Το έλλειμμα της συστημικής μας συνείδησης

Σ’ αυτή τη χώρα, δεν αγαπάμε πολύ τα συστήματα. Μας εκνευρίζουν. Και ενίοτε, μας καταπιέζουν. Μας στερούν το δικαίωμα να αισθανθούμε ελεύθεροι και επαναστατημένοι. Να νιώσουμε αντισυστημικοί και έτοιμοι να ανατρέψουμε οποιαδήποτε εξουσία.

Για έναν περίεργο όμως λόγο, όταν καμιά φορά, μας δίνεται η δυνατότητα να το κάνουμε, μπαίνουμε οι ίδιοι στη θέση των «εξουσιαστών» μας…

Η τραγική ιστορία των Τεμπών έδειξε το τεράστιο έλλειμμα της συστημικής συνείδησης που αντιμετωπίζει το ελληνικό κράτος. Και το πιθανότερο, ολόκληρη η κοινωνία.

Και τι πειράζει θα έλεγε κάποιος, πριν το δυστύχημα των 57 νεκρών; Τι κι αν ο μέσος όρος των Ελλήνων μαθητών είναι στον πάτο της παγκόσμιας κατάταξης, αφού οι λίγοι άριστοι διαπρέπουν διεθνώς; Τι κι αν πολλοί πεθαίνουν αβοήθητοι στα νοσοκομεία αφού οι Έλληνες γιατροί είναι λαμπροί επιστήμονες; Τι κι αν δεν έχουμε ακόμα κτηματολόγιο αφού ολόκληρη η χώρα είναι το καλύτερο οικόπεδο της Ευρώπης; Τι κι αν οι σταθμάρχες μας μοιάζουν σαν «τραμπάκουλες» του Χάρρυ Κλυνν, αφού το τελευταίο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα έγινε πριν μισό αιώνα;

Βιώνοντας όλες αυτές τις αντιφάσεις, μπορεί να απολαμβάνουμε, ανώδυνα, την περιπέτεια. Χωρίς κοινό συλλογικό όραμα και με αντισυστημικές τάσεις παντού. Πελαγοδρομώντας ανέμελα μεταξύ τυχαιότητας και ρίσκου στην αναρχική μας ζωή. 

Το πρόβλημα δεν φαίνεται με γυμνό μάτι. Γιατί η γοητεία του «αντισυστημισμού» σε μεθάει. Σε συνηθίζει αυτό το λίγο λίγο, το χαλαρό, το ανεπαίσθητο ελλείψει συγκρίσεων και σε ξεγελάει.

Όταν όμως, ψάξεις την γλώσσα των αριθμών, ανακαλύπτεις τους σκελετούς που κρύβονται στην εθνική μας ντουλάπα. Αρκεί βέβαια, να μην πρόκειται για «Greek Statistics» και χρειάζεσαι κάποιον Γεωργίου να στα αποκαλύπτει συνέχεια…

Είναι ωραίο να μην έχεις συστημική συνείδηση γιατί δεν αισθάνεσαι την «καταπίεση» των συστημάτων. Αλλά δεν θα τα ‘χεις όλα δικά σου. Θα επωμίζεσαι το κόστος της «ελευθερίας» σου. Στην καθημερινότητα, στην ανάπτυξη της οικονομίας, στην υγεία, στο περιβάλλον, στην απαξίωση των νέων και, το χειρότερο, σε ανθρώπινες ζωές.

Το έλλειμμα της συστημικής μας συνείδησης οφείλεται στον λαϊκισμό που κυριαρχεί στο πολιτικό σύστημα και στην κοινωνία. Και σπρώχνει τη χώρα στην μετριότητα. Και, βάσει των μεγεθών, την κατατάσσει στις τελευταίες θέσεις, στους δείκτες που εξασφαλίζουν αυτό που στον πολιτισμένο κόσμο λέμε «ποιότητα ζωής».

Αν αγαπήσουμε τα συστήματα, θα ανεβάσουμε και τους δείκτες. Αν αποκτήσουμε ένα «συστημικό» συλλογικό όραμα εκσυγχρονισμού, θα βρούμε τη διάθεση να διορθώσουμε τη χώρα.

Μπορούμε να το κάνουμε χωρίς να χάσουμε την «αντισυστημική» μας ελευθερία; Μπορούμε να φτιάξουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα πρότυπο για όλη την Ευρώπη; Μπορούμε να έχουμε τα καλύτερα νοσοκομεία; Μπορούμε να μειώσουμε το δημόσιο χρέος, να χτίσουμε δυναμική οικονομία, να γίνουμε αυτόνομοι στην πράσινη ενέργεια και ταυτόχρονα, να την εξάγουμε; Μπορούμε να έχουμε τα πιο ασφαλή και σύγχρονα τρένα, χωρίς κυρ Βασίληδες εργαζόμενους;

Μπορούμε. Γιατί ήδη, διαθέτουμε ένα από τα πιο ωραία μετρό στον κόσμο. Δεκαπέντε μοντέρνα και καθαρά αεροδρόμια. Ένα ασφαλές οδικό δίκτυο στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους της χώρας. Μία εξελισσόμενη ψηφιακή επανάσταση εναντίον της γραφειοκρατίας. Σύγχρονα ιδιωτικά νοσοκομεία. Οργανωμένα δημόσια και ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Και πολλά άλλα υποσυστήματα μέσα, έστω, σε μεγάλα άρρωστα συστήματα που δείχνουν τα οφέλη που προσφέρει η «συστημική ευθύνη» στα σύνολα.

Η χώρα χρειάζεται αληθινούς επαναστάτες χωρίς κραυγές και σημαίες. Που θα διεκδικήσουν την διαχείριση των συστημάτων, καταπολεμώντας την αναξιοκρατία και το πελατειακό κράτος, με την απαίτηση της ευθύνης στα πρόσωπα.

Τα συστήματα δεν αλλάζουν με φαντασιώσεις και «τελετουργικά» επανάστασης. Βελτιώνονται από γενναίες εξουσίες και υπεύθυνους ανθρώπους. Που διαθέτουν συστημική συνείδηση του χρέους τους. Πρώτα να θέλουν να αλλάξουν τον εαυτό τους, μετά το σύστημα που βρίσκονται και ύστερα τον υπόλοιπο κόσμο για τον οποίο, τόσο πολύ κόπτονται και πασχίζουν….