Πλειστηριασμοί: Ο Σταμάτης Ζαχαρός παραθέτει 17 δεδομένα για τους πλειστηριασμούς κατοικιών.
Το ενυπόθηκο σπίτι, το σπίτι δηλαδή που έχει μπει ενέχυρο έναντι δανείου, δεν ανήκει στον δανειολήπτη μέχρι την πλήρη εξόφληση. Ανήκει στην τράπεζα που έδωσε το δάνειο.
Αν έχουν πληρωθεί δόσεις και τόκοι, όπως και αν έχει δαπανηθεί ιδιωτικό κεφάλαιο για την αγορά του, τότε στην τράπεζα ανήκει μέρος του σπιτιού. Όπως ακριβώς έγινε στην περίπτωση της συνταξιούχου δημοσιογράφου. Το σπίτι εκπλειστηριάστηκε, η τράπεζα κράτησε τα χρήματά της και τα υπόλοιπα καταβλήθηκαν στον ιδιώτη.
Η διαβόητη «σεισάχθεια», που μας ταλαιπωρεί εδώ και χρόνια (η διαγραφή δηλαδή μέρους ή του συνόλου των δανείων) είναι ένα μέτρο κοινωνικά άδικο. Αδικημένοι είναι όλοι εκείνοι οι οποίοι δεν αγόρασαν σπίτι με δάνειο αλλά πληρώνουν ενοίκιο.
Ο πλειστηριασμός είναι το απώτατο εχέγγυο της τράπεζας για να δανείσει χρήματα. Τα δανείζει με ρίσκο να μην τα πάρει πίσω και αντισταθμίζει μερικώς το ρίσκο υποθηκεύοντας το ακίνητο που αγοράστηκε. Ή κάποιο άλλο σε ειδικές περιπτώσεις.
Η απαγόρευση πλειστηριασμών (π.χ. μέχρι τις εκλογές, όπως ζητά ο Αλέξης Τσίπρας) είναι μια εξέλιξη εξαιρετικά επαχθής για τους ασθενέστερους. Αν οι τράπεζες αντιλαμβάνονται ότι δεν θα μπορούν να πάρουν πίσω τα χρήματα που δάνεισαν (ή μέρος αυτών) μέσω πλειστηριασμού, τότε σταματούν να δανείζουν. Όπως και συνέβη τα προηγούμενα χρόνια. Ζημιωμένοι φυσικά είναι οι λιγότερο προνομιούχοι συμπολίτες μας, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν ακίνητα (η να δημιουργήσουν επιχειρήσεις) με ίδια κεφάλαια ενώ ταυτόχρονα δεν θα μπορούν να δανειστούν.
Από τις 550.000-600.000 ακίνητα που βρίσκονται στα χέρια των servicers (αυτούς που ονομάζουν άπαντες ως funds), οι ίδιοι οι εκπρόσωποι τους εκτιμούν ότι μέχρι το 2028 θα βγουν στο σφυρί περίπου 100.000. Αυτό σημαίνει περίπου 25.000 ακίνητα κατ’ έτος. Όσα δηλαδή έβγαιναν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όπως παραδέχθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξή του στον Alpha, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι είναι λίγα.
Φέτος εκτιμάται ότι θα λάβουν χώρα μέχρι το τέλος του έτους περίπου 45.000 πλειστηριασμοί. Εξ’ αυτών και σύμφωνα με ότι συμβαίνει εδώ και δεκαετίες, επιτυχείς θα είναι περίπου το 25%. Δηλαδή 11.000 περίπου.
Το 50% των επιτυχόντων, δηλαδή 5.500 πλειστηριασμοί, αφορούν σε οικιστικά ακίνητα.
Μόλις το 20% των οικιστικών ακινήτων αφορούν ευάλωτα νοικοκυριά. Δηλαδή 1.100 ακίνητα.
Αν βγουν μαζικά χιλιάδες ακίνητα στην αγορά, θα πέσουν οι τιμές πώλησης και ενοικίασης σχεδόν όλου του στοκ των ακινήτων. Ωφελημένοι θα είναι όσοι δεν έχουν σπίτι ή όσοι πληρώνουν ενοίκιο.
Αυτοί που θέλουν λιγότερο από οποιονδήποτε άλλον να γίνουν πλειστηριασμοί, είναι φυσικά οι τραπεζίτες. Οι τράπεζες ακόμη και μετά την πώληση μεγάλων πακέτων με κόκκινα δάνεια στους servicers, διαθέτουν τεράστια χαρτοφυλάκια ακινήτων. Αν «βγουν» στην αγορά ταυτόχρονα πολλά ακίνητα, είναι λογικό να πέσει η τιμή των ακινήτων συνολικά (βλ. 7). Έτσι οι τράπεζες θα αναγκαστούν να «γράψουν» στα βιβλία τους τα ακίνητα που κατέχουν σε τιμές αγοράς, χαμηλότερες από αυτές που ισχύουν σήμερα. Το αποτέλεσμα θα είναι να χρειάζονται επιπλέον κεφάλαια για την κεφαλαιακή επάρκεια της τράπεζας. Κάτι που σημαίνει ανακεφαλαιοποίηση. Όσοι ζητούν απαγόρευση πλειστηριασμών, στην πραγματικότητα υποστηρίζουν τα συμφέροντα των τραπεζιτών.
Όσοι αναρωτιούνται γιατί οι servicers μπορούν να αγοράζουν τα δάνειά τους με τιμή μερικών σεντς για κάθε ευρώ, θα πρέπει να αντιληφθούν ότι οι εταιρείες αυτές στην πραγματικότητα ρισκάρουν τα χρήματά τους για να αγοράσουν δάνεια που είναι μέχρι τότε ανείσπρακτα. Διακινδυνεύουν τα χρήματά τους γνωρίζοντας ότι πιθανόν να μην τα πάρουν πίσω ποτέ. Πολλοί από τους δανειολήπτες είτε δεν έχουν είτε «φρόντισαν» να μην έχουν τίποτε άλλο προς κατάσχεση και έτσι υπάρχουν περιπτώσεις δανείων που δεν θα εισπραχθεί τίποτε ή κάτι ελάχιστο. Ανάλογα με την αξία του ακινήτου και την προστασία του δανειολήπτη.
Ο κάθε ιδιώτης δεν μπορεί φυσικά να αγοράσει το δάνειό του στην ίδια τιμή με τους servicers. Διότι οι servicers αγοράζουν «χονδρική». Από άλλα δάνεια μπορεί να εισπράξουν και από άλλα όχι. Άλλωστε ο ιδιώτης δανείστηκε ένα συγκεκριμένο ποσό χρημάτων και αυτό πρέπει να επιστρέψει.
Επιπρόσθετα, αν δίνονταν αυτό το δικαίωμα εξαγοράς του δανείου σε τόσο χαμηλή τιμή, ουδείς θα πλήρωνε το δάνειό του. Θα περίμεναν όλοι να το εξαγοράσουν «κουρεμένο».
Η προηγούμενη υπόθεση θα είχε σαν αποτέλεσμα την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Μην ξεχνάτε ότι οι τράπεζες δανείζουν τα χρήματα που καταθέτουμε όλοι εμείς. Αν δεν έπαιρναν πίσω τα δανεικά, θα χάναμε όλοι τα χρήματά μας.
Οι servicers αγόρασαν τα «κόκκινα δάνεια» προσφέροντας ρευστότητα στις τράπεζες όταν την είχαν ανάγκη, με μια διαδικασία που επιτρέπονταν από την ελληνική νομοθεσία και η οποία θεωρείται κοινά αποδεκτή σε όλες τις “δυτικές” οικονομίες.
Το να επιβάλλει μια κυβέρνηση (και μάλιστα διαφορετική από εκείνη που τους είχε επιτρέψει να αγοράσουν τα δάνεια) σε επενδυτές όπως οι servicers νέους περιορισμούς, όπως ανώτατο περιθώριο κέρδους, θα ήταν μάλλον ατιμία και θα είχε επιπτώσεις στην εικόνα της χώρας διεθνώς. Πιθανότατα δε, μια τέτοια εκ’ των υστέρων και επί τα χείρω αλλαγή, θα ήταν αντικείμενο καταδίκης από διάφορα διεθνή δικαστήρια, στα οποία θα προσέφευγαν.
6°
