Γιατί όλη η «συζήτηση» για τα πτυχία είναι εντελώς λάθος

Δεν είμαι βέβαιος για το πώς πήγε η χτεσινή συνάντηση του Μητσοτάκη με τους εκπροσώπους των καλλιτεχνών «παραστατικών τεχνών» (στους οποίους, για να πω και το προσωπικό μου παράπονο, εξακολουθούν να μην συμπεριλαμβάνονται οι δημοσιογράφοι) αλλά από τη στιγμή που δεν είχαμε ρητή πρωθυπουργική δέσμευση για παραίτηση και παραχώρηση της εξουσίας στον Αλέκση και τον ΣΥΡΙΖΑ, το πιο πιθανό είναι ότι οι «αγωνιστικές κινητοποιήσεις του κλάδου» θα συνεχιστούν. Σε κάθε περίπτωση και η χτεσινή συνάντηση όπως και όλος ο αγώνας κάποιων καλλιτεχνών (ή επίδοξων καλλιτεχνών μιας και μιλάμε και για σπουδαστές) για εμπλοκή των διπλωμάτων τους στην προσπάθεια εισόδου στο δημόσιο βασίζεται σε ένα λάθος που κανείς δεν θέλει να διορθώσει. Σε έναν ιδιαιτέρα βλαβερό για την ποιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αναχρονισμό.

Στην πραγματικότητα η συζήτηση δεν θα έπρεπε να αφορά το πώς θα συνδέσουμε τα πτυχία των σχολών «παραστατικών τεχνών» με τη μοριοδότηση του ΑΣΕΠ και το δημόσιο, αλλά το πώς θα αποσυνδέσουμε όλα τα πτυχία από άσχετες με αυτά θέσεις στο δημόσιο.

Για δουλειές οι οποίες απαιτούν πτυχίο ενός συγκεκριμένου τομέα δεν έχουμε να πούμε πολλά. Αν το δημόσιο ζητά δικηγόρους θα απευθυνθεί σε πτυχιούχους νομικής, αν ζητά γιατρούς σε πτυχιούχους της ιατρικής κ.ο.κ. Αν όμως θέλει εργαζόμενους για θέσεις για τις οποίες δεν απαιτούνται συγκεκριμένες σπουδές (και από τη στιγμή που οι υποψήφιοι δίνουν κάποιες εξετάσεις) γιατί η κατοχή ενός οποιουδήποτε πτυχίου να είναι απαραίτητη ή να δίνει πλεονέκτημα στον πτυχιούχο;

Σκεφτείτε ας πούμε μια εταιρεία να ζητά έναν οδηγό, οι υποψήφιοι να είναι δύο, να εξετάζονται, ο Α να είναι κάπως καλύτερος οδηγός από τον Β, αλλά επειδή ο Β έχει πτυχίο στη γεωπονική ή τη θεολογία, τελικά να παίρνει αυτός τη δουλειά. Ή σκεφτείτε την περίπτωση στην οποία ο Α και ο Β δεν συναγωνίζονται καν για τη δουλειά γιατί η εταιρεία θεωρεί απαραίτητο προσόν για τους οδηγούς της να έχουν ένα οποιοδήποτε πτυχίο από ΑΕΙ. Μια τέτοια εταιρεία προφανώς θα διοικούνταν από παλαβούς και αυτό είναι που συμβαίνει στο δημόσιο με τα πτυχία: μια παλαβομάρα. Και το χειρότερο είναι πως πρόκειται για παλαβομάρα ιδιαιτέρως επιβαρυντική για την ποιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Βλέπετε, αυτή η σύνδεση άσχετων πτυχίων με άσχετες θέσεις στο δημόσιο είναι μια από τις βασικές αιτίες της συσσώρευσης σε σχολές φοιτητών που δεκάρα δεν δίνουν για το αντικείμενο των σπουδών και απλώς θέλουν ένα χαρτί. Δεν χρειάζεται κανείς να είναι σοφός για να καταλάβει το πώς οι φοιτητές που απλώς θέλουν ένα χαρτί υποβαθμίζουν το επίπεδο των σχολών. Δεν χρειάζεται κόπος για να γίνει κατανοητό το γιατί ένα τμήμα με μαθητές που σπουδάζουν αυτό που τους ενδιαφέρει θα είναι πάντοτε υψηλότερου επιπέδου από ένα τμήμα στο οποίο οι μισοί το μόνο που θέλουν είναι το χαρτί ακόμα και με τη βάση. Συγκρίνετε μια ποδοσφαιρική ομάδα με 11 παίκτες που τους αρέσει το ποδόσφαιρο με μια ποδοσφαιρική ομάδα που οι μισοί θέλουν απλώς μια βεβαίωση εκγύμνασης. Ποια ομάδα λέτε θα κερδίζει κάθε φορά ένα μεταξύ τους παιχνίδι;

Τον προηγούμενο αιώνα η σύνδεση άσχετων πτυχίων με άσχετες εργασίες είχε ένα νόημα. Η φοίτηση σε ένα πανεπιστήμιο σήμαινε κάτι για το ποιόν του φοιτητή. Η πρόσβαση στην πληροφορία και τη γνώση ήταν περιορισμένες όπως και η επαφή με πολιτιστικά προϊόντα. Το πανεπιστήμιο ήταν πιθανόν η μοναδική πύλη εισόδου σε έναν κόσμο πληροφορίας, γνώσης και κουλτούρας. Η διαφορά ενός ανθρώπου που είχε σπουδάσει με κάποιον που δεν είχε σπουδάσει ήταν μεγάλη και το πτυχίο ως προσόν ήταν α)ένας τρόπος το δημόσιο να έχει υψηλότερου επιπέδου υπαλλήλους και β) ένα κίνητρο σπουδών σε μια εποχή που υπήρχε ανάγκη πτυχιούχων. Τώρα τίποτα από τα δύο δεν ισχύει. Η πρόσβαση στη γνώση, την πληροφορία, τα προϊόντα του πολισμού είναι λίγα κλικ μακριά για όλους και δεν είναι σπάνιο ένας τυχαίος απόφοιτος λυκείου να είναι πιο καλλιεργημένος από έναν τυχαίο πτυχιούχο ΑΕΙ. Ταυτοχρόνως η κοινωνία έχει περισσότερο ανάγκη περισσότερους τεχνίτες και χειρώνακτες και λιγότερους «επιστήμονες». Πράγμα που σημαίνει πως αντί να συζητάμε πώς θα συνδέσουμε άσχετες σπουδές με άσχετες θέσεις στο δημόσιο, θα έπρεπε ήδη αυτά τα δυο να τα έχουμε αποσυνδέσει. Και μπράβο μας.