Σύγκρουση τρένων στα Τέμπη: Οι κρατικές και πολιτικές ευθύνες και η αναβολή των εκλογών.
Προφανώς μία εβδομάδα μετά την τραγωδία στα Τέμπη πρυτάνευσε στο Μαξίμου η άποψη μετάθεσης της ημερομηνίας των εκλογών.
Η πρόθεση του πρωθυπουργικού επιτελείου να εισηγηθεί αναβολή επιβεβαιώνει όλους όσοι τοποθετήθηκαν τα τελευταία εικοσιτετράωρα επισημαίνοντας πως το πολιτικό αφήγημα της κυβέρνησης περί επιτελικού κράτους, διοικητικής αποτελεσματικότητας κ.λπ. έχει υποστεί πλήγμα. Σοβαρό μάλιστα πλήγμα, αν λάβουμε υπ’ όψιν γνωστούς αναλυτές. Τις τελευταίες ημέρες δε ήταν πλέον σαφές πως ο φιλοκυβερνητικός Τύπος υπό τύπον συμβουλών ή παραινέσεων πρότεινε την προσφυγή στις κάλπες το αργότερο δυνατόν πάντα κατά τη συνταγματική επιταγή.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός αντιλαμβανόμενος πλήρως τα ποιοτικά στοιχεία του αδιαμφισβήτητου κλίματος συλλογικής θλίψης και θυμού που κυριάρχησε στην κοινωνία, απέφυγε να εκτεθεί με μία πρόωρη τοποθέτηση περί ημερομηνίας εκλογών. Άφησε τα φίλια ΜΜΕ και κάποιους συνεργάτες του να διαχειριστούν επικοινωνιακά το ομολογουμένως «ολισθηρό» πολιτικό σκηνικό. Μόνο και μόνο η ιδιαίτερα προσεκτική στάση του επιβεβαίωνε το συμπέρασμα συνεργατών του πως το πολιτικό αφήγημα της Νέας Δημοκρατίας πρέπει να αλλάξει περιεχόμενο και δομή.
Είχε καλλιεργηθεί στην ηγετική ομάδα του κυβερνώντος κόμματος, καθώς και στη κομματική βάση, η αίσθηση πως η επανεκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν αμφισβητείται ούτε και θα αμφισβητηθεί μέχρι και την ολοκλήρωση των δεύτερων εκλογών. Άλλωστε σε αυτή την «ηγεμονικού τύπου» βεβαιότητα βασίστηκε και η εκλογική στρατηγική του κόμματος και του κυβερνητικού επιτελείου. Άλλωστε τόσο οι αμερικανοί σύμβουλοι όσο και οι ημεδαποί εκλογικοί αναλυτές συμφωνούσαν πως αυτή η απόλυτη βεβαιότητα, έστω και εάν επιδεικνύει αλαζονεία, αποτελεί συστατικό στοιχείο μιας επιθετικής εκλογικής καμπάνιας που δεν θα άφηνε περιθώρια αμφισβήτησης της πολιτικής κυριαρχίας της κεντροδεξιάς και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Προφανώς οι πολιτικοί σχεδιαστές αιφνιδιάστηκαν δυσάρεστα. Αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα δεν είναι τόσο απόρροια μετρήσεων των τάσεων της κοινής γνώμης. Κανείς δεν θα τολμούσε άλλωστε να ξεκινήσει μέτρηση ενόσω η κοινωνία βρισκόταν εν βρασμώ. Το πολύ-πολύ να καταγραφόταν το «καρδιογράφημα» της συλλογικής οργής. Είναι περισσότερο ζήτημα ενσυναίσθησης. Ο μέσος πολίτης ήλθε αντιμέτωπος με αυτό που πάντα υποψιαζόταν, πάντα φοβόταν και πάντα εξόρκιζε, ώστε να μην παραδεχτεί (και άρα να μπορεί να αποποιηθεί) τη δική του ευθύνη. Ο μέσος πολίτης ήλθε αντιμέτωπος με αυτό που κατανόησε βαθιά μέσα του «με το πρώτο του το γάλα», που λέει και το γνωστό πολιτικό ρεμπέτικο.
Απέναντι σε μία αναποτελεσματική και αποδεδειγμένα διεφθαρμένη κρατική οντότητα, για να επιβιώσει σε ένα άναρχο (άνευ αρχών και όχι άνευ Αρχής) σύστημα διασφαλίζοντας την ανευθυνότητά του, ο μέσος πολίτης οφείλει να συμπεριφέρεται ωσάν κοινωνικός χαμαιλέοντας.
Όσο πέρναγαν τα εικοσιτετράωρα, όμως, τόσο η αίσθηση του «παγώματος» του πολιτικού χρόνου άρχισε να καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο τμήμα της πολιτικής δραστηριότητας. Ούτε η αντιπολίτευση δεν κατάφερε να προωθήσει ένα κάποιο αφήγημα. Τα πολιτικά γραφεία αντιλήφθηκαν ευθύς εξ αρχής πως η εξίσωση «Μάτι-Τέμπη» και η εργαλειοποίηση δύο τραγωδιών σημειολογικά φορτισμένων με μέγιστο πολιτικό κόστος θα ήταν κομβικό σφάλμα στρατηγικής.
Πολύ νωρίς μάλιστα έγινε αντιληπτό επίσης πως η απόδοση ευθυνών μόνο στον σταθμάρχη εκ μέρους της συμπολίτευσης θα προσέκρουε στις μυλόπετρες της αμείλικτη κοινής λογικής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο πρωθυπουργός επανήλθε με καθυστέρηση με μία νέα δήλωση και ένα αόριστο μεν, αλλά επιβεβλημένο «Mea Culpa». Ήταν αρκετό;
Επίσης έγινε αμέσως αντιληπτό από το κυβερνητικό επιτελείο στο Μαξίμου πως οι παραιτήσεις του Κώστα Αχιλλέα Καραμανλή και των δύο επικεφαλής Οργανισμών δούλεψαν εκτονωτικά μεν αλλά πολύ βραχυπρόθεσμα. Το όποιο επικοινωνιακό όφελος από την παραίτηση του πρώην υπουργού Μεταφορών φάνηκε να ακυρώνεται την 6η μόλις ημέρα μετά την τραγωδία, όταν επισήμως προαναγγέλθηκε η υποψηφιότητά του στις επερχόμενες εκλογές.
Μία εβδομάδα μετά το πολύνεκρο δυστύχημα άρχισε να ξεδιπλώνεται ο αποσυντεθειμένος ιστός της ελληνικής πραγματικότητας. Σταθμάρχες που δεν βρέθηκαν στην θέση τους την ώρα της καταστροφής, επιθεωρητές που τοποθέτησαν τον μοιραίο σταθμάρχη στη θέση αυτή για τρία βράδια συνεχόμενα αν και γνώριζαν την απειρία του. Χαρτιά από το δημόσιο νοσοκομείο Βόλου που έβγαζαν αδειούχο κατά παραγγελία τον καθ’ ύλη αρμόδιο Επιθεωρητή του ΟΣΕ Λάρισας. Ένα ολόκληρο σύστημα χωμένο στη διαχρονική παραβατικότητα.
Πίσω στα «Κεντρικά» το Κράτος ήταν απόλυτα γυμνό. Ο ΟΣΕ και τα θυγατρικά του τερατουργήματα, όπως αποκαλύφθηκε, ήταν και είναι η επιτομή του «όλοι μαζί τα φάγανε». Από το 2003 έως την ώρα της «Αποκάλυψης» στα Τέμπη. Ένας κρατικός οργανισμός με βαριά διαχρονική ευθύνη για την πτώχευση της ελληνικής οικονομίας. Διοικήσεις οι οποίες από τη στιγμή που αναλάμβαναν την καθοδήγηση του Οργανισμού υπέπιπταν στο διαρκές κακούργημα της εγκληματικής αμέλειας. Αρμόδιοι υπουργοί οι οποίοι νοιάστηκαν μόνο για τη διασφάλιση αποσόβησης ευθυνών. Κυβερνήτες που δεν τόλμησαν, δεν είδαν, ούτε άκουσαν.
Η περιγραφή της δραστηριότητας του ΟΣΕ και των θυγατρικών του από το 1990 και μετά θα μπορούσαν να χωρέσουν στο σενάριο ενός πολιτικού θρίλερ με τον τίτλο «Από την προδιαγεγραμμένη πτώχευση στο διαρκές έγκλημα». Θα καταγραφόταν η διάχυση της ευθύνης για την κατασπατάληση του συλλογικού πλούτου με μηδενικό προϊόν σε τουλάχιστον 10 κυβερνήσεις και αμέτρητο αριθμό πολιτικών προσώπων, που έκαναν ως υπουργοί, υφυπουργοί, πρωθυπουργοί ή τεχνοκράτες, καριέρα πάνω στο πτώμα του εκσυγχρονισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο εκσυγχρονισμός ανακοινώθηκε αλλά μηδέποτε υπηρετήθηκε με διαχρονικότητα και συνέπεια. Ο εκσυγχρονισμός έπεσε σε επιθανάτιο ρόγχο με τη δρομολόγησή του.
Όλα δείχνουν πως οι πρώτες εκλογές θα διεξαχθούν τέλη Μαΐου και οι δεύτερες κατακαλόκαιρο. Κατά τους κυβερνώντες και όχι μόνο η αναβολή είναι επιβεβλημένη για να ξεθυμάνει ο θυμός αφενός, αλλά και για να υπάρξουν κάποια πορίσματα, αρχικά έστω, για την τραγωδία. Στην πραγματικότητα η αναβολή των εκλογών είναι απαραίτητη για τη διατύπωση ενός νέου πολιτικού αφηγήματος από τα δύο κυρίαρχα πολιτικά μπλοκ. Τα συνήθη ζητήματα τριβής, τα θέματα καθημερινής διαχείρισης, οι επιχειρούμενες χαράξεις διαχωριστικών γραμμών, όλα αυτά, όπως και η υπόθεση Πολάκη, οι υποκλοπές και τα συναφή, πέρασαν αισίως στον κάλαθο των αχρήστων. Όσοι επένδυσαν σε αυτά για την υποστύλωση μίας προεκλογικής ρητορικής έχασαν από χέρι. Αποδείχτηκε πως η ελληνική πραγματικότητα είναι η απεικόνιση σε πολιτικό καμβά της ανίατης νεοελληνικής ασθένειας. «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας» κατά τον ιστορικό μελετητή που συμπεριφέρονται ως «Υπνοβάτες» σε μια χώρα χαμένων ευκαιριών.
Μόνο οι νεκροί μας, ενδεχομένως, να μας θυμίζουν, βίαια, σε κάποια οδυνηρά χάσματα του χρόνου, αυτή τη βασανιστική αλήθεια. Με ταπεινότητα, αν υπάρχουν έστω κάποια ίχνη της ακόμη, ας αναλογιστούμε την ατομική ευθύνη μας όταν συνδιαλεγόμαστε με την εξουσία, εκείνη τη μοναδική στιγμή, πάνω από την κάλπη.
18°
