Σχέδια για κυβέρνηση ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ

Την Τρίτη αργά το απόγευμα, ένα μόλις εικοσιτετράωρο πριν την απόφαση της κυβέρνησης να ζητηθεί ψήφος εμπιστοσύνης από τη Βουλή, τα πηγαδάκια στο Κολωνάκι αναζητούσαν με το γνωστό στομφώδη τρόπο (εγώ τα ξέρω όλα και σας μιλάω μετά λόγου γνώσεως) την ημερομηνία διεξαγωγής γενικών εκλογών. Για κάποιο λόγο κατέληγαν, τα πηγαδάκια, πως οι εκλογές θα διεξάγονταν την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου. Οι δημοσιογράφοι που είχαν βγει στη γύρα προς άγραν ρεπορτάζ, ενημέρωναν τους διευθυντές τους έχοντας επηρεαστεί από το διαχεόμενο κλίμα. Ήταν πολύ φυσικό, λοιπόν, να ενσκήψει πανικός.

Την επομένη νωρίς το βράδυ, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, που διαθέτει αναμφίβολα περισσότερη πολιτική ευελιξία από τον Αντώνη Σαμαρά, έκανε το θαύμα του και προσέδιδε άλλη μία βραχύχρονη ανάσα ζωής στο κυβερνητικό σχήμα. Ο «κύβος» ωστόσο είχε για τα καλά «ριχτεί». Τα δύο ζάρια είχαν δείξει πως αν ισχύουν για τον επόμενο Φεβρουάριο όσα έχουν διαπιστωθεί και διαγνωστεί σήμερα τότε μεταξύ της τρίτης και της τέταρτης εβδομάδας του Μαρτίου θα στηθούν οι κάλπες.

Στην άποψη αυτή έχουν καταλήξει στη Χαριλάου Τρικούπη. Για το λόγο αυτό, τόσο ο κ. Βενιζέλος όσο και τα επιτελικά του στελέχη ασχολούνται πλέον με το πότε θα ψηφιστεί ο νέος εκλογικός νόμος. Το ζήτημα είναι λεπτό. Ο Αντώνης Σαμαράς δεν έχει αντίρρηση, πλην όμως η ψήφιση εκλογικού νόμου που θα αφαιρεί από τον ΣΥΡΙΖΑ το μπόνους των 50 εδρών θα σήμαινε πως τόσο ο πρωθυπουργός όσο και η ηγετική ομάδα του Μαξίμου αποδέχονται την επερχόμενη ήττα. Πρόκειται για απλή άσκησης μαζικής ψυχολογίας. Το Μαξίμου θα φέρει την ψήφιση εκλογικού νόμου όταν θα έχει καταστεί σαφές πως ο αριθμός των 180 βουλευτών για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας θα είναι τελεσίδικα ανέφικτος. Παίζει λοιπόν μεγάλη σημασία η χρονική στιγμή που θα επιλεγεί. Θα είναι τα τέλη Ιανουαρίου; Θα είναι η πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου; Αδιάφορο.

Ανοίγει απαραίτητη παρένθεση. Τα δεδομένα δείχνουν πως ο μοναδικός παράγων ο οποίος θα μπορούσε θεωρητικά να επηρεάσει την κοινωνία και να αποτρέψει την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες θα ήταν ένα γεγονός μείζονος πολιτικής και οικονομικής σημασίας διεθνώς. Τουτέστιν η παγκόσμια εμπλοκή στην Εγγύς και Μέση Ανατολή. Κάποιοι ενδεχομένως να μειδιούν, αλλά η λογική του πολέμου όταν αυτός βρίσκεται εν εξελίξει είναι ανεξέλεγκτη. Με δεδομένο ότι η νέα χάραξη των συνόρων μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών θα διαρκέσει ενδεχομένως και δεκαετίες (όπως ο Τριακονταετής μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών), το σύνολο των χωρών που εμπλέκονται σε αυτή τη διένεξη, αμέσως ή εμμέσως, θα πληρώσουν ή θα πιστωθούν το τίμημα. Οι κοινωνίες κατά παράδοση συσπειρώνονται σε καταστάσεις μείζονος αποσταθεροποίησης. Ο πόλεμος στην Εγγύς Ανατολή επηρεάζει και θα επηρεάσει άμεσα τις αγορές, τη ναυτιλία, τον τουρισμό, την αγορά ενέργειας, την παραγωγή όπλων, τις τιμές των τροφίμων και την παραγωγή νέων τεχνολογιών, υψηλού ή μέσου επιπέδου.

Αν αυτός ο παράγων δεν επηρεάσει το ελληνικό πολιτικό σκηνικό, έστω και με έμμεσο τρόπο, τότε οι εκλογές θα διεξαχθούν τον Μάρτιο. Άλλωστε επάνω σε αυτό τον πολιτικό καμβά στηρίζει τη στρατηγική του ο ελάσσων κυβερνητικός εταίρος. Στο ΠΑΣΟΚ έχουν καταλήξει πως θα πρέπει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα να αποτραβηχτούν από κάθε κυβερνητική εμπλοκή, ακόμη και έμμεση. Η ψήφιση νέου εκλογικού νόμου αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή αυτής της στρατηγικής. Είναι δεδομένο πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα στην επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση. Η Κουμουνδούρου το έχει ήδη ξεκαθαρίσει πως αν δεν διαθέτει αυτοδυναμία ή τη δυνατότητα σχηματισμού ισχυρής κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ και άνετο χρονικό ορίζοντα κοινοβουλευτικής επιβίωσης, θα προκαλέσει και δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, ακόμη και τρίτη, αν χρειαστεί, προκειμένου η πολιτική άλγεβρα να καταλήξει σε αποδεκτό αποτέλεσμα.

Η σκέψη λοιπόν της Χαριλάου Τρικούπη αφορά την τελική διαμόρφωση των συσχετισμών μετά από μία, δύο ή και τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Δηλαδή, τα πράγματα να καταλήξουν ώστε να είναι αδύνατη η διακυβέρνηση της χώρας παρά μόνο από μία συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-Νέας Δημοκρατίας.

Der Große Koalition

Είναι φυσικό κάτι τέτοιο να ακούγεται ανέφικτο, ακόμη και ανατριχιαστικό, για τα ευαίσθητα ώτα είτε των ακραιφνών αριστερών είτε των κατά παράδοση υπερσυντηρητικών δεινοσαύρων της ιστορίας.

Αποτελεί ωστόσο μία παράμετρο η οποία είναι διαχρονικά παρούσα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και, ω του θαύματος, και στην Ελλάδα (βρώμικο ’89). Επειδή στην πολιτική όπως και στη φύση δεν νοείται κενό, η κοινοβουλευτική δημοκρατία διαθέτει απίστευτες δυνατότητες πιθανών συνδυασμών. Φανταστείτε πως στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, ο Νικολά Σαρκοζί θα επικρατήσει με ένα ποσοστό της τάξης του 55%, οπότε η Μαρί Λεπέν θα διαθέτει ένα ογκωδέστατο 45% (αυτά δείχνουν οι δημοσκοπήσεις). Αναπόφευκτα στις αμέσως μετά βουλευτικές εκλογές η Μαρί Λεπέν πιθανότατα θα εκλεγεί ως η επόμενη πρωθυπουργός. Ο Νικολά Σαρκοζί θα αναγκαστεί να συγκυβερνήσει με ακροδεξιό παρτενέρ, με αντιπολίτευση την κεντροαριστερά, την ισχνή αριστερά και την κολοβή πράσινη οικολογία. Φανταστείτε τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και την Ευρώπη συνολικά με μία τέτοια διακυβέρνηση στη Γαλλία. Ανήκουστο μεν, πιθανότατο δε. Το πολιτικό προσωπικό στο Παρίσι ήδη επεξεργάζεται αυτό το εξαιρετικά πιθανό σενάριο. Οι Βρυξέλλες, επίσης. Το Βερολίνο σίγουρα.

Η ανάπηρη Κεντροαριστερά και ο χρόνος «ανάρρωσης» 

Τόσο στο γραφείο του Κώστα Σημίτη, όστις διαδραματίζει δεύτερο ρόλο κεντροαριστερού κυανοπώγωνα, όσο και στη Χαριλάου Τρικούπη ή τις παρέες των φίλων του Σπύρου Λυκούδη αλλά και στις χλοερές όχθες του Ποταμιού, οι πάντες ξέρουν ότι η διαμόρφωση συνθηκών για τη διεξαγωγή ενός αποτελεσματικού συνεδρίου επανίδρυσης του κεντροαριστερού χώρου χρειάζεται χρόνο και απαγκίστρωση από τον όποιο κυβερνητικό ρόλο. Ο χρόνος αυτός θα πρέπει να είναι ικανός ώστε και να επουλωθεί η τραυματική εμπειρία των «κηπουρών» του Γιώργου Παπανδρέου, η ψυχοβγαλτική κάθαρση από την «ασθένεια των… παπανδρεϊσμών» και η καταλυτική ανάρρωση από την «κυβερνητική ίωση» της περιόδου 2009-2015, που κατέληξε σε πολιτική φυματίωση της Κεντροαριστεράς συνολικά.

Όλα τα παραπάνω είναι γνωστά όσον αφορά την κατανόησή τους από τα κομμάτια της Κεντροαριστεράς τα οποία επιδεικνύουν τα καταξεσκισμένα ιμάτιά τους στα σοκάκια του πολιτικού σκηνικού, δηλαδή στα καφενεία της πολιτικής αγοράς. Μένει η συνειδητοποίηση της κατάστασης κυρίως από εκείνους που έχουν συνηθίσει να τους «ανοίγουν την πόρτα της λιμουζίνας» ή να τους καλωσορίζουν με υπόκλιση μπροστά από τους ανελκυστήρες της εξουσίας. Κλασικά παραδείγματα ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο Ανδρέας Λοβέρδος και τα άλλα «στελέχη» που εκλαμβάνουν την πολιτική ως αναγκαστική συνθήκη εξουσίας και μόνον. Προφανώς στην κατηγορία αυτή δεν συμπεριλαμβάνονται οι της Αγίου Κωνσταντίνου τρόφιμοι οι οποίοι επέλεξαν να διαδραματίσουν το ρόλο των «Τεμπέληδων της εύφορης κοιλάδας» της πολιτικής, καταδικάζοντας τον εαυτό τους και το κόμμα τους στην απαξίωση.

Μένει να καθοριστεί από την κοινωνία η διαδικασία που θα ακολουθηθεί στο θερμοκήπιο των εξελίξεων που θα ακολουθήσουν τις επερχόμενες εκλογές. Είναι προφανές πως για την κοινωνία οι παρούσες πολιτικές προσωπικότητες και οι ομάδες ή οι παρέες της Κεντροαριστεράς που σουλατσάρουν ενίοτε με περισσή αυταρέσκεια, θεωρώντας δεδομένη την ανάγκη ύπαρξής τους, η τιμωρία συνολικά του χώρου είναι δεδομένη. Δικαίως ή αδίκως, αδιάφορο. Είναι λοιπόν αυτονόητο πως τα επερχόμενα αδιέξοδα που θα προέλθουν από τις προσεχείς διακυβερνήσεις θα πρέπει να κεφαλαιοποιηθούν από μία Κεντροαριστερά που θα διαθέτει και το χρόνο και την αντιπολιτευτική άνεση ώστε να πείσει για την ανάγκη ύπαρξης αυτού του πολιτικού πόλου. Όσο και αν φαίνεται αυτό λογικό δεν είναι καθόλου αυτονόητο ούτε θα υλοποιηθεί με αυτοματισμούς ή μηχανισμούς, οι οποίοι άλλωστε είναι και ανύπαρκτοι.