ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: «παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο» - Μέρος 2ο

Διαβάστε το πρώτο μέρος του άρθρου εδώ

Πριν πέντε χρόνια ένα Non Paper του τότε  ΚΙΝΑΛ (10/5/2018), εκτιμούσε, μεταξύ άλλων, τον ΣΥΡΙΖΑ ως εξής:

{7. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανήκει στον ιδεολογικό και πολιτικό χώρο της δημοκρατικής αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας… Είναι ένα κόμμα βαθιά λαϊκιστικό, με νεοκομμουνιστικές – τριτοδιεθνιστικές αναφορές και ολοκληρωτικού τύπου αντιλήψεις, πολύ πέραν από τις αξίες του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, εχθρικό στις θεσμικές λειτουργίες της φιλελεύθερης αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Το αποδεικνύει αυτό με την εχθρότητα απέναντι στην διαφορετική πολιτική άποψη, την εμφυλιοπολεμική ρητορεία και την προσπάθεια του με κάθε δυνατό τρόπο και απίθανες επινοήσεις να ελέγξει την ελεύθερη ενημέρωση τις παρεμβάσεις του στη Δικαιοσύνη και την πλήρη καταστρατήγηση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών. Η άποψη «έχουμε την κυβέρνηση αλλά δεν έχουμε την εξουσία», παραπέμπει στη σταλινική παράδοση και όχι στις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας.}

Ο  κ. Ε. Βενιζέλος σχετικά με την σκευωρία της υπόθεσης Novartis, το υποτιθέμενο μεγαλύτερο «σκάνδαλο» από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους κατά τον τότε Αναπληρωτή Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Παπαγγελόπουλο, κατ’ επανάληψη είχε δηλώσει ότι η υπόθεση εκείνη (που δεν ήταν και η μόνη) είναι η πιο μεγάλη σκευωρία της ελληνικής πολιτικής ιστορίας, μία ευθεία επίθεση κατά της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου. Υπόθεση εσχάτης προδοσίας στο Ποινικό Δίκαιο για αλλοίωση του πολιτεύματος σκόπιμης και συστηματικής (15/12/2020).

Έχει αλλάξει κάτι στις εκτιμήσεις αυτές; Ξεκρέμασαν στον ΣΥΡΙΖΑ το πορτραίτο του Βελουχιώτη και ανάρτησαν αυτό του Σβώλου και δεν έγινε αρκούντως αντιληπτό; Άσε που αυτός ανήκε πάντα στη Δεξιά, όπως είπε κάποια ανιστόρητη κυρία του ΣΥΡΙΖΑ. Πάσχει το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ από αμνησία; Μήπως παρεπιδημεί στη χώρα των Λωτοφάγων; Περασμένα, ξεχασμένα;

Θεωρητικός της σοσιαλδημοκρατίας και πολιτικός αναλυτής από το χώρο του ΠΑΣΟΚ έσπευσε προ μηνών να υποστηρίξει σε κυριακάτικη εφημερίδα περιχαρής, και δεν ήταν ο μόνος, με αφορμή την υποτιθέμενη «απομόνωση» και «αποπομπή» του κ. Πολάκη, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δυο ψυχές: μια σοσιαλδημοκρατική και μια λαϊκιστική. Επομένως, σύμφωνα με τον συλλογισμό αυτό, επειδή τα μεγάλα κόμματα είναι πολυσυλλεκτικά τίποτα δεν θα μπορούσε να εμποδίσει μια συμμαχία ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ. Ο παραμερισμός και μόνο του κ. Πολάκη θα έκανε αυτομάτως  τον ΣΥΡΥΖΑ κόμμα σοσιαλδημοκρατικό; Αστεία πράγματα. Ουδείς τέλειος. Σωστά. Μόνο που την επόμενη Κυριακή, στην ίδια εφημερίδα, μετά την ολοσχερή επαναφορά του κ. Πολάκη, ο ίδιος αναίρεσε την ανάλυσή του και ζήτησε συγνώμη από τους αναγνώστες του. Ορθώς. Διότι, προφανώς «ανακάλυψε» οψίμως ότι ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι παρά η άλλη όψη του νομίσματος του ΣΥΡΙΖΑ. Μια ψυχή. Λίγο αργότερα τη «σοσιαλδημοκρατική» πτέρυγα του κόμματος ενίσχυσε και ο κ. Αντώναρος.

Στο άρθρο του (12/5) ο κ. Καψής υποστηρίζει ορθώς ότι «η ύπαρξη του ΠΑΣΟΚ είναι συνδεδεμένη με ένα συνεχές μέτωπο απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ». Πράγματι, το υπαρξιακό πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ δεν είναι η ΝΔ αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ. Έρευνες δείχνουν ότι το 60% όσων αυτοχαρακτηρίζονται ως «κεντροαριστεροί» αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στον ΣΥΡΙΖΑ όπως και το 20% των «κεντρώων». Τρομακτικά ποσοστά υπέρ ενός κόμματος «αντισυστημικού». Το ΠΑΣΟΚ έχει στο χώρο αυτό ισχνή απήχηση. Αυτό είναι το πρόβλημά του. Επιτρέπει δε στο ΣΥΡΙΖΑ να πατάει σε 2 βάρκες στον ευρωπαϊκό χώρο και να παριστάνει το αριστερό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα!

Είναι φανερό πως το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να ανακτήσει το κοινό αυτό με λαϊκιστικό τρόπο, οι άλλοι είναι πλέον οι αυθεντικοί, οι πρώην από το «βαθύ» και λαϊκιστικό ΠΑΣΟΚ και όχι μόνο. Θα πρέπει να ανασυγκροτήσει πολιτικά και ιδεολογικά το χώρο δίνοντας μεγάλες μάχες για την ηγεμονία. Δεν τις έχει δώσει. Ως απαραίτητη προϋπόθεση απαιτείται να αναλύσει κριτικά τη δική του πολιτική διαδρομή και ιστορία. Επί παραδείγματι, ούτε την εκσυγχρονιστική εποχή του Κώστα Σημίτη υπερασπίζεται ούτε τις κυβερνήσεις Παπαδήμα και Σαμαρά-Βενιζέλου που έβγαλαν τη χώρα από την κρίση και τα μνημόνια με τους καλύτερα δυνατούς όρους. Κι όμως, ήταν από τις καλύτερες κυβερνήσεις στη μεταπολίτευση. Όλες έλαβαν κρίσιμες αποφάσεις προς όφελος της χώρας. Το ΠΑΣΟΚ δεν δέχεται ούτε διεκδικεί τη ιδιοκτησία τους. Κρίμα. Κι αυτό δεν είναι χωρίς συνέπειες.

Τι απομένει να υπερασπιστεί; Την κληρονομιά του Ανδρέα Παπανδρέου με τα θετικά της αλλά και τα πολλά αρνητικά της. Κληρονομιά, όμως, που διεκδικεί με απήχηση ένα θλιβερό κακέκτυπό του, ένας αδίστακτος τυχοδιώκτης, με ένα κακό περιφερόμενο θίασο με κακούς ηθοποιούς. Η επιχείρηση μιας νέας πολιτικής Εξαπάτησης των πολιτών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Συνεπώς, τι νόημα έχει το «είμαστε ένα κόμμα του αντισυστημικού ρεαλισμού» (Νίκος Ανδρουλάκης, Πύργος, 3/5/2023). Ακατανόητη δήλωση. Πομφόλυξ τεραστίων διαστάσεων. Πρόκειται για παγίδευσε σε ένα ακατανόητο «αντιδεξιό σύνδρομο» παλαιάς κοπής που δεν έχει καμιά αντιστοίχηση με τη σημερινή κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Αιχμάλωτος εσωκομματικών συσχετισμών και προσωπικών στρατηγικών.

Ο κ. Μοσχονάς (βλ. Μέρος Ι) σε ένα συμπέρασμά του φαίνεται να έχει δίκαιο, ότι δηλαδή η σημερινή ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, θα πρέπει να (προσ)εύχεται την αυτοδυναμία της ΝΔ για να αποφύγει το πικρό ποτήριον της συνεργασίας μαζί της που ενδέχεται αναγκαστικά, εκ των πραγμάτων, να προκύψει. Ωστόσο, κυβερνήσεις με απρόθυμους εταίρους δεν ευδοκιμούν επί μακρόν.

Σημαντική μερίδα Κεντροαριστερών και Κεντρώων ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ δεν δίστασε να ψηφίσει το 2019 τη ΝΔ για να ηττηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ με την καταστροφική του διακυβέρνηση και τον επικίνδυνο για τη φιλελεύθερη δημοκρατία φαιοκόκκινο λαϊκισμό του. Ψήφισε, όμως, και θετικά. Τελικά, κρίνει ορθολογικά ότι δικαιώθηκε σε μεγάλο βαθμό. Το κυβερνητικό ισοζύγιο είναι θετικό ιδιαίτερα εν μέσω αλλεπάλληλων σοβαρών εξωγενών κρίσεων και σοβαρών εξωτερικών προκλήσεων.

Ωστόσο, καθ’ όλες τις ενδείξεις, σημαντικό τμήμα της ίδιας αυτής μερίδας θα ήταν διατεθειμένο να δώσει το λεγόμενο «όφελος, τεκμήριο της αμφιβολίας» στο ΠΑΣΟΚ, στην πρώτη κάλπη, για να ενισχύσει την ταυτότητά του  και τη διαπραγματευτική του ισχύ, αν είχε πειστεί για την εγγύηση κυβερνητικής σταθερότητας και προοδευτικής προοπτικής που μπορεί να προσφέρει το ΠΑΣΟΚ στη χώρα και κυρίως ότι η ψήφος της δεν θα πήγαινε στον ΣΥΡΙΖΑ σε καμιά περίπτωση.

Το ΠΑΣΟΚ προφανώς πιστεύει ότι η ασάφεια, η ταλάντευση, οι «όροι» για κυβέρνηση συνεργασίας, η (δήθεν) «ίση απόσταση» θα του προσκομίσουν εκλογικά κέρδη. Μάλλον σφάλλει. Κι αυτό ήδη φαίνεται στις δημοσκοπήσεις. Διότι η πολιτική της ηγεσίας έχει τριχοτομήσει την εκλογική βάση (1/3 υπέρ της συνεργασίας με τη ΝΔ, ένα άλλο με τον ΣΥΡΙΖΑ και το υπόλοιπο μόνοι και καλά οργανωμένοι), πράγμα  που οδηγεί σε παράλυση, ανεπίλυτα διλήμματα και αδιέξοδα. Δίνει την εντύπωση ότι θέλει να αποφύγει τη συμμετοχή του σε κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ όπως ο διάβολος το λιβάνι. Το ΠΑΣΟΚ σε καμιά περίπτωση δεν είναι υποχρεωμένο να συμπράξει με το πρώτο κόμμα στον σχηματισμό κυβέρνησης, πράγμα, όμως, που συνεπάγεται πολιτικό κόστος, ενώ η δεύτερη κάλπη προβλέπεται μάλλον πιο δύσκολη από την πρώτη.