικής μεταχείρισης, ρητορικής μίσους, λεκτικής και σωματικής βίας, με αποτέλεσμα κάποιες φορές ο ακραίος ρατσισμός να φτάνει σε σημείο δολοφονικών επιθέσεων. Οι βαθιά μισαλλόδοξες και ρατσιστικές αυτές συμπεριφορές δημιουργούν εμπόδια στην απρόσκοπτη συμμετοχή των ΛΟΑΤΚΙ προσώπων στην εκπαίδευση, στην ισότιμη πρόσβασή τους στην εργασία, στην πλήρη πρόσβασή τους σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, ακόμη και στον αυτοκαθορισμό του σώματός τους που αποτελεί θεμελιώδη πτυχή της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Στη χώρα μας δεν είναι σπάνια ορισμένα φαινόμενα, όπως ο σχολικός εκφοβισμός εξαιτίας σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, το εσκεμμένο missgendering των υπαλλήλων που εξυπηρετούν τα trans πρόσωπα στις συναλλαγές τους, η απροθυμία των εργοδοτών να προσλάβουν trans άτομα, ενώ σε συνδυασμό με την έλλειψη οικογενειακού υποστηρικτικού περιβάλλοντος, τα άτομα αυτά βιώνουν έντονη απομόνωση και κοινωνική περιθωριοποίηση και πολλές φορές φτάνουν στα όρια του κοινωνικού αποκλεισμού. 

Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, αναγνωρίζοντας ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου χρήζουν μιας αμιγώς δικαιωματικής προσέγγισης, έθεσε την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων ως κομβική πολιτική προτεραιότητα. Γιατί η θωράκιση των δικαιωμάτων όλων των πολιτών αποτελεί αδιαπραγμάτευτο καθήκον της Πολιτείας. Στην κατεύθυνση αυτήν, με απόφαση του Πρωθυπουργού, συστήθηκε το Μάρτιο του 2021 Επιτροπή, με σκοπό τη σύνταξη της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+.  Η Εθνική Στρατηγική, η οποία εκπονήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας, αποτελεί συνέχεια της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής 2020-2025 για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ότι: «Οι διακρίσεις, η βία και το μίσος κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων αντιβαίνουν στις θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρέπει να εκλείψουν».

Η Εθνική Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ διαρθρώνεται σε τέσσερις πυλώνες ως ακολούθως:

1. Καταπολέμηση των διακρίσεων έναντι των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων
2. Προστασία των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων
3. Κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα
4. Πρωτοβουλίες για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε παγκόσμιο επίπεδο

Η επιτροπή παρέδωσε το πόρισμά της τον Ιούνιο του 2021, το ποίο συνιστά έναν συνεκτικό οδικό χάρτη που θέτει τις πολιτικές κατευθύνσεις και τους στρατηγικούς άξονες που θα συντελέσουν στην οικοδόμηση μιας ανοιχτής και προοδευτικής κοινωνίας, που θα συμπεριλαμβάνει και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Η εθνική στρατηγική σηματοδοτεί τη μεταστροφή της κουλτούρας της κοινωνίας μας, συμβάλλοντας στην άρση των παγιωμένων στερεοτύπων που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας που αποκλίνουν από τα κυρίαρχα ετεροκανονικά πρότυπα. Η σταδιακή εκρίζωση των στρεβλών αυτών αντιλήψεων ενισχύει σταδιακά την κοινωνική και οικογενειακή συνοχή των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων με το οικογενειακό τους περιβάλλον.   

Η εθνική στρατηγική εστιάζει σε στρατηγικές προτεραιότητες, όπως την εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς, την ισότιμη εργασιακή ένταξη και την καθολική πρόσβαση σε ποιοτική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε ίση βάση με το γενικό πληθυσμό. Μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί πάνω από δεκαεπτά νομοθετικές παρεμβάσεις, αλλάζοντας σε σημαντικό βαθμό το τοπίο για τους ΛΟΑΤΚΙ+ συμπολίτες μας, προάγοντας την ορατότητα τους και ενισχύοντας την κοινωνική τους συμμετοχή, με πλήρη σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Μεταξύ των θεσμικών αυτών παρεμβάσεων έχουν ξεχωριστή σημασία, η ένταξη της διάστασης του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας και των χαρακτηριστικών φύλου στο νέο νόμο για τον σχολικό εκφοβισμό, η κατάργηση της αναχρονιστικής απαγόρευσης για αιμοδοσία από ομοφυλόφιλα άτομα, η συμπερίληψη των trans προσώπων στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες στα προγράμματα της ΔΥΠΑ, η απαγόρευση πρακτικών μεταστροφής φύλου σε ευάλωτα πρόσωπα καθώς και η απαγόρευση των μη αναγκαίων ιατρικών παρεμβάσεων «κανονικοποίησης» στα ανήλικα ίντερσεξ πρόσωπα.

 Το αποτύπωμα των θεσμικών αυτών παρεμβάσεων βρίσκει έρεισμα και στο διεθνές πεδίο, αφού σύμφωνα με τον χάρτη που εκδίδει κάθε χρόνο η ILGA Europe, που κατατάσσει τις χώρες της Ευρώπης με βάση τις ΛΟΑΤΚΙ+ νομοθεσίες, η Ελλάδα ανέβηκε τέσσερις θέσεις και βρίσκεται πλέον στη δέκατη τρίτη θέση. 

Οι προτάσεις της εθνικής στρατηγικής έχουν κωδικοποιηθεί και ενσωματωθεί στα ετήσια σχέδια δράσης των αρμόδιων Υπουργείων με στόχο τη θεσμοθέτηση των απαιτούμενων πολιτικών. Τα ζητήματα των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στο παρελθόν τα συζητούσαμε μόνο σε περιορισμένες θεματικές εκδηλώσεις, ενώ σήμερα έχουν τεθεί στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου με αποτελέσματα που ήδη έχουν αρχίσει να φαίνονται. Με πυξίδα μας την εθνική στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ σχεδιάζουμε την επόμενη μέρα της συμπερίληψης, της ποικιλομορφίας και της αμοιβαίας αποδοχής, στη βάση των αρχών της ισότητας, της αξιοπρέπειας και της αλληλεγγύης.