Υπουργείο Μεταφορών, Βιώσιμης Κινητικότητας και Ασφάλειας

Οι τομείς των Μεταφορών, των συγκοινωνιών και των κυκλοφοριακών ζητημάτων είναι παραδοσιακά υποτιμημένες έννοιες στη χώρα μας, στην πολιτική προτεραιότητα. Στην πραγματικότητα υπάρχει κενό πολιτικής πέραν κάποιων αναλαμπών κυρίως την προ - ολυμπιακή περίοδο και εξαιτίας της πίεσης που ασκήθηκε τότε για σύγχρονα συγκοινωνιακά έργα (Μετρό, Τραμ, Αεροδρόμιο, Προαστιακός, Λεωφορεία κτλ)

Πέραν από κοινοτυπίες περί έργων, προσλήψεων, προμηθειών (που και αυτά καθυστερούν σε αδιανόητο βαθμό) εκλείπει η ιδεολογική νοηματοδότηση απ’ όλα τα κόμματα ανεξαιρέτως του νέου πανευρωπαϊκού προτάγματος που είναι η βιώσιμη κινητικότητα, η συνδυασμένη ποιότητα εξυπηρέτησης των πολιτών, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η οδική ασφάλεια, και η εν γένει ασφάλεια των μεταφορικών συστημάτων.

Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη πόνεσε τη χώρα. Ξαναθύμισε αυτές τις αβελτηρίες και δομικές αδυναμίες. Στην πραγματικότητα, κάτω από την τραγικότητα ανέκυψε η πλημμελής εποπτεία λειτουργίας του Σιδηροδρόμου. Το ίδιο ακριβώς ισχύει για τις αστικές συγκοινωνίες, τις υπεραστικές, τα κυκλοφοριακά προβλήματα των πόλεων, τις αερομεταφορές, την οδική ασφάλεια. Προκειμένου να περιγραφεί σε ιδεολογικό και κοσμοθεωρητικό επίπεδο η πολιτική Μεταφορών, θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν τρεις άξονες:

1. Να αναταχθούν προβλήματα που συσσωρεύτηκαν απο την αδράνεια και την ακινησία των προηγούμενων ετών, την αδυναμία των κυβερνήσεων αλλά και την αμηχανία της Τοπικής Αυτοδιοίησης που χρειάζεται ενιαία καθοδήγηση
2. Να προσδώσουμε στην επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος, στην παροχή υψηλής ποιότητας συγκοινωνιακού έργου την απαραίτητη περιβαλλοντική και οικολογική διάσταση, καθώς και την παραμετροποίηση συνεχώς του ζητήματος της ασφάλειας
3. Να εντάξουμε την κυκλοφορία οχημάτων, συγκοινωνιών, πεζών, ποδηλατών στην ευρύτερη πολιτική για το δημόσιο χώρο, για περισσότερο πράσινο και δένδρα, για συνεκτική και ανθεκτική πόλη που θα αντιμετωπίσει τις ευρωπαϊκές προκλήσεις της κλιματικής ουδετερότητας για το 2030 και το 2050.

Υπάρχει η ανάγκη επομένως αλλαγής του υποδείγματος πολιτικής ρητορικής στα θέματα αυτά. Από εκεί πρέπει να αρχίσουμε.

Η διοικητική και οργανωτική διάρθρωση των Υπουργείων απαντάει πάντα στην ιδιαιτερότητα κάθε χώρας και εξαρτάται από την εποχή, τις προκλήσεις και τις παγκοσμιοποιημένες εξελίξεις

Μέχρι το 2009 το Υπουργείο Υποδομών και το Υπουργείο Μεταφορών ήταν δύο ξεχωριστές διοικητικές οντότητες.

Η φιλοσοφία της ενοποίησης που έγινε τότε από την κυβέρνηση Παπανδρέου είχε μία λογική οικονομιών κλίμακας, αλλά και την υπαγωγή σε ενιαία διοίκηση δύο συγγενών τομέων, καθώς η πλειοψηφία των έργων υποδομής αφορά τις Μεταφορές. Για την εποχή εκείνη το πείραμα αυτό είχε κάποιο νόημα, αλλά όπως αποδεικνύεται απέτυχε -και ίσως παταγωδώς- καθώς ο εκάστοτε Υφυπουργός Μεταφορών δεν είχε ουσιαστικές αρμοδιότητες για την εποπτεία της λειτουργίας των φορέων των Μεταφορών. Έτσι και αυτή η αρμοδιότητα φόρτιζε τον Υπουργό. Με άλλα λόγια το Υπουργείο Υποδομών απορρόφησε το Μεταφορών συρρικνώνοντας το έργο του, και αφήνοντας έναν ολόκληρο παραγωγικό τομέα της οικονομίας ακέφαλο.

Έτσι απαιτείται σήμερα η επανασύσταση του αυτόνομου Υπουργείου Μεταφορών με το όνομα Μεταφορών, Βιώσιμης Κινητικότητας και Ασφάλειας, όπου ο τίτλος θα αντικατοπτρίζει πλήρως την απαιτούμενη διοικητική οργάνωση, τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες, την ψηφιακή μετάβαση. Πρέπει καθημερινά ένας Υπουργός με το πολιτικό του επιτελείο να εποπτεύει ασφυκτικά το γιγάντιο πλέγμα συγκοινωνιακών φορέων της χώρας, να σχεδιάζει την ίδια στιγμή τα επόμενα βήματα, να βρίσκεται σε διαλεκτική επαφή με τα κυκλοφοριακά προβλήματα των πόλεων και να διασφαλίζει τα ζητήματα ασφαλείας των Μεταφορών και βέβαια της οδικής ασφάλειας που παρά τις προσπάθειες βρίσκεται ακόμη σε πολύ αρνητικά επίπεδα.

Οι μεταφορές είναι ταυτόχρονα μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και η ποιοτική παράμετρος του πολιτισμού της καθημερινότητας.