ΣΥΡΙΖΑ: Πολιτική απομόνωση σε τοξικό προεκλογικό περιβάλλον

Έναρξη προεκλογικής εκστρατείας, υπό τους ήχους του ύμνου του ΕΑΜ; Αλήθεια, πόσο «1945» έχετε στοκάρει εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ ως απόθεμα για τον πολιτικό χειμώνα; Υπάρχουν απαντήσεις που δεν δόθηκαν μετά από τόσα χρόνια; Και ποια είναι η ερώτηση που απομένει αναπάντητη; Είναι η χώρα υπό ξένη κατοχή; Οι υπερβολές του ΣΥΡΙΖΑ και του Α. Τσίπρα σε μια κατά τα άλλα νορμάλ πολιτική περίοδο δεν βοηθούν ούτε την πατρίδα, ούτε φυσικά τον ίδιο και το κόμμα του. Συσπειρώνουν βεβαίως την αριστερή, την «Αυριανική», ή τη λαϊκίστικη  βάση σε ένα ντεμέκ επαναστατικό κλίμα αλλά μέχρις εκεί. Ο στόχος βέβαια είναι ένα εκλογικό αποτέλεσμα καλύτερο από αυτό που δείχνουν οι σημερινές δημοσκοπήσεις. Αλλά όταν δεν έχεις καλύτερο χαρτί, ρίχνεις και «1945» και «ΕΑΜ» και «Ανένδοτο». Και κανένα poster του Άρη. Και όσοι τσιμπήσουν.

Στο ΠΑΣΟΚ πρέπει να ξαφνιάστηκαν από το γύρισμα του ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι χτες κάποιοι μιλούσαν για κυβέρνηση μειοψηφίας πλην όμως ειδικού και «ιερού» σκοπού και έψαχναν για «ψήφο ανοχής» που θα στείλει τον Κ. Μητσοτάκη στο Ειδικό Δικαστήριο για τις «επισυνδέσεις». Για κυβέρνηση των προοδευτικών και σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων, για μια «αριστερή», τέλος πάντων, λύση που φυσικά θα στηρίζονταν στη συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ. Και ξαφνικά ο ΣΥΡΙΖΑ γυρίζει το φύλλο και θεωρεί τον Νίκο Ανδρουλάκη ως «εκβιαζόμενο» αν συνεργαστεί κυβερνητικά με τη ΝΔ. Τι «αν» δηλαδή, αφού η μετωπική επίθεση υπονοεί βεβαιότητα. Ο μέχρι πρότινος προστάτης του Νικόλα για το θέμα των παρακολουθήσεων γίνεται εχθρός και μάλιστα με μπρουτάλ πολιτικά τρόπο. Αφήνοντας σαφές υπονοούμενο ότι «από κάπου τον κρατάνε». Αλλά δεν θα υποκύψει, όπως προσπάθησαν να το γλυκάνουν αργότερα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επιλέξει τη γραμμή της πολιτικής περιχαράκωσης. Ανοίγει γύρω του πολιτική τάφρο, ορίζει περίμετρο. Δεν θέλει να έχει νταραβέρια ούτε με το ΠΑΣΟΚ ούτε με κανέναν άλλον, έστω αριστερής κοπής, χώρο. Θεωρεί ότι όλη αυτή η πρεμούρα του ΠΑΣΟΚ να τον προσεγγίσει και να τον προβάλλει ως πιθανό σύμμαχο, τον βλάπτει και αποφάσισε να του  κόψει την καλημέρα. Και γι’ αυτό ξαφνικά το αγριεύει. Η δημοκρατία κινδυνεύει από την ορμπανοποίηση που δήθεν επιχειρεί η ΝΔ και θα έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ να την αποκαταστήσει είτε με το καλό, είτε με το άγριο. Όταν θα έρθει η αριστερά  και πάλι στα πράγματα θα είναι αλλιώς και οι «ακροκεντρώοι», οι δεξιοί και οι παντός είδους «πουλημένοι» αντίπαλοι θα κυνηγηθούν, θα βρεθούν και θα πληρώσουν. Γιατί, αλήθεια, λέγονται τόσο ακραία πράγματα στην αρχή μιας μακράς προεκλογικής περιόδου; Σε ποιους απευθύνονται και πόσοι συμφωνούν; Κι αν η ηγεσία διαφωνεί γιατί δεν διαχωρίζει τη θέση της;

Αυτή η εκλογική μάχη είναι καθοριστική τόσο για την πολιτική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του προέδρου του. Μια ακόμα ήττα και μια νέα τετραετία Μητσοτάκη θα επιφέρουν ανακατατάξεις στον χώρο του με απρόβλεπτες συνέπειες. Θα τεθούν ερωτήματα και θα υπάρξουν αμφισβητήσεις – τόσο ηγετικών προσώπων όσο και πολιτικών επιλογών. Και επειδή αυτή η αριστερά διακρίνεται για τον συντηρητισμό της, προσπαθεί να συσπειρώσει τον πυρήνα της τρυγώντας ταυτόχρονα από τον ευρύτερο αριστερό και αριστερίστικο χώρο. Και ξέρει ότι το κάθε τι ακραίο που λέγεται συγκινεί. Ειδικά όταν θυμίζει τη λενινιστική βία. Ελάχιστοι τα πιστεύουν πραγματικά, πολλοί όμως θέλουν να τα ακούνε. Και φτιάχνονται.

Μετά την άνοδο Ν. Ανδρουλάκη στην ηγεσία των σοσιαλδημοκρατών, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε αριστερούς ψηφοφόρους από το ΠΑΣΟΚ και προσπαθεί να τους ανακτήσει. Στη γραμμή αυτή, δεν διστάζει να παίξει και με ζητήματα κοινοβουλευτικής φύσης  κλείνοντας το μάτι σε όσους απεχθάνονται την αστική δημοκρατία στην οποία δήθεν είναι παγιδευμένη αυτή η δήθεν αντισυστημική αριστερά. Και γι’ αυτό δηλώνει ότι αποχωρεί από τις ψηφοφορίες του κοινοβουλίου αμφισβητώντας την αρχή της δεδηλωμένης. Βάζει δηλαδή ζήτημα δημοκρατικής νομιμότητας αυτής της Βουλής, επειδή δεν ψήφισε τη δική του πρόταση μομφής.  Μια ελαφρά τη καρδία «συνταγματική απρέπεια» που ενθουσιάζει όμως τον κόσμο όχι μόνο της άκρας αριστεράς αλλά και της τραμπικής Ελλάδας. 

Με αυτήν την πολιτική ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει κεντροαριστερούς ψηφοφόρους που αγανακτούν από τις παρακολουθήσεις της κυβέρνησης και ίσως σκέφτονταν να τον δοκιμάσουν και πάλι. Ενδεχομένως να χάνει και κάποιους δεξιούς που του απέμειναν από τη συνεργασία με τους ΑΝΕΛ ή αυτούς που μισούν αφόρητα τον Μητσοτάκη – και δεν είναι λίγοι. Σίγουρα δεν προσελκύει ούτε δεξιό, ούτε κεντρώο κόσμο όπως το 2015.  Φιλοδοξεί όμως να μαζέψει και ψήφους από το ΚΚΕ και το ΜΕΡΑ 25 και από τον άστεγο πολιτικά χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Προσποιούμενος, τι άλλο, τον ηγέτη του μαζικού κινήματος. Με δήθεν άμεση  αναφορά στο λαό, ηρωική έξοδο στους δρόμους και τις πλατείες, πολιτικές απεργίες και δυναμικές κινητοποιήσεις και άλλα τέτοια παλαιοκομμουνιστικά, που βέβαια συγκινούν ακόμα αρκετό κόσμο στην Ελλάδα.  Εκτός των άλλων και η αριστερά όταν πεινάσει, τα παλιά τεφτέρια πιάνει.  Επιστρέφει δήθεν στις λενινιστικές γραφές. Για άλλους στα σύγχρονα «τραμπικά» κακέκτυπα και τα «κίτρινα γιλέκα».  Δικαίωμά της.

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ χάσει, που όπως δείχνουν οι μετρήσεις θα χάσει, θα αμφισβητήσει το αποτέλεσμα ως απότοκο παρακολουθήσεων και εκβιασμών, αντιδημοκρατικής εκτροπής, ορμπανικής διολίσθησης, ή αφρικανικής μετάλλαξης και μετά θα μπει σε μακρά περίοδο ενδοσκόπησης. Φυσικά και δεν θα χαθεί από τον αφρό του πολιτικού μας roster, αφού κάθε δημοκρατία δικαιούται να έχει και την αριστερή της συνιστώσα σε όποια παραλλαγή ταιριάζει στη συγκυρία, στον τόπο και την ιστορία του. Η εκδοχή ΣΥΡΙΖΑ θα παραμείνει και μάλιστα ακμαία στην επικαιρότητα στο μέτρο που η «αντιμνημονιακή» περίοδος δίχασε βαθιά την Ελλάδα και το ρήγμα που άνοιξε ο σεισμός, δεν έχει κλείσει ακόμα. Ούτε θα κλείσει εύκολα. Ειδικά όταν λείπει μια σοβαρή σοσιαλδημοκρατική συνιστώσα με την ανάλογη ηγεσία. Η πρόσφατη πανδημία, αλλά και ο πόλεμος της Ουκρανίας μάς το υπενθύμισαν εμφατικά.

Οι στόχοι του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα δεν εξαντλούνται στην εκλογική μάχη. Αυτή είναι η αφετηρία τους. Η ρητορική του φανερώνει ότι ο βαθύτερος στόχος είναι η αμφισβήτηση αυτού του τύπου φιλελεύθερης  κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και η αντικατάστασή της με κάτι άλλο, άγνωστο τι. Γι’ αυτό και οι αγριάδες, οι απειλές και οι ύμνοι του ΕΑΜ. Μπορεί να είναι ο έλεγχος των αρμών της εξουσίας –όπως είχε ειπωθεί παλαιότερα–, μπορεί να είναι το τέλος της διάκρισης των εξουσιών, μπορεί η αλλαγή του διεθνούς προσανατολισμού της χώρας όπως αυτή που επιχειρήθηκε το 2015, μπορεί και τίποτα από αυτά. Εξάλλου το κόμμα αυτό δεν διακρίνεται για τον προγραμματισμό και τη λεπτομερή σχεδίαση πολιτικής γραμμής. Αλλά στροφή προς το κέντρο δεν είναι σίγουρα.

Η κυβέρνηση της ΝΔ με την ολέθρια γκάφα της διαρροής κάποιων παρακολουθήσεων και την αμήχανη διαχείριση αυτής, έδωσε στον ΣΥΡΙΖΑ τοξικό έδαφος να αναπτύξει τοξικές πολιτικές, και αυτός φυσικά δεν έχασε την ευκαιρία. Κακώς εχόντων των πραγμάτων το κλίμα  θα οξύνεται όλο και περισσότερο – ειδικά αν οι μετρήσεις δείξουν ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ευνοείται από την πολιτική αυτή. Ωστόσο, η όξυνση θα περιοριστεί, ως μια θεατρική καρικατούρα, στον χώρο των ΜΜΕ και του διαδικτύου. Δεν θα περάσει στην κοινωνία, αφού τα επίδικα πάνω στα οποία η όξυνση δήθεν αρθρώνεται δεν απασχολούν και τόσο τον πολίτη.

Ο καθένας ξέρει ότι η δημοκρατία μας δεν είναι καχεκτική έστω και αν γίνονταν μυστήριες «επισυνδέσεις». Που πάντα γίνονταν. Σύμφωνα με τον δείκτη δημοκρατίας του Economist για το 2022, η Ελλάδα ανέβηκε στην 25η θέση σε σύνολο 167. Ο καθένας θυμάται τον βίο και την πολιτεία των σημερινών δήθεν αγανακτισμένων δημοκρατών, την κολεγιά με τους ΑΝΕΛ, την απόπειρα ελέγχου των ΜΜΕ, την πολύμηνη αναζήτηση αίθουσας για τη δίκη της Χ.Α, τα βοσκοτόπια και το σκάνδαλο Novartis. Και στο φινάλε, άλλα είναι αυτά που η κοινωνία ιεραρχεί ως πρώτα και σημαντικά. Οικονομία, Ασφάλεια, Διεθνή Πολιτική, Υγεία και Παιδεία. Σε αυτά η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κάποια σύγχρονη και σοβαρή διαφορετική πρόταση και γι’ αυτό θα αποφύγει να μεταφέρει εκεί την προεκλογική συζήτηση. Και κυρίως δεν έχει την ηγεσία και το στελεχικό δυναμικό που θα πείσουν ότι μπορούν να  κάνουν τα πράγματα καλύτερα σε ένα αβέβαιο διεθνές περιβάλλον. Τι να πουν δηλαδή; Ότι θα ζητήσουν τεχνογνωσία από τη Ρωσία και το Ιράν;