Τι πραγματικά συμβαίνει στην κυπριακή ΑΟΖ

Το νεοαποκτηθέν προεδρικό αεροσκάφος τύπου Air Force1 (όλα τα ’χει η Μαριωρή, ο φερετζές της έλειπε) απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Καμπούλ με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Ο Ταγίπ Ερντογάν ανακάθισε και έκανε νόημα στους δημοσιογράφους και τους αξιωματούχους να μαζευτούν. Ήταν τραχύς και απότομος. Άρχισε να μιλά για τους Αμερικανούς. «Δεν πρόκειται να τους δώσω τίποτε. Δεν θα κάνω πίσω. Πρώτα να ανατραπεί ο Άσαντ και μετά βλέπουμε. Δεν θα ανεχτώ να εξοπλιστούν και να ενισχυθούν οι τρομοκράτες του PYD (Κούρδοι πεσμεργκάδες της Συρίας). Ο δημοσιογράφος που εκτελούσε το ρόλο του… «αναμεταδότη» κατέγραφε επιμελώς το νεο-οθωμανικό οίστρο του προέδρου του. Το ρεπορτάζ του ήταν έτοιμο και γλαφυρά δοσμένο. Ο τίτλος που είχε επιλέξει ο εντεταλμένος δημοσιογράφος ήταν ενδεικτικός. « Έδωσε τα ρέστα του ο Πρόεδρος».

Λίγο μετά τη μία τη νύχτα του Σαββάτου, το αεροσκάφος προσγειωνόταν στο αεροδρόμιο της Πόλης. Ο Ταγίπ Ερντογάν σηκώθηκε για να αποβιβαστεί όταν ένας σμπίρος του έτρεξε καταϊδρωμένος. «Τηλεφώνησε ο πρόεδρος Ομπάμα. Επείγεται. Θέλει να σας μιλήσει το συντομότερο δυνατόν» είπε ο σμπίρος. Ήταν δύο παρά δέκα όταν ο Ερντογάν με τους μεταφραστές του μίλησε με τον Λευκό Οίκο. Ο Ομπάμα ήταν σαφής και λακωνικός. «Στέλνουμε όπλα στους Κούρδους στο Κομπάνι. Η επιχείρηση έχει αρχίσει».

Ο εντεταλμένος δημοσιογράφος κατακίτρινος παρακολουθούσε τις γκριμάτσες του προέδρου Ερντογάν. Μέσα σε λίγα λεπτά ο πατριωτικός οίστρος και το μεγαλειώδες σχέδιο που θα ανάγκαζε τους Αμερικανούς να υποκύψουν κατέρρεε. Το δόγμα «Κομπάνι» δεν υπήρχε πια. Οι Αμερικανοί επίσημα εξόπλιζαν τους... τρομοκράτες. Τους συμμάχους του Άσαντ. Τα πάνω κάτω, δηλαδή. «Μα πώς εξηγείται ότι ο Ομπάμα τηλεφώνησε στον Ερντογάν αμέσως μετά τις αντιαμερικανικές κορόνες του προέδρου της Τουρκίας στο αεροπλάνο» διερωτάτο την επομένη ο εντεταλμένος δημοσιογράφος. «Ίσως και να υπάρχουν τεχνολογίες που δεν τις ξέρουμε» κατέληγε, υπονοώντας πως οι Αμερικανοί υπέκλεψαν τις συζητήσεις του Τούρκου προέδρου. Κρίση παράνοιας ή βλακώδης προσέγγιση; Προφανώς και τα δύο.

Την Κυριακή, νωρίς το πρωί, οι Τούρκοι φαντάροι πάνω στα τεθωρακισμένα τους παρακολουθούσαν με τα κιάλια τις ρίψεις με αλεξίπτωτα πυρομαχικών, βαρέως οπλισμού και άλλων εφοδίων προς τους Κούρδους υπερασπιστές του δικού τους «Στάλινγκραντ». Στην Κωνσταντινούπολη είχαν αρχίσει οι διαβουλεύσεις. Το μεσημεράκι ο Τσαβούσογλου, τυπικά ο υπουργός Εξωτερικών, για πρώτη φορά στην πολύ πρόσφατη κυβερνητική καριέρα του ήταν υποχρεωμένος να χρεωθεί τη διπλωματική ήττα της Τουρκίας. Μέχρι εκείνη την ώρα δεν είχε διαχειριστεί ούτε μία λεπτομέρεια όσον αφορά το ζήτημα του Ισλαμικού Κράτους και των Κούρδων στο Κομπάνι. Ο ρόλος τους ήταν διακοσμητικός. «Η Τουρκία ανοίγει διάδρομο για τους Κούρδους πεσμεργκά που επιθυμούν να πολεμήσουν στη Βόρειο Συρία» είπε κοιτάζοντας το υπερπέραν. Η Τουρκία αναγκάστηκε μέσα σε λίγες ώρες να ξεχάσει το δόγμα Νταβούτογλου. «Δεν θα πετάξει ούτε πουλί στην περιοχή χωρίς την συναίνεση της Τουρκίας» είχε πει τότε με τη χαρακτηριστική νεο-οθωμανική αλαζονεία του. Το αμερικανικό επιτελείο τον «έγραψε» κανονικά.

Στο Κάβο Γκρέκο με τον «Κοκινοτρίχη»

Δευτέρα μεσημέρι και το φρεσκοβαμμένο κόκκινο σκαρί του «Χαριεντίν Μπαρμπαρόσα» άρχισε να πλέει γύρω στα 20 μίλια ανοιχτά του Κάβο Γκρέκο, εντός της κυπριακής ΑΟΖ, μέσα σε ένα από τα «οικόπεδα» προς εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Λίγα μίλια από εκεί οι εκτοξευτήρες του ρωσικού πολεμικού «Μόσκβα» είχαν αναλάβει δράση με ρουκέτες και κανονιές. Τα ρωσικά γυμνάσια είχαν ήδη αρχίσει στη δεσμευμένη από Τούρκους και Ρώσους, με NAFTEX, ευρύτερη περιοχή. Την Τρίτη το πρωί άρχισαν να υπερίπτανται της περιοχής τα ισραηλινά αεροσκάφη, από τα δυτικά της Πάφου έως νότια του Κάβο Γκρέκο, εντός της Κυπριακής ΑΟΖ επίσης, εκτελώντας προγραμματισμένη άσκηση «Έρευνας και διάσωσης» παρέα με τους Κύπριους. Το μεσημέρι της Τρίτης ο «Κοκκινοτρίχης» (Barba Rossa) άρχισε, έλεγαν δημοσιογραφικές πηγές, να ποντίζει τα σύρματα για τις σεισμικές έρευνες. Οι ειδικοί ξέρουν πως κάτι τέτοιο είναι εντελώς άτοπο όταν πολύ κοντά ήδη λειτουργεί γεωτρύπανο (στο πηγάδι Αφροδίτη). Απλά για να κρατηθούν τα προσχήματα και η δεινά ταλαιπωρημένη αξιοπρέπεια του Αχμέτ Νταβούτογλου μετά από το αμερικανικό χουνέρι που υπέστη.

Κραυγούλες και ψίθυροι

Στη Βασιλίσσης Σοφίας επικρατούσε εδώ και δύο εβδομάδες απόλυτη ψυχραιμία. Η Αθήνα δεν προέβη σε καμία απολύτως κίνηση που θα πρόδιδε αμηχανία ή επιθετικότητα. Η Άγκυρα είναι αναγκασμένη να βγάλει μόνη της το «φίδι από την τρύπα». Άλλωστε η Ουάσιγκτον με επίσημη ανακοίνωση της, εις διπλούν παρακαλώ, ξεκαθάριζε πως «Η Κύπρος έχει κάθε δικαίωμα εκμετάλλευσης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της». Σε ανάλογη δήλωση προέβησαν και οι Βρυξέλλες. Μόνο κάποιος Πρόδρομος Προδρόμου, εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος «Δημοκρατικός Συναγερμός» και συνεργάτης του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, φρόντισε να καλλιεργήσει ένα μίνιμουμ πολιτικής υστερίας με μία αψυχολόγητη δήλωση, ότι δηλαδή «η πρόκληση στην κυπριακή ΑΟΖ είναι χειρότερη από τα Ίμια». Οι διπλωματικοί κύκλοι στην Λευκωσία τού έβαλαν αμέσως πάγο. «Δεν είναι συγκρίσιμα μεγέθη» σχολίαζαν το απόγευμα της Τρίτης που μας πέρασε διπλωματικοί και δημοσιογραφικοί παράγοντες στο νησί, απαντώντας σε ερώτημα της Athens Voice.

Το «Πακέτο», ο Έρογλου και η μοιρασιά των πετροδολαρίων

Στο μυαλό του Ταγίπ Ερντογάν το «Κυπριακό» θα ήταν έως και αδιάφορο μέγεθος, αν δεν είχαν παρεισφρήσει στο γεωπολιτικό τοπίο οι υδρογονάνθρακες και αν στην εξίσωση δεν συμμετείχε το Ισραήλ. Το 2004 ο Ερντογάν είχε απόλυτη ανάγκη την υιοθέτηση του Σχεδίου Ανάν προκειμένου να καταδείξει «ευρωπαϊκή συμπεριφορά». Ήταν τότε που η Τουρκία προσέβλεπε στο διάλογο με την Ευρωπαϊκή Ένωση και στην ευρωπαϊκή της προοπτική. Η εικόνα έχει αλλάξει άρδην έκτοτε. Ούτε ο Ερντογάν ούτε και η κοινωνία της Τουρκίας γοητεύονται πλέον από ένα ευρωπαϊκό φλερτ. Αρκεί οι γερμανικές φάμπρικες να κατασκευάζουν τα προϊόντα τους στην Τουρκία με μπιρ-παρά λειτουργικά έξοδα και οι γαλλικές φίρμες να πωλούν τα εμπορεύματά τους στη νεο-οθωμανική ελίτ ενόσω οι Ολλανδοί έμποροι κάνουν χρυσές δουλειές στο Ικόνιο, την Πόλη και την Άγκυρα. Αν οι τρεις αυτοί παράγοντες είναι ενεργοί στην Τουρκία, τότε ο ισλαμισμός του Ερντογάν θα χαίρει εξαιρετικής υγείας. Ακόμη και η ελληνόφωνος φίρμα «Πίτσος» εισάγει τα ψυγεία της από την Τουρκία με γερμανική τεχνολογία και τα προσφέρει στον Έλληνα καταναλωτή μέσω των γνωστών εμπορικών αλυσίδων. Ο καπιταλισμός και το χρήμα «ευτυχώς ή δυστυχώς» δεν έχουν σύνορα.

Ο Ερντογάν ξέρει πολύ καλά ότι υπό τις κυριαρχούσες συνθήκες η Τουρκία δεν πρόκειται να ενταχθεί ως μέλος στην ΕΕ. Άλλωστε δεν είναι αυτό το πρόβλημά του. Αυτό που ενδιαφέρει τον ίδιο και το επιτελείο του είναι ο τουρκικός παράγων να συμμετέχει στο γεωπολιτικό παιγνίδι της Ανατολικής Μεσογείου, οι Τουρκοκύπριοι να συμμετέχουν στα κέρδη από τους υδρογονάνθρακες και ο αγωγός διακίνησης του φυσικού αερίου από τα κυπριακά και ισραηλινά αποθέματα να περάσει τελικά από την Τουρκία ως πλέον φθηνή και αξιόπιστη λύση, με την υπογραφή μάλιστα του Τελ Αβίβ. Αυτό είναι το παιχνίδι του Ερντογάν. Όλα τα υπόλοιπα, ερευνητικά σκάφη και πολεμικές φρεγάτες, εκβιασμοί και εμπρηστικές δηλώσεις, είναι μέρος του παζαριού.

Σε αυτό το παζάρι η Αθήνα παραμένει ψύχραιμη (λόγω και αδυναμίας), η κυπριακή πλευρά ξέρει να παζαρεύει (λόγω παράδοσης) και ο διεθνής παράγων έπεισε την Αίγυπτο, η οποία σήμερα δεν μπορεί να ακούσει ούτε το όνομα του Ερντογάν, να πάρει μέρος στο παιχνίδι αυτό. Ο Σαμαράς και κυρίως ο Βενιζέλος χειρίζονται το ζήτημα με καπαδόκικη διάθεση. Διότι ως γνωστόν «Το φίδι δάγκωσε τον Καπαδόκη και ψόφησε… το φίδι». Αργά ή γρήγορα η Τουρκία, ο Τουρκοκύπριος «νομάρχης» ο κ. Έρογλου που αντιμετωπίζει εκλογές σε λίγους μήνες, καθώς και ο ίδιος ο Ερντογάν θα θέσουν το εμπορικό πακέτο στο τραπέζι έτσι ώστε να κερδίσουν ένα μέρος της πίτας. Λογικά πράγματα. Άλλωστε ο καλύτερος τρόπος για να επαναδρομολογηθούν οι συνομιλίες είναι η απότομη διακοπή τους. Στο μεταξύ, ο «Κοκκινοτρίχης» θα έχει επιστρέψει στο λιμάνι του διότι οι καιροί ου μενετοί για πειρατές.

n.georgiadis1@yahoo.com