Οι δέκα πληγές τoυ ευρωπαϊκού «κράτους»

Η ΕΟΚ δημιουργήθηκε επειδή οι λαοί της Ευρώπης δεν θα μπορούσαν να αντέξουν έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο στον ίδιο αιώνα. Για αυτό συναίνεσαν στην ίδρυση μιας οιονεί οικονομικής «αυτοκρατορίας» της Δύσης.

Σήμερα, το πρόβλημα της Ένωσης είναι ότι οι τρυφηλές κοινωνίες της Ευρώπης δεν βλέπουν μπροστά τους κανέναν «κοινό κίνδυνο». Κι ακόμα χειρότερα, οι λίγοι που τον αντιλαμβάνονται δεν έχουν τον τρόπο να τον υποδείξουν στους Ευρωπαίους πολίτες. Ούτε ακόμα και στις ηγεσίες τους.

Το Qatargate συγκλονίζει τις Βρυξέλλες. Πέρα όμως από τον δικαιολογημένο σκεπτικισμό που αναπαράγει, δίνει ευκαιρίες για αφύπνιση σχετικά με τη λειτουργία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Προσπάθησα να συγκεντρώσω δέκα χρόνια προβλήματα (πληγές) τα οποία οι ηγεσίες των Βρυξελλών οφείλουν να επιλύσουν, αν επιθυμούν πραγματικά τη συμπόρευση των εθνών στον ευρωπαικό όραμα. Και για να είμαστε επίκαιροι, είναι αυτές οι πληγές που προσφέρουν ευκαιρίες για διαφθορά και εξυπηρέτηση στενών συμφερόντων. Τοπικών και ιδιωτικών.

→    Οι αποφάσεις του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου δεν δεσμεύουν ούτε την Κομισιόν ούτε το Συμβούλιο των εθνικών ηγετών. Η εικονική αντιπροσωπευτικότητα, χωρίς την πολιτική ευθύνη, απελευθερώνει τα ταπεινά ένστικτα αρκετών βουλευτών και υπαλλήλων που ρέπουν προς την διαφθορά.

→    Η έλλειψη ισχυρών θεσμών στην κοινή εξωτερική πολιτική επιτρέπει στις περιφερειακές ομάδες αλλά και στις ΜΚΟ να μετατρέπονται σε λομπίστες και ανεξέλεγκτους «εκπροσώπους» των ευρωπαικών θέσεων.

→    Οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τα ευρωπαικά κεφάλαια προς όφελός τους. Κάθε πακέτο στήριξης καταγράφεται ως επιτυχία της εθνικής διοίκησης. Οι Βρυξέλλες παρουσιάζονται ως αργοκίνητη «αγελάδα» που, όμως, προσφέρει άφθονο γάλα. Αρκεί μόνο να βρει κανείς τον τρόπο να την «αρμέξει» σωστά…

→    Η ανυπαρξία στρατηγικής αυτονομίας δημιουργεί συνεχείς δεσμεύσεις από συμφέροντα ανελεύθερων καθεστώτων. Είτε πρόκειται για πλούσιες χώρες του αραβικού κόλπου είτε για μεγάλες αγορές, όπως η Τουρκία. Οι διαχειριστές αυτών των σχέσεων πολλές φορές αυτονομούνται και χρηματίζονται.

→     Η ενεργειακή εξάρτηση μετατοπίζει τη διαχείριση των συμφερόντων εκτός Ένωσης και προσφέρει ευκαιρίες σε αξιωματούχους «μεσάζοντες» χωρίς θεσμικό έλεγχο.  

→     Οι ευρωπαικοί θεσμοί τείνουν να γίνουν αναχρονιστικοί αφού δεν συμβαδίζουν με το πολιτισμικό πλαίσιο της αγοράς και των νέων παγκόσμιων δεδομένων. Καταλήγουν αναξιόπιστοι και ανίσχυροι μπροστά στις νέες προκλήσεις.

→     Η αδιαφορία για κοινή ευρωπαϊκή εκπαίδευση καθιστά αδύνατη την καλλιέργεια της ευρωπαικής συνείδησης, απαραίτητης για την υπεράσπιση των κοινών συμφερόντων. Δεν υπάρχει κυρίαρχη υπερεθνική ιδεολογία για να δομεί το ζωτικό ευρωπαικό όραμα και να κατευθύνει σε έναν κοινό άξονα τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των κρατών.

→     Η ανάδειξη ηγεσιών μέσα από στενά εθνικά συμφέροντα αποδυναμώνει την ισχύ των θεσμών. Για την προεδρία της Κομισιόν άλλοι ήταν οι επίσημοι υποψήφιοι αλλά τελικά επικράτησε η σχεδόν «εξωθεσμική» βούληση της Γερμανίας…

→     Η πρωταρχική υπεράσπιση των εθνικών οικονομιών επιτρέπει την διείσδυση ξένων συμφερόντων εις βάρος των ενωσιακών. Ξένες επενδύσεις προηγούνται των ευρωπαϊκών, δημιουργώντας έναν «ζωτικό χώρο» συναλλαγής με εξωευρωπαϊκά κέντρα.

→     Δεν υπάρχει η «ευρωπαϊκή ισχύς» σε πολιτικό και αμυντικό επίπεδο. Είναι η προαιώνια αρχή υπεράσπισης συμφερόντων κοινωνιών, κρατών και αυτοκρατοριών. Χωρίς αυτή δεν νοείται «κοινό συμφέρον» για τους συμβαλλόμενους της Ευρώπης. Η «ισχύς» των ΗΠΑ, για παράδειγμα, τις καθιστά κυρίαρχες στον πλανήτη.

→     Δεν υπάρχουν αξιόπιστοι μηχανισμοί ενημέρωσης των πολιτών. Η πληροφόρηση είναι κυρίως εθνική και αποπροσανατολιστική για τις συνειδήσεις των Ευρωπαίων. Αγνοούν επομένως τη δράση των εκπροσώπων τους στην Ένωση και δεν είναι σε θέση να αντιδράσουν ή να συναινέσουν σε κάτι.

Όλα τα παραπάνω επιτείνουν την τραγικότητα της ΕΕ σε ό,τι αφορά τη θέση της στον κόσμο. Όλοι τη θεωρούν πολιτισμική, πολιτική και οικονομική εγγυήτρια. Η ίδια η Ένωση, όμως, θεσμικά και δομικά δεν είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε αυτόν τον τεράστιο και υπεύθυνο ρόλο απέναντι στην ανθρωπότητα.

Μήπως το Qatargate είναι μια καλή ευκαιρία να κατανοήσουμε επιτέλους τα πραγματικά μας συμφέροντα;