Οι 12 εκλογικοί μήνες και η πόρτα του φρενοκομείου

Ο Αλέξης Τσίπρας λέει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κερδίσει τις εκλογές και θα σχηματίσει κυβέρνηση «προοδευτικής» συνεργασίας. Με ποιους «συνεργάτες»; Προφανώς εννοεί με το ΠΑΣΟΚ, το ΜΕΡΑ 25 και το ΚΚΕ, αφού εκεί εξαντλείται αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί «προοδευτικό» χώρο. Αλλά το ΚΚΕ, ζεματισμένο και από το προηγούμενο του 1989, σαφώς δηλώνει ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να συμμετάσχει σε καμία κυβέρνηση. Ο Γιάνης Βαρουφάκης λέει «να του κοπεί το χέρι από τον ώμο» αν δώσει ψήφο εμπιστοσύνης ή ανοχής σε κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Νίκος Ανδρουλάκης επιμένει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να στηρίξει κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κ. Μητσοτάκη ή τον Αλ. Τσίπρα. Αλλά ο Αλ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν συζητούν ενδεχόμενο να μην είναι πρωθυπουργός ο Τσίπρας, αν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα. Αν όμως είναι δεύτερο, τότε δεν μπορεί να υπάρξει αυτή η «προοδευτική κυβέρνηση», λέει ο Τσίπρας. Αλλά Δραγασάκης, Τσακαλώτος και άλλοι σύντροφοι λένε αντίθετα ότι «προοδευτική κυβέρνηση», με πρωθυπουργό τον Τσίπρα, μπορεί να υπάρξει ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι δεύτερο κόμμα. Και τούτο παρά το γεγονός ότι ο Βαρουφάκης απειλεί να του κοπεί το χέρι από τον ώμο και ο Ανδρουλάκης δεν συζητάει έτσι και αλλιώς ενδεχόμενο Τσίπρα ως πρωθυπουργού. Απόλυτο αλαλούμ, τρικυμία εν κρανίω ή μάλλον ποιος κοροϊδεύει ποιον; Με άλλα λόγια: Στη σφαίρα του παραλόγου και με εξωπραγματικά επιχειρήματα κουβέντας του καφενέ κινείται ο ΣΥΡΙΖΑ όταν υποστηρίζει ότι θα σχηματίσει «προοδευτική κυβέρνηση», αφού ουδείς «προοδευτικός» υπάρχει στο πολιτικό φάσμα διατεθειμένος να μετάσχει στη «προοδευτική κυβέρνηση» του Τσίπρα, είτε είναι ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο είτε δεύτερο κόμμα.

Στη σφαίρα του παραλόγου κινείται και ο Νίκος Ανδρουλάκης όταν υποστηρίζει πως δεν υπάρχει περίπτωση να στηρίξει κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη ή τον Τσίπρα, ενώ εκ των πραγμάτων ένας από τους δύο –και πιθανότερα ο πρώτος– θα είναι ο νικητής των εκλογών. Μαζί του και οι «λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις», φανατικά υπέρμαχες  της απλής αναλογικής αλλά εκ προοιμίου αντίθετες στις αναγκαίες συμπράξεις, που επιβάλλει αυτό το εκλογικό σύστημα ώστε να σχηματίζονται κυβερνήσεις και να κυβερνώνται οι χώρες.

Μέσα σε αυτόν τον γενικευμένο παραλογισμό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμμένει στον στόχο της αυτοδύναμης κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας. Σύμφωνα όμως με όλες τις μετρήσεις που έχουν έως τώρα διενεργηθεί, η Νέα Δημοκρατία θα είναι μεν πρώτο κόμμα στις εκλογές του Μαΐου αλλά αποκλείεται να έχει τη δυνατότητα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Και στις επαναληπτικές εκλογές του Ιουλίου όμως και πάντα σύμφωνα με τις μετρήσεις, ακόμη και αν εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αυτή θα είναι εντελώς οριακή, καθιστώντας έτσι προβληματική τη μακροημέρευση της κυβέρνησης, εν όψει μάλιστα των πολύ δύσκολων συνθηκών που θα έχει να αντιμετωπίσει. Διότι ανάμεσα στις δύσκολες αυτές συνθήκες περιλαμβάνονται και οι δύο γύροι των αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτωβρίου 2023 και οι Ευρωεκλογές του προσεχούς Μαϊου 2024. Με άλλους λόγους θα υπάρχει στους επόμενους δώδεκα μήνες μία συνεχής εκλογική κινητοποίηση. Χωρίς μάλιστα το εφιαλτικό σενάριο ενδεχόμενης αναγκαστικής τρίτης προσφυγής σε εθνικές κάλπες.

Τα δεδομένα αυτά δεν μπορεί να μη γνωρίζουν πολύ καλά οι τρεις βασικοί παράγοντες της πολιτικής εξέλιξης, ο Κ. Μητσοτάκης, ο Α. Τσίπρας και ο Ν. Ανδρουλάκης. Και είναι φανερό πως ο καθένας έχει τους δικούς του σχεδιασμούς, που κατά κανόνα δεν συμπίπτουν ούτε με αυτά που δημόσια διακηρύσσει ούτε και με τους σχεδιασμούς των άλλων.

Ο αληθηνός στόχος του Αλ. Τσίπρα είναι να συγκεντρώσει ο ΣΥΡΙΖΑ τα μεγαλύτερα δυνατά ποσοστά σε αυτές τις δύο εκλογές ώστε να μην αμφισβητηθεί εσωτερικά ο ίδιος και να παραμείνει ο αρχηγός μιας ηττημένης μεν, αλλά ισχυρής αξιωματικής αντιπολίτευσης

Ο Αλ. Τσίπρας γνωρίζει πολύ καλά πως αποκλείεται να είναι αυτός ο επόμενος πρωθυπουργός είτε με την απλή είτε με την ενισχυμένη αναλογική, αφού τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν ρητά και κατηγορηματικά αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας μαζί του. Αλλά ακόμη και στο εντελώς θεωρητικό και πάντως καθόλου υπαρκτό ενδεχόμενο να μεταπειστούν, θα είναι ζήτημα ολίγων μηνών να τιναχτεί από μόνη της στον αέρα μία σουρεαλιστική κυβέρνηση Τσίπρα - Ανδρουλάκη - Βαρουφάκη. Άρα λοιπόν ποιός είναι ο αληθής στόχος του Α. Τσίπρα; Η απάντηση προκύπτει αβίαστα: Να συγκεντρώσει ο ΣΥΡΙΖΑ τα μεγαλύτερα δυνατά ποσοστά σε αυτές τις δύο εκλογές ώστε να μην αμφισβητηθεί εσωτερικά ο ίδιος και να παραμείνει ο αρχηγός μιας ηττημένης μεν, αλλά ισχυρής αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία θα διεκδικήσει τη νίκη σε επόμενες τρίτες εθνικές εκλογές, όποτε και αν αυτές ακολουθήσουν.

Εντελώς διαφορετικές είναι οι συνθήκες για τον Ν. Ανδρουλάκη και το ΠΑΣΟΚ. Γνωρίζουν εκεί πολύ καλά ότι τα ποσοστά του κόμματός τους θα κυμανθούν σε αριθμούς που τους καθιστούν ρυθμιστές στις πρώτες και πιθανότατα και στις δεύτερες εκλογές. Στη σημερινή πραγματικότητα όμως, αν ο Ν. Ανδρουλάκης συνεργασθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ τουλάχιστον η μισή κοινοβουλευτική του ομάδα θα αποσχιστεί. Κάτι λιγότερο από την άλλη μισή θα αποσχιστεί αν συνεργαστεί με τη Νέα Δημοκρατία. Άρα μονόδρομο για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ αποτελεί το εξωπραγματικό αφήγημα μιας κυβέρνησης ευρύτερης συνεργασίας και των τριών κομμάτων –Νέας Δημοκρατίας, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ– χωρίς όμως πρωθυπουργό τον Κ. Μητσοτάκη ή τον Α. Τσίπρα, αλλά τρίτο πρόσωπο που από κοινού θα επιλέξουν. Προφανές βέβαια είναι πως δύσκολα μπορεί να υλοποιηθούν πολιτικές ακροβασίες αυτού του τύπου, από τη στιγμή μάλιστα που ούτε ο Κ. Μητσοτάκης ούτε ο Α. Τσίπρας έχουν διάθεση ή συμφέρον να ακολουθήσουν αυτές τις λογικές. Ο πρώτος διότι θέλει να είναι ο επόμενος πρωθυπουργός και ο δεύτερος ο μεθεπόμενος.

Πλησιέστερα προς την κοινή πολιτική λογική και τον κοινό πολιτικό νου κινείται σήμερα ο Κ. Μητσοτάκης. Αποκλειστικός στόχος του είναι διακηρυγμένα η αυτοδυναμία. Υποχρεωτικά λοιπόν θα βαδίσει προς τη δεύτερη αναμέτρηση του Ιουλίου. Αν τότε εξασφαλίσει οριακή έστω κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα έχει τον χρόνο να σκεφτεί πώς θα περάσει από τις Συμπληγάδες Πέτρες του επόμενου συνεχούς εκλογικού δωδεκάμηνου. Αν και τότε δεν προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αναγκαστικά θα είναι υποχρεωμένος να στραφεί επιθετικά προς το ΠΑΣΟΚ, με όλα τα προβλήματα που τούτο θα συνεπάγεται κυρίως για τον Ν. Ανδρουλάκη, ο οποίος θα βρίσκεται άγρια στριμωγμένος στη γωνία.

Είναι φανερό πως ο καταστροφικός νόμος της απλής αναλογικής που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ για να εμποδίσει τον σχηματισμό κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας έχει πάλι ανοίξει για τα καλά την πόρτα του ελληνικού πολιτικού φρενοκομείου. Έτσι το πραγματικό δίλημμα αυτών των εκλογικών αναμετρήσεων του Μαΐου και του Ιουλίου είναι ποιος, πώς και τελικά εάν θα μπορέσει πάλι να την κλείσει.