- CITY GUIDE
- PODCAST
-
27°
Breaking Bad, cancel culture και ηθικό πλεονέκτημα
Το ηθικό και ανήθικο, το εγκληματικό και νόμιμο, κρίνονται με κριτήρια «παραταξιακά»
![Breaking Bad, cancel culture και ηθικό πλεονέκτημα cancel culture](/images/1074x600/jpg/files/2023-04-26/revolution-still-life-design.jpg)
Η άκρατη κομματικοποίηση του «ηθικού πλεονεκτήματος» στην Ελλάδα, οι σύνθετες ατομικές ιστορίες και η εποικοδομητική πολιτική κριτική
Ο κόσμος της μυθοπλασίας εδώ και πολλά χρόνια έχει ξεκαθαρίσει ότι ζούμε στην εποχή της ηθικής αμφισημίας. Σε μια εποχή που δεν υπάρχει τόσο αυτό που παλιά αποκαλούσαμε κρίση αξιών –δηλαδή την αδυναμία προσδιορισμού των κοινωνικών εκείνων επιταγών που διευκρινίζουν τι είναι καλό και τι κακό– αλλά αντίθετα ότι υπάρχει επιθυμία να βλέπουμε όλο και περισσότερο αμφιλεγόμενους χαρακτήρες ως πρωταγωνιστές, να παρακολουθούμε και να ψυχαγωγούμαστε με αφηγήσεις σύμπτυξης του ηθικού με το ανήθικο, του παράνομου με το έννομο, του πονηρού με το αθώο. Είναι πραγματικά αμέτρητα τα παραδείγματα. Από τον «Νονό» μέχρι τους «Sopranos», το «Seven», το «Braking Bad», το «Dexter», το «Peaky Blinders», το «Game of Thrones» (για να αναφέρουμε τις πιο δημοφιλείς) και πολλές άλλες φανταστικές ή ρεαλιστικές ιστορίες. Η βασική μας απόλαυση είναι η παρακολούθηση χαρακτήρων που θολώνουν τις εύκολες ηθικολογικές κρίσεις.
Ταυτόχρονα βέβαια τα τελευταία χρόνια, όχι στο επίπεδο της μυθοπλασίας, αλλά στον πολιτικό στίβο και στο πεδίο διεκδίκησης δικαιωμάτων και κατοχύρωσης ταυτοτήτων, αναπτύσσεται μια αντίθετη τάση. Μια αέναη ηθικολογία επανέρχεται για να κρίνει με αυστηρότητα είτε το εθνικά επιζήμιο είτε το δικαιωματικά και ταυτοτικά επιλήψιμο. Ένα κυνήγι μαγισσών που αφορά τόσο την πατροπαράδοτη αναζήτηση προδοτών όσο και την πιο πρόσφατη κατάδειξη εχθρών του πολιτικά ορθού, ακόμη και αν αυτοί βρίσκονται στο παρελθόν (π.χ. Αγκάθα Κρίστι, «Όσα παίρνει ο άνεμος»), οδηγεί σε ένα ατέρμονο παιχνίδι ακύρωσης προσωπικοτήτων, έργων, βιωμάτων και αναμνήσεων.
Στην Ελλάδα το cancel culture υπάρχει και αναπτύσσεται όπως παντού. Εδώ όμως υπάρχει μια ακόμη τάση που τείνει να υπερβεί τις άλλες δύο τουλάχιστον στη χοάνη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης: Η ερμηνεία των πάντων με ιδεολογικά-πολιτικά κριτήρια που ουσιαστικά μετατρέπονται συχνά στον υπέρτατο ηθικολογικό παράγοντα. Η περίπτωση Γεωργούλη είναι η τελευταία, σε μια αλυσίδα περιπτώσεων που το ηθικό και ανήθικο, το εγκληματικό και νόμιμο, κρίνεται για ορισμένους (ευτυχώς όχι την πλειονότητα) με κριτήρια καθαρά «παραταξιακά». Και το χειρότερο είναι ότι δεν κρίνεται με τέτοια κριτήρια μόνο ο κατηγορούμενος (που έτσι κι αλλιώς δικαιούται το τεκμήριο της αθωότητας) αλλά και το φερόμενο θύμα, το οποίο εγκαλείται για την καταγγελία του ως πολιτικά υποκινούμενη. Ο οπαδισμός που εκδηλώνεται κυρίως από φορείς της δεξιάς και αριστερής ριζοσπαστικότητας (αλλά όχι μόνο) για μια κομματικά χρωματισμένη έκνομη πράξη ενός προσώπου, είναι μια από τις πλέον αρχαϊκές αντιδράσεις που επιβιώνουν στη χώρα μας ακόμη και σήμερα, προσφέροντας αδιανόητα άλλοθι στα «δικά μας παιδιά» (στην περίπτωση Γεωργούλη εκπέμπουν βαθύ σεξισμό) ή σκληρό καταδικαστικό στιγματισμό, όταν πρόκειται για τα «παιδιά των άλλων» (το παράδειγμα Λιγνάδη υπήρξε χαρακτηριστικό).
Αποτέλεσμα της άκρατης κομματικοποίησης της ηθικής ακύρωσης αλά ελληνικά είναι να χάνεται όχι μόνο η ουσία της κάθε ξεχωριστής υπόθεσης αλλά και η πραγματική πολιτική διάσταση που υπάρχει σε ορισμένες περιπτώσεις. Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το τελευταίο διάστημα τρεις Έλληνες ευρωβουλευτές, τριών διαφορετικών κομμάτων, εμπλέκονται σε πολύ σοβαρές ποινικές ιστορίες. Το να θεωρήσουμε την Εύα Καϊλή «δούρειο ίππο της δεξιάς», ότι η Μαρία Σπυράκη έκανε απλά μια «διαδεδομένη» παρανομία, τον Αλέξη Γεωργούλη ζεν πρεμιέ που εξ ορισμού δεν εκδηλώνει βίαιες αντιδράσεις, δεν συνεπάγεται μόνο την αδυναμία μας να καταλάβουμε ότι η παράνομη συμπεριφορά μπορεί να αφορά τις πιο ανύποπτες περιπτώσεις, ακριβώς όπως βλέπουμε στις σειρές και ταινίες που μας διασκεδάζουν. Συνεπάγεται και μια προσπάθεια να φύγει η προσοχή μας από μια συνθήκη που χρήζει πραγματικά πολιτικής προσοχής και έρευνας: τι είναι το «σύστημα των Βρυξελλών», κατά πόσο διαμορφώνεται εκεί ένας κόσμος διαφορετικός από αυτόν που γνωρίζουμε, ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά μιας ελίτ που φαίνεται σιωπηλά να αποκόπτεται από την υπόλοιπη ηθική τάξη πραγμάτων (επωφελούμενη από προνόμια) και βέβαια ποιοι είναι οι μηχανισμοί ελέγχου της, όχι μόνο σε επίπεδο αστυνομικό-δικαστικό αλλά και δημοσιογραφικό.
Με άλλα λόγια, η άκρατη κομματικοποίηση του «ηθικού πλεονεκτήματος» στην Ελλάδα μας εμποδίζει να δούμε τόσο τις σύνθετες ατομικές ιστορίες που προκύπτουν όχι μόνο στον μυθοπλαστικό αλλά και στον πραγματικό κόσμο όσο και να ασκήσουμε εποικοδομητική πολιτική κριτική, πέρα από εύκολες δαιμονοποιήσεις ή τον χιουμοριστικό σεξισμό-αντιευρωπαϊσμό που φέρουν μπλουζάκια του τύπου: «Βέλγιο, ούτε να κλέψεις μπορείς, ούτε να γ@μ#σεις».
ΠΡΟΣΦΑΤΑ
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ήδη κάνουν δρομολόγια 250 ηλεκτρικά λεωφορεία
Το μήνυμα του πρωθυπουργού από το συνέδριο του Economist
Η συνέντευξη του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στον Alpha δύο ημέρες πριν την Πολιτική Γραμματεία και τέσσερις πριν την συνεδρίαση της ΚΕ
Απαντήσεις επιχειρεί να δώσει η βουλευτής της Νέας Αριστεράς - Το χρονικό του επεισοδίου
Η συνέντευξη του προέδρου του ΠΑΣΟΚ στο Mega
Μια ημέρα νωρίτερα θα πραγματοποιηθεί η «εν βρασμώ» συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής
Έντονη αντίδραση από την υπουργό Τουρισμού
«Η υπηρεσία στην πατρίδα είναι να μπορούμε να συζητούμε με τους γείτονές μας», τόνισε
Πώς αξιολογείται ο Νίκος Ανδρουλάκης - Ποια τα ποσοστά των υποψηφίων
«Στόχος μας να κυβερνήσουμε ξανά τη χώρα»
Ο πρωθυπουργός δημοσίευσε μία φωτογραφία στο πλαίσιο της συναυλίας του βρετανικού συγκροτήματος στο ΟΑΚΑ
«Για να αναγεννήσουμε το ΠΑΣΟΚ και να αναγεννήσουμε την Ελλάδα», λέει ο υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ
Πότε θα ενεργοποιηθεί ξανά για νέες αιτήσεις
«Όσα είπαν στους θαμώνες του μουσείου προφανώς και αξιολογούνται. Όμως η χώρα δεν μπορεί να γυρίσει πίσω, ούτε στο 1993, ούτε στο 2012, ούτε φυσικά στο 2008»
«Ο επόμενος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι ο επόμενος πρωθυπουργός»
Το ημερομίσθιό της 6ης ημέρας θα είναι προσαυξημένο κατά 40%
Το χρονικό της δραματικής πρώτης εβδομάδας του Ιουλίου το καλοκαίρι του 2015
Μέχρι πότε μπορούν οι φορολογούμενοι να υποβάλλουν τροποποιητική δήλωση
Η απάντηση για το ενδεχόμενο υποψηφιότητας για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.