Οι εθνικές εκλογές του 2023 στην Ελλάδα και ο ρόλος των ψηφοφόρων του μεσαίου χώρου στο εκλογικό αποτέλεσμα
Λένε ότι οι εκλογές κερδίζονται στο κέντρο. Σίγουρα αυτό ισχύει στην Ελλάδα. Αν η αντιπολίτευση ελπίζει να κερδίσει τον Μητσοτάκη, τότε θα είναι πολύ σημαντικό να πετύχει τον περιορισμό της απήχησής του στους ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου. Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να ακούσω τις απόψεις μιας μεγάλης σχετικά παρέας φίλων αυτής της πολιτικής κατηγορίας οι οποίες μου προκάλεσαν ενδιαφέρον. Όλοι τους στις προηγούμενες εκλογές είχαν ψηφίσει είτε ΠΑΣΟΚ είτε Νέα Δημοκρατία. Ο ΣΥΡΙΖΑ κάποιους από αυτούς θα τους χαρακτήριζε σίγουρα «ακροκεντρώους» και όλοι προέρχονται από την αριστερά. Στο τέλος θα σας πω τι σκέφτονται να ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές. Πρώτα τα συμπεράσματα.
Συμπέρασμα πρώτο. Αντίθετα από ότι πιστεύει η κυβέρνηση, η υπόθεση των υποκλοπών τους απασχολεί. Μπορεί να μην επηρεάσει την τελική τους ψήφο, ωστόσο, όλοι ή σχεδόν όλοι έχουν σήμερα μια λιγότερο καλή εικόνα για τον Μητσοτάκη. Το θετικό για την κυβέρνηση είναι ότι ακόμα μπορεί να δίνουν το πλεονέκτημα της αμφιβολίας για τον πρωθυπουργό – αν δηλαδή ο ίδιος γνώριζε. Την ίδια στιγμή είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί έως και αρνητικοί στα σενάρια, που διακινεί ο ΣΥΡΙΖΑ, για συμμορία του Μαξίμου. Στην παρέα ήταν και ένας συριζαίος. Η προσπάθεια να τους προσηλυτίσει με ηθικοπλαστικά επιχειρήματα προκαλούσε μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα.
Συμπέρασμα δεύτερο. Όλοι ή σχεδόν όλοι είδαν με επιφύλαξη και μάλλον αρνητικά την πολιτική των επιδομάτων στην οποία έχει επιδοθεί η κυβέρνηση τις τελευταίες εβδομάδες. Τα θεωρούν προεκλογικά και ταυτισμένα με την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ που η Νέα Δημοκρατία καυτηρίαζε. Εξίσου αρνητικοί, ωστόσο, ήταν για την κριτική της αντιπολίτευσης. Βοήθησε ο ΣΥΡΙΖΑ που καταφέρνει να τα θεωρεί ταυτόχρονα και απόπειρα εξαγοράς των ψηφοφόρων και ψίχουλα.
Συμπέρασμα τρίτο. Υπάρχει ένα γενικευμένο κράτημα για το ΠΑΣΟΚ. Η δήλωση για την Καϊλή και το Δούρειο Ίππο δεν έχει περάσει. Ακόμα χειρότερη φάνηκε η δήλωση περί «προοδευτικής» κυβέρνησης. Θεωρούν ότι ο Ανδρουλάκης τείνει προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Πέρα από αυτά, υπάρχει η αίσθηση ότι και ο ίδιος ως προσωπικότητα δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες που είχαν.
Συμπέρασμα τέταρτο. Η αντισύριζα διάθεσή τους παραμένει εξίσου ισχυρή αν όχι ισχυρότερη από το 2015. Ίσως να είναι και ένα ψυχολογικό αντιστάθμισμα στις αμφιβολίες που μπορεί να έχουν. Δεν ξέρω αν ισχύουν ακόμα τα μεγαλεπήβολα σχέδια του Τσίπρα να αλλάξει το κόμμα και να το κάνει πιο φιλικό στον μεσαίο χώρο. Μάλλον έχουν ξεχαστεί. Σίγουρα πάντως για αυτούς τους ψηφοφόρους δεν έχει αλλάξει τίποτα.
Συμπέρασμα πέμπτο. Αν και δεν έγινε συγκεκριμένη συζήτηση για το θέμα, δεν είδα κάποιον ενθουσιασμό για κυβέρνηση συνεργασίας με τη μία ή την άλλη μορφή. Ίσως επειδή στην πραγματικότητα αυτός είναι ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ. Η ΝΔ επιδιώκει την αυτοδυναμία ενώ το μήνυμα του ΠΑΣΟΚ είναι μάλλον συγκεχυμένο και αντιφατικό. Λέει «ναι» σε προοδευτική κυβέρνηση αλλά την ίδια στιγμή υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι προοδευτικό κόμμα, λέει «ναι» στη συνεργασία από την πρώτη Κυριακή αλλά χωρίς τον Μητσοτάκη και τον Τσίπρα, ενώ κάπου εκεί μπαίνει και κυβέρνηση με σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα, χωρίς να διευκρινίζεται το πώς.
Δεν ισχυρίζομαι ότι η ομάδα αυτή είναι αντιπροσωπευτική, ούτε ότι αυτή η κατηγορία των ψηφοφόρων θα είναι καθοριστική για το εκλογικό αποτέλεσμα. Πείτε το προσωπική διαίσθηση, αλλά η εντύπωσή μου είναι ότι αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την ευρύτερη στάση πολιτών που αυτοχαρακτηρίζονται κεντρώοι. Ψηφοφόροι οι οποίοι, παρά τις επιφυλάξεις τους, εξακολουθούν να συμμερίζονται το επιχείρημα της ακυβερνησίας και σίγουρα δεν θέλουν να ξαναμπεί η χώρα σε περιπέτειες. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντί να καλλιεργούν κλίμα εμπιστοσύνης, κάνουν το αντίθετο. Όσο για το τι θα ψηφίσουν, εντάξει δεν κάναμε και γκάλοπ. Κάποιοι ΠΑΣΟΚ, κάποιοι ΝΔ – κανείς πάντως δεν ήταν διατεθειμένος να περάσει στην άλλη όχθη.
11°
