Έξι άντρες σε μια σάουνα

«Αυτή τη φορά αποφάσισα να ασχοληθώ με δύο θέματα που γνωρίζω καλά. Τoυς άντρες και τον έρωτα». Γαλήνιος στα 60 του χρόνια, ο Βρετανός χορογράφος της ομάδας των DV8 Λόιντ Νιούσον μιλάει στο γαλλικό περιοδικό Têtu για τη νέα τους παράσταση «John» που φιλοξενείται στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από 12 ως 15 Οκτωβρίου. Στην αρχή ήθελε να ασχοληθεί με την ευθανασία, όταν ένας από τους συνεργάτες του προσβλήθηκε και πέθανε από καρκίνο του στομάχου. Την ίδια περίοδο, μαθαίνει για μια μουσουλμάνα φίλη του που ερωτεύτηκε έναν από τους Βρετανούς πιλότους που βομβάρδιζαν το Αφγανιστάν. Αποφασίζει ότι η νέα παράσταση θα είναι φόρος τιμής τόσο στο χαμένο φίλο όσο και στη γυναίκα που έβαλε τα αισθήματά της πάνω από τις θρησκευτικές προκαταλήψεις. Αποφασίζει να φτιάξει ένα έργο που θα γιορτάζει τον έρωτα.

Η αναζήτηση του έρωτα τον οδηγεί σε ένα χώρο «ανώνυμων» σεξουαλικών συνευρέσεων, και συγκεκριμένα μία γκέι σάουνα στο κέντρο του Λονδίνου. «Όταν οι άντρες δεν φοράνε παρά μια πετσέτα στη μέση, είναι αδύνατο να ξεχωρίσεις το δικαστή από τον κλέφτη» εξηγεί ο Νιούσον με ένα περιπαικτικό χαμόγελο. Μαζί με τους συνεργάτες του ετοιμάζουν ένα ερωτηματολόγιο και επιλέγουν 50 άντρες που είναι θαμώνες της συγκεκριμένης σάουνας. Όλοι τους υπογράφουν ένα χαρτί που επιτρέπει να χρησιμοποιηθούν οι ανώνυμες εξομολογήσεις τους ως κομμάτι της παράστασης. Η ανωνυμία τους εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή ειλικρίνεια.

«Ο Τζον ήταν ένας από τους πρώτους που μας μίλησε. Είναι ένας περίεργος, αλλά εξαιρετικά γλυκός άνθρωπος. Αρνούμαι να τον δω ως ήρωα ή αντι-ήρωα. Είναι ο εαυτός του. Αναζητά κι αυτός κάτι όπως όλοι μας. Εγώ είμαι σε σχέση εδώ και 19 χρόνια αλλά πριν θυμάμαι τον εαυτό μου να γυρνάει σπίτι και να εύχεται κάποιος να τον περιμένει. Το ίδιο θέλει και ο Τζον». Με έναν πατέρα βίαιο και αιμομίκτη και μια μάνα αλκοολική, αυτοκτονική και με έφεση στις κλοπές, ο Τζον δεν ξεκίνησε τη ζωή με τους καλύτερους οιωνούς. Άστεγος και εθισμένος στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά, δεν γλιτώνει το έγκλημα, τη φυλακή, την κατάθλιψη και την παχυσαρκία. Όπως λέει ο ίδιος, «γεννήθηκα άτακτο αγόρι».

«Προέρχομαι κι εγώ από την εργατική τάξη, όπως ο Τζον, και μπορώ να καταλάβω την οργή το» συνεχίζει ο Νιούσον. «Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι η αλλεργία του προς την εργασία. Τώρα λέει ότι το κατάλαβε και θέλει να αλλάξει, αλλά μπορεί κανείς να αλλάξει στα 52 του χρόνια;» Βγαίνοντας από τη φυλακή, ο Τζον θυμάται πως έχει ένα γιο. Οι κοινωνικές υπηρεσίες τούς φέρνουν σε επαφή και ο γιος, παντρεμένος και με δύο παιδιά, δέχεται να συγχωρέσει τον πατέρα του. Ένα ακόμα λάθος όμως είναι αρκετό για να ξαναβρεθεί στο δρόμο. Σε εκείνη τη φάση είναι που γνωρίζεται με τους συντελεστές της παράστασης, μόνος και αναζητώντας λίγη ανθρώπινη ζεστασιά μέσα σε μια γκέι σάουνα.

Όμως οι θαμώνες της σάουνας δεν αναζητούν παρά μόνο ένα πράγμα: το σεξ. Σεξ πολλές φορές ομαδικό, χωρίς προφυλάξεις και υπό την επήρεια ουσιών. Ένας από τους θαμώνες που δουλεύει ως καθηγητής παραδέχεται ότι την έχει κοπανήσει από το μάθημα για να βρεθεί σεξουαλικά με έναν άγνωστο που ψώνισε στο ίντερνετ. Η παράσταση δεν λογοκρίνει τις σεξουαλικές εμπειρίες των πρωταγωνιστών. Ο Νιούσον παραδέχεται ότι αυτή η ειλικρίνεια έκανε πολλούς γκέι να αισθάνονται εξαιρετικά άβολα για την εικόνα των ομοφυλόφιλων που περνάει μέσα από την παράσταση.

«Πρόθεσή μου δεν είναι να στιγματίσω κανέναν, αλλά να αφηγηθώ την προσωπική ιστορία και τις σεξουαλικές συνήθειες έξι αντρών που γνωρίζονται σε μία σάουνα. Ένας φίλος μου είπε πως ίσως δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να δείξουμε κάτι τέτοιο, όταν στη βρετανική βουλή συζητούσαν για τον γάμο ομοφύλων. Όμως ποια είναι η κατάλληλη στιγμή; Σε μία από τις συνεντεύξεις ένας νεαρός μάς εξομολογήθηκε ότι είναι οροθετικός και κάνει σεξ χωρίς προφυλάξεις, αφού παίρνει φάρμακα και ο κίνδυνος να μεταδώσει τον ιό είναι πολύ μικρός. Τον ρώτησα τι κάνει για τα υπόλοιπα αφροδίσια που κυκλοφορούν. Ο κόσμος νομίζει ότι ένα χάπι μπορεί να τον προστατεύσει από τα πάντα. Δεν είναι αλήθεια».

Θεωρεί ότι η παράσταση απευθύνεται μόνο στο «γκέτο» των ομοφυλόφιλων; «Καθόλου. Πολλοί από τους άντρες που μας μίλησαν, έξω από τη σάουνα, ήταν σε σταθερή σχέση με γυναίκα. Για ποιο λόγο λοιπόν να μην ενδιαφέρεται μια ετεροφυλόφιλη γυναίκα να δει την παράσταση;» Κατά τα άλλα ο Νιούσον, μέγας θαυμαστής της Πίνα Μπάους, παραδέχεται την τελειομανία του: «Σε μια παράσταση είμαι ικανός να χορογραφήσω μέχρι και την κίνηση των βλεφάρων. Για να κάνω αυτό που θέλω, ακριβώς όπως το θέλω χρειάζομαι χρόνο. Όμως στην εποχή μας αυτό είναι μια πολυτέλεια. Μια ομάδα όπως η δικιά μας, που δεν επιχορηγείται, πρέπει να βρει σπόνσορες. Και όταν θες να μιλήσεις για θέματα όπως η θρησκεία, η ομοφυλοφιλία και το σεξ χωρίς προφυλάξεις αυτό δεν είναι πάντα εύκολο».

Οι παραστάσεις των DV8 που συνδυάζουν το θέατρο με το σύγχρονο χορό έχουν καταπιαστεί πολλές φορές με ζητήματα που κανείς άλλος δεν τολμάει να αγγίξει. To «Can we talk about this?» που είδαμε στη Στέγη το 2011 εξερευνούσε τις εντάσεις που έχουν ξεσπάσει στις δυτικές κοινωνίες ανάμεσα στην αποδοχή της πολυ-πολιτισμικότητας και τη διασφάλιση των ατομικών ελευθεριών. Στην παράσταση «Το be straight with you» πηγαίνουν ακόμα πιο πέρα, μιλώντας για το κλίμα της ομοφοβίας που μαστίζει τις κοινότητες των μεταναστών. Ο ίδιος ο Νιούσον παραδέχεται πάντως πως δεν είχε καμία τύχη όταν προσπάθησε να ρίξει περισσότερο «εμπορικό» νερό στο κρασί του, συνεργαζόμενος με τη Μαντόνα. «Μετά από δυόμισι μέρες, κατάλαβα ότι αυτό δεν ήταν για μένα. Ήθελε απλώς μερικές χορογραφίες για να ντύσει οπτικά κάποια τραγούδια της. Δεν την ενδιέφερε καθόλου να ανακαλύψει το νόημα μέσα στην κίνηση. Σέβομαι απίστευτα τη δουλειά της, αλλά δεν είμαι τζάνκι του χορού».