Γιώργος Κατρούγκαλος: «Η ΝΔ θέλει να διατηρήσει ανέπαφες τις δομές του δικού της "βαθέος κράτους"»

Σύμφωνος με το κεντρικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ «Δικαιοσύνη Παντού» είναι ο υποψήφιος βουλευτής του κόμματος στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας, Γιώργος Κατρούγκαλος. Ο πρώην υπουργός και καθηγητής Δημοσίου Δικαίου εξηγεί στην ATHENS VOICE γιατί θεωρεί ότι η πολύνεκρη τραγωδία στα Τέμπη «ανέδειξε την πλήρη χρεοκοπία του επιτελικού κράτους», ενώ δίνει τη δική του εκτίμηση για τον λόγο που η Νέα Δημοκρατία «αποστρέφεται» την απλή αναλογική, το σύστημα με το οποίο θα διεξαχθούν οι εκλογές της 21ης Μαΐου 2023. 

Το όνομά του άρρηκτα συνδεδεμένο με το Ασφαλιστικό και τη μεταρρύθμιση του 2016, καταγεγραμμένη στην κοινή συνείδηση ως «νόμος Κατρούγκαλου». Στη Γαλλία η αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης έχει προκαλέσει κοινωνική αναταραχή και διαμαρτυρίες στους δρόμους, στην Ελλάδα πόσο πιθανό είναι να δούμε και πάλι μπροστά μας το Ασφαλιστικό τα επόμενα χρόνια;

«Δεν είναι αναγκαία η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης γιατί η μεταρρύθμιση του 2016 αποκατέστησε τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Να θυμίσω, γιατί οργιάζει η μαύρη προπαγάνδα, ότι την αύξηση των ορίων ηλικίας στα 67 δεν την έκανε ο λεγόμενος “νόμος Κατρούγκαλου” αλλά o  νόμος 4093/2012 της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου. Όταν ήρθαμε στη διακυβέρνηση της χώρας, παρά τις δώδεκα περικοπές που είχαν προηγηθεί, τα ασφαλιστικά ταμεία ήταν άδεια και χρεoκοπημένα, με πάνω από 1,5 δισ. έλλειμμα. Εμείς καταστήσαμε το ασφαλιστικό σύστημα βιώσιμο, για να μπορούν να πάρουν σύνταξη και οι σημερινοί εργαζόμενοι. Παραδώσαμε τον ΕΦΚΑ με πλεόνασμα πάνω από 1 δισ. Αντιθέτως, η κυβέρνηση Μητσοτάκη λεηλάτησε ξανά το ασφαλιστικό σύστημα και το οδηγεί σε ελλείμματα, χαρίζοντας τις επικουρικές στην αγορά, μολονότι έκοψε τη 13η σύνταξη, και δεν έδωσε πίσω 2,5 δισ. αναδρομικά. Η αποκατάσταση της βιωσιμότητας έγινε με μια μεταρρύθμιση που χαρακτηριζόταν από τις αρχές της ισονομίας (ένα ταμείο, ενιαίοι κανόνες) και της κοινωνικής δικαιοσύνης (εθνική σύνταξη και ποσοστά αναπλήρωσης υπέρ των χαμηλόμισθων και όσων είχαν, λόγω ανεργίας, λίγα χρόνια εργασίας)».

«Είναι αλήθεια ότι, μακροπρόθεσμα, οι δημογραφικές τάσεις αναδεικνύουν μια ιδιαίτερα δυσμενή σχέση εργαζόμενων-συνταξιούχων. Για τον λόγο αυτό πέραν των αναγκαίων επεμβάσεων στο δημογραφικό, για να ξεπεράσουν ξανά οι γεννήσεις τους θανάτους, πρέπει να αυξηθεί σημαντικά το ενεργό εργατικό δυναμικό, ιδίως με αύξηση του ποσοστού των εργαζόμενων γυναικών και την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων». 

«Μαύρο το μητρώο Μητσοτάκη»

Ο Γιώργος Κατρούγκαλος εκτιμά ότι κατά τη διακυβέρνηση της ΝΔ αυξήθηκαν οι ανισότητες και επιδεινώθηκε η οικονομική κατάσταση των πολλών. Μάλιστα, θεωρεί ότι σε όλα τα μέτωπα είναι μαύρο το μητρώο του πρωθυπουργού.

«Όχι μόνον η Ελλάδα είναι η τρίτη φτωχότερη χώρα της Ευρώπης από πλευράς αγοραστικής δύναμης, αλλά σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ είναι η τέταρτη χειρότερη χώρα από πλευράς απώλειας εισοδήματος των εργαζομένων. Ποτέ δεν ήταν τόσο μεγάλο το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, ενώ το ιδιωτικό χρέος διογκώθηκε κατά 40 δισ. και 4.250.000 συμπολίτες μας, σχεδόν οι μισοί, έχουν αρρύθμιστες οφειλές προς το δημόσιο, τις τράπεζες ή τον ΕΦΚΑ.

»Ακόμη πιο αβυσσαλέες είναι οι επιδόσεις στον τομέα της δημοκρατίας και των θεσμών, με πιο εμβληματικό αλλά καθόλου μοναδικό παράδειγμα τις υποκλοπές. Από τη δεκαετία του 1960 έχουμε να δούμε παρόμοια σύμπραξη κράτους και παρακράτους, “νομότυπων” επισυνδέσεων ΕΥΠ και παράνομων παρακολουθήσεων από το predator, κατά υπουργών της κυβέρνησης, πολιτικών αντιπάλων, δημοσιογράφων και της μισής ηγεσίας του στρατεύματος. Και δεν έχει ξαναγίνει ελληνική κυβέρνηση να αρνείται να συναντήσει επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου, όπως έγινε κατά την πρόσφατη επίσκεψη της PEGA».

Επιπλέον, θεωρεί ότι το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα τα Τέμπη «ανέδειξε την πλήρη χρεοκοπία του επιτελικού κράτους. «Ακόμη και η Επιτροπή των εμπειρογνωμόνων που επέλεξε χωρίς διαβούλευση με τα κόμματα η ΝΔ δικαιώνει σε όλα τα σημεία την κριτική που ασκήσαμε και τις ευθύνες που αποδώσαμε. Ενδεικτικά, όχι απλώς ήταν παράνομη η μετάταξη του σταθμάρχη –ένα ακόμη δείγμα της πελατειακής λογικής της δεξιά–, αλλά κάθε αντίθετη ερμηνεία (ότι δηλαδή ήταν νόμιμη) θα παραβίαζε τις γενικές αρχές από τις οποίες διέπεται το εθνικό σύστημα κινητικότητας, αυτές της ισότητας, της διαφάνειας και της αξιοκρατίας (σ. 118 του πορίσματος). Εμείς απαντάμε στις πολιτικές αυτές υπέρ των λίγων με προτάσεις που προωθούν τα συμφέροντα των πολλών, για δικαιοσύνη παντού».

«Χρειάζονται βαθιές τομές στη Δικαιοσύνη»

Κεντρικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία στον δρόμο προς τις κάλπες η φράση «Δικαιοσύνη Παντού». Πρόκειται για ένα σύνθημα που εμπεριέχει αιχμές απέναντι στη δικαστική εξουσία;

«Δικαιοσύνη παντού σημαίνει πράγματι παντού. Πάνω από όλα στις δομές του βαθέος κράτους. Αυτό δεν χαρακτηρίζεται μόνον από την πατρωνεία και τον πελατειασμό του ρουσφετιού στη βάση του, αλλά και στην κορυφή του, με τη διαπλοκή πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων. Όταν μιλά ο Αλέξης Τσίπρας για τους “αρμούς της εξουσίας” εκεί αναφέρεται, στο πλέγμα αδιαφανών πολιτικών που, πέραν της νομιμότητας, μοιράζει στα δικά μας παιδιά και τους λίγους και ισχυρούς τα λάφυρα της κατάκτησης της κυβερνητικής εξουσίας» απαντά ο πρώην υπουργός.

«Βαθιές τομές χρειάζονται στη δικαιοσύνη τόσο για να προστατευτεί από την επιρροή των δυνάμεων της διαπλοκής, όσο και από τον εναγκαλισμό από την εκτελεστική εξουσία. Να σας θυμίσω τι έγραφε πριν από λίγα χρόνια ένας από τους πιο σεβαστούς Προέδρους του Αρείου Πάγου, ο αείμνηστος Ματθίας: “Η διείσδυση του κόμματος στη Δικαιοσύνη δεν σημαίνει απλώς κάποιες διακριτικές υποδείξεις στην κορυφή και κάποιες αμφισβητήσεις του αδιάβλητου ορισμένων επιλογών, οι οποίες είναι σε κάθε περίπτωση καταδικαστέες. Σημαίνει επεμβάσεις σκοτεινών κομματικών παραγόντων, επικράτηση άδηλων παρασκηνιακών πιέσεων και συναλλαγών, παράλυση των εγγυήσεων της νομιμότητας, διάβρωση της εγγυητικής και της κυρωτικής λειτουργίας της Δικαιοσύνης, σημαίνει γενική διάβρωση των θεσμών και αξιών της ζωής”. Βρήκα και στο αρχείο μου μια πολύ αποκαλυπτική γελοιογραφία του κ. Χαντζόπουλου της εποχής της κυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη». 

«Η προσφυγή στη Χάγη μόνος ρεαλιστικός τρόπος για να έχουμε λύση στη διαφορά με την Τουρκία»

Ο Γιώργος Κατρούγκαλος έχει διατελέσει υπουργός Εξωτερικών, με τα ελληνοτουρκικά να αποτελούν εδώ και δεκαετίες την «καυτή πατάτα» για όποιο κόμμα αναλαμβάνει την εξουσία.

«Η προσφυγή στη Χάγη για τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες αποτελεί πάγια εθνική γραμμή από το 1976 και τον μόνο ρεαλιστικό τρόπο για να έχουμε λύση στη διαφορά μας με την Τουρκία. Το πρόβλημα είναι, προφανώς, ότι η χώρα αυτή ακολουθεί πάγια μιαν αντίθετη πολιτική προβολής ισχύος. Η αλληλεγγύη της χώρας μας προς τον τουρκικό λαό άνοιξε ένα παράθυρο ευκαιρίας για βελτίωση των σχέσεων, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι άλλαξε η πάγια αναθεωρητική τουρκική πολιτική. Αυτή συμμερίζεται το σύνολο του τουρκικού πολιτικού συστήματος, μάλιστα συχνά οι κεμαλιστές υπερακοντίζουν σε εθνικισμό τον Ερντογάν».

Πόσο πιθανό θα ήταν να υπάρξει βελτίωση στις διμερείς σχέσεις αν αλλάξει η ηγεσία στην Τουρκία; «Αυτό που είναι αναγκαίο πάνω από όλα είναι μια δική μας εθνική στρατηγική, που θα επαναπροσανατολίσει την Τουρκία στα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει από μια νέα ευρωτουρκική σχέση. Το 1999 παρήγαγε αποτελέσματα η “διπλωματία των σεισμών” γιατί υπηρέτησε ένα ευρύτερο σχέδιο ένταξης των διμερών σχέσεων στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, με τη συμφωνία του Ελσίνκι, παρά τις σκιές καθώς δεν ξεκαθαρίζει ότι η προσφυγή στη Χάγη θα γίνει αποκλειστικά για τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες. Εμείς προτείνουμε μια προσαρμοσμένη στο σήμερα ανάλογη στρατηγική, με έμφαση στην τελωνειακή ένωση Τουρκίας-ΕΕ, σε συνδυασμό με δικές μας πρωτοβουλίες στραμμένες στον διάλογο. Πρόσφατα ζητήσαμε η αναγκαία επέκταση των χωρικών υδάτων να ενταχθεί στο πλαίσιο μιας ευρύτερης, συνεκτικής στρατηγικής, που θα περιλαμβάνει ως επόμενο βήμα πρόσκληση στις όμορες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου προκειμένου να υπάρξει οριοθέτηση της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας με προσφυγή στη Χάγη».

Κρίσιμη η συμμετοχή των νέων στις εκλογές της 21ης Μαΐου

«Αν ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία είναι πρώτος το βράδυ της 21ης Μαΐου θα έχουμε μία προοδευτική, δημοκρατική κυβέρνηση. Η ΝΔ επιδιώκει την αυτοδυναμία και αποστρέφεται την απλή αναλογική για δύο λόγους: πρώτον γιατί ξέρει ότι αποτελεί κοινωνική μειοψηφία και δεύτερον γιατί θέλει να διατηρήσει ανέπαφες τις δομές του δικού της “βαθέος κράτους”. Άλλωστε μια μορφή απλής αναλογικής έχουν οι περισσότερες χώρες στην Ευρώπη. Για τον λόγο αυτό μόνον 4 από τα 27 κράτη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, έχουν μονοκομματικές κυβερνήσεις. Η Πορτογαλία έχει και απλή αναλογική, κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα της, και αυτοδύναμη μονοκομματική κυβέρνηση, γιατί έτσι επέλεξε ο λαός της».

Για τον Γιώργο Κατρούγκαλο το ζήτημα ενόψει των εκλογών είναι εάν αυτή η «εναντίωση στο σύστημα Μητσοτάκη» που συναντά στις περιοδείες του στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας θα φτάσει έως την κάλπη της 21ης Μαΐου. «Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Πάρτε επίσης υπόψη σας το γεγονός ότι οι δήμοι του Β1 Βόρειου Τομέα είναι πολύ διαφορετικοί σε σχέση με την κοινωνική τους ταυτότητα. Αλλιώς είναι πλούσιοι δήμοι όπως το Ψυχικό και η Κηφισιά, αλλιώς η Νέα Ιωνία ή η Μεταμόρφωση. Διαφορετικές ηλικίες έχουν, προφανώς, και διαφορετικές ανησυχίες. Δεν απασχολεί τους νέους, όσο τους συνταξιούχους, η κατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος. Γενικά στις περιοδείες μου διαπιστώνω, πάντως, μια γενική απαξίωση της κυβέρνησης, άλλοτε με έμφαση στα θέματα της οικονομίας, άλλοτε στα θέματα της δημοκρατίας και των θεσμών».

* Ο Γιώργος Κατρούγκαλος είναι πρώην υπουργός και υποψήφιος βουλευτής στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας με τον ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία.