Εργασία Ναι. Με τη χαρά υπάρχει ένα πρόβλημα.

Όσο ο Μακρόν προσπαθεί να πείσει για την αναγκαιότητα εφαρμογής του νόμου μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού στη Γαλλία, όλο και περισσότερες εταιρίες –κυρίως τεχνολογίας– υιοθετούν το μοντέλο της τετραήμερης εβδομαδιαίας εργασίας σε Ευρώπη (ναι ακόμη και στην Ελλάδα), Αμερική, Ασία και Ωκεανία. Εταιρίες μέσα σε καπιταλιστικό περιβάλλον υιοθετούν συνδικαλιστικές απαιτήσεις δεκαετιών και αλλάζουν τους ρόλους του παραμυθιού. Ο πολιτικός ηγέτης που θα έπρεπε να σώσει τον λαό του ήταν αυτός που απαιτεί όλο και περισσότερα. Στον αντίποδα, ένας συμπονετικός αντισυμβατικός εργοδότης ζητά λιγότερα και προσφέρει τα ίδια.

Η εργασία ως αναγκαίο κακό άλλαξε απότομα μετά την πανδημία. Αποδείχτηκε ότι η συμβατική προσέγγισή της ήταν θεμελιωδώς λανθασμένη. Οι μαζικές παραιτήσεις, οι απενοχοποιημένες απαιτήσεις των εργαζόμενων χωρίς συνδικαλιστικό πρόσημο, άνοιξαν τον δρόμο για έναν γονιμότερο διάλογο μεταξύ εργοδοτών και εργαζόμενων. Αν ο προσδοκόμενος στόχος είναι το κέρδος αυτό δεν θα γίνεται σε βάρος των εργαζόμενων.

Μπορεί ο κόσμος να αλλάξει χωρίς επαναστατικές φανφάρες, μπαρουτιασμένους κάδους, λεκτικές επιθέσεις; Στη Γαλλία, στην Ελλάδα, στον κόσμο; Η απάντηση δεν είναι εύκολη.

Αν η εργασία δεν αμείβεται όσο θα έπρεπε, αν η ψυχική υγεία των εργαζομένων λόγω πίεσης και κακών συνθηκών λειτουργούν σωρευτικά, τότε κάθε μία μέρα παράτασης είναι βάσανος

Τι ψυχή έχουν δύο επιπλέον χρόνια εργασίας σε έναν πληθυσμό που έχει αυξήσει το προσδόκιμο ζωής, αν είναι ο μόνος τρόπος να ενισχυθεί η γαλλική οικονομία και να αποκτήσει περισσότερες δυνατότητες ανεξαρτησίας έναντι των αγορών, όπως διατείνεται ο Μακρόν; Εξαρτάται, είναι μια εύλογη απάντηση. Αν η εργασία δεν αμείβεται όσο θα έπρεπε, αν η ψυχική υγεία των εργαζομένων λόγω πίεσης και κακών συνθηκών λειτουργούν σωρευτικά, τότε κάθε μία μέρα παράτασης είναι βάσανος. Πόσο μάλλον τα δύο χρόνια. 

Η Buffer, μια αμερικανική εταιρία τεχνολογίας πήρε την απόφαση της τετραήμερης εργασίας την περίοδο της πανδημίας, χωρίς να μειώσει τις αμοιβές των εργαζόμενων. Και μάλιστα η απόφαση πάρθηκε χωρίς να βρίσκεται υπό καθεστώς απειλής και απεργιακού στραγγαλισμού. Διασφάλισε ότι μπορεί να παρέχει το ίδιο έργο σε λιγότερο χρόνο. Με καλύτερη διάθεση για όλους. Μια εξίσωση άλυτη στη δημόσια διοίκηση.

Ο υπέρμετρος εργασιακός ζήλος που κάποτε χαρακτηριζόταν προκοπή, θάφτηκε μέσα σε αμέτρητες απλήρωτες υπερωρίες. Η προσωπική άνθιση, η συναισθηματική ισορροπία, αξίζουν περισσότερο από το φαγητό στο τραπέζι και το πληρωμένο ηλεκτρικό ρεύμα. Κανένας επαναστατικός οίστρος δεν εξανάγκασε τις εταιρίες να αμφισβητήσουν την αναγκαιότητα των φυσικών γραφείων.

Τα τελευταία δύο χρόνια, οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν γίνει πιο ανοιχτές στην πιθανότητα ότι μια τετραήμερη εβδομάδα εργασίας θα μπορούσε να είναι καλύτερη για τις επιχειρήσεις και τους ανθρώπους που τις κάνουν να λειτουργούν.

Οι κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Σκωτίας σχεδίασαν πιλοτικά προγράμματα επιδότησης σε εργοδότες που δίνουν στους εργαζομένους μια επιπλέον ημέρα άδειας. Πολιτικοί στην Ιαπωνία και τη Νέα Ζηλανδία έχουν εκφράσει θετικά την ιδέα μιας μικρότερης εβδομάδας εργασίας. Η προσέγγιση όσων μπαίνουν τώρα με ενθουσιασμό στην παραγωγική διαδικασία είναι αντιστρόφως ανάλογη από τον κορεσμό εκείνων που δεν άντλησαν ποτέ ιδιαίτερη χαρά από την εργασία τους. Το συνταξιοδοτικό δεν θα έπρεπε να θεμελιώνεται πάνω σε χρονικά όρια αλλά σε ποιοτικά χαρακτηριστικά. Εξάλλου οι περισσότεροι υγιείς, ικανοποιημένοι και χαρούμενοι εργαζόμενοι, ποτέ δεν υποδέχτηκαν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό την ημέρα της συνταξιοδότησης τους.

Τι γίνεται με τα ελληνικά κόμματα; Έχουν ανάλογες προτάσεις τώρα που θα ζητήσουν την ψήφο μας στις 21 Μαΐου;