Δάνεια πρώτης κατοικίας - Τα ευάλωτα νοικοκυριά αντιμέτωπα με την αύξηση των επιτοκίων - Το μπρα ντε φερ μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών για τα μέτρα
Με στόχο να βρεθεί η «χρυσή τομή» όσον αφορά τα δάνεια των ευάλωτων νοικοκυριών εν μέσω της αύξησης επιτοκίων, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θα έχει συνάντηση σήμερα με εκπροσώπους των συστημικών τραπεζών. Οι πρώτες διερευνητικές επαφές δείχνουν ότι το «μπρα ντε φερ» δεν θα λήξει σύντομα, καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες.
Το «ραντεβού» είναι προγραμματισμένο στις 17:00 το απόγευμα. Τα ευάλωτα νοικοκυριά βρίσκονται σε απόγνωση, καθώς διαπιστώνουν ότι η συνεχή αύξηση των επιτοκίων «φουσκώνει» τη μηνιαία δόση, αυξάνοντας τις πιθανότητες το δάνειο για την πρώτη κατοικία να γίνει «κόκκινο», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον του σπιτιού τους.
Η Ελλάδα έχει ένα από τα ακριβότερα επιτόκια στην Ευρώπη για στεγαστικό δάνειο, την ώρα που άλλες χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία που βρέθηκαν επίσης στη δίνη της οικονομικής κρίσης την προηγούμενη δεκαετία, έχουν σχεδόν το μισό ή και ακόμη χαμηλότερο.
Τι προτείνουν οι τράπεζες για τα δάνεια των ευάλωτων νοικοκυριών
Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι τράπεζες προσέρχονται στη συνάντηση με 2+1 προτάσεις:
Δημιουργία ταμείου στήριξης, με συγχρηματοδότηση από το Δημόσιο, το οποίο θα καλύπτει τη διαφορά από την αύξηση των επιτοκίων -στα πρότυπα του προγράμματος «Γέφυρα» στην πανδημία κορωνοϊού. Τα κριτήρια θα είναι εισοδηματικά και περιουσιακά, καλύπτοντας τουλάχιστον 20.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Σε αυτήν την πρόταση το οικονομικό επιτελείο δεν φαίνεται πρόθυμο να συμμετέχει στη χρηματοδότηση.
Μετατροπή του κυμαινόμενου επιτοκίου σε σταθερό για ένα χρονικό διάστημα.
Πρόωρη αποπληρωμή του δανείου από τον δανειολήπτη (εφόσον υπάρχει τέτοια δυνατότητα) χωρίς καμία πρόσθετη επιβάρυνση από την αύξηση των επιτοκίων.
Από τη μεριά της η κυβέρνηση προτείνει τα ακόλουθα:
Επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής του δανείου πρώτης κατοικίας για ευάλωτα νοικοκυριά
Παροχή περιόδου χάριτος σε περίπτωση μη πληρωμής δόσεων.
Οι συστημικές τράπεζες, πάντως, δεν δείχνουν «ζεστές» στα δύο αυτά προτεινόμενα μέτρα, επισημαίνοντας ότι ο κίνδυνος να «κοκκινίσουν» τα δάνεια για την πρώτη κατοικία σε ευάλωτα νοικοκυριά αυξάνεται. Επιπλέον, δεν αποκλείουν η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση που εποπτεύει τη λειτουργία των τραπεζών στα κράτη - μέλη (συμπεριλαμβανομένης και αυτών στην Ελλάδα) να ζητήσει πρόσθετες προβλέψεις όσον αφορά στα «κόκκινα δάνεια» (σήμερα στο 8-9% του συνολικού χαρτοφυλακίου), οι οποίες μειώνουν συνεπακόλουθα την προσδοκώμενη κερδοφορία.
Στεγαστικά δάνεια χωρίς σύνορα - Δυνατότητα δανειοδότησης από τράπεζες του εξωτερικού
Εν τω μεταξύ, συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις ανάμεσα σε Κομισιόν και Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA) για αλλαγή της σχετικής οδηγίας (MCD) σχετικά με τα στεγαστικά δάνεια.
Μεταξύ άλλων εξετάζεται ένας δανειολήπτης σε ένα κράτος - μέλος της Ευρωζώνης να μπορεί να λαμβάνει στεγαστικό δάνειο από τράπεζα άλλης χώρας και να υπογράφει συμβόλαιο για την ασφάλεια του σπιτιού με ασφαλιστική του εξωτερικού. Π.χ. ένας έλληνας δανειολήπτης θα μπορεί να παίρνει στεγαστικό δάνειο από τράπεζα στη Γερμανία και να ασφαλίζει το σπίτι του σε ασφαλιστική εταιρεία της Ισπανίας.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα στην εφημερίδα «τα Νέα», αν συνέβαινε αυτό σήμερα, ο υποψήφιος δανειολήπτης θα μπορούσε να ζητήσει προσφορά για στεγαστικό δάνειο από γαλλική τράπεζα με κυμαινόμενο επιτόκιο σήμερα 1,63%, από τράπεζα της Μάλτας με 1,80% ή Αυστρίας και Πορτογαλίας με 1,73% και 1,93%, αντίστοιχα. Ακόμα και από τράπεζα του Λουξεμβούργου με επιτόκιο 1,41%, αντί για το αντίστοιχο ελληνικό στο 3,50%.
Ωστόσο, τραπεζικά στελέχη εξηγούν ότι ο πιστωτικός κίνδυνος πάλι θα σχετίζεται με τον κίνδυνο της χώρας, οπότε το τελικό επιτόκιο, για παράδειγμα για έναν έλληνα ή γερμανό δανειολήπτη, θα είναι διαφορετικό ακόμα κι αν προσφέρεται από την ίδια τράπεζα για το ίδιο ακριβώς στεγαστικό δάνειο και ακίνητο. Από την άλλη πλευρά, η ενίσχυση του ανταγωνισμού θα πιέσει τα επιτόκια προς τα κάτω, καθώς οι προτάσεις για την αλλαγή της οδηγίας επιτρέπουν και την ελεύθερη λειτουργία μεσιτικών γραφείων και γραφείων αντιπροσώπευσης τραπεζών και άλλων οργανισμών (π.χ. λίζινγκ και πιστώσεων) εντός ευρωζώνης.
Συγκεντρωτικά, οι κυριότερες προτάσεις για τα στεγαστικά δάνεια χωρίς σύνορα έχουν ως ακολούθως:
Ελεύθερη επιλογή του δανειολήπτη να επιλέξει από άλλη ασφαλιστική ή ασφαλιστικές εταιρείες τις ασφαλιστικές καλύψεις για το στεγαστικό δάνειο και όχι της εταιρείας με την οποία η τράπεζα κάνει σταυροειδείς πωλήσεις.
Κοινά συστήματα και βάσεις δεδομένων για καταχώριση τίτλων ιδιοκτησίας, πιστοληπτικής αξιολόγησης για δανειστές ανά τραπεζικό ίδρυμα ή άλλον οργανισμό πιστώσεων, λίζινγκ ή ασφαλίσεων.
Ενιαία φόρμα για όλες τις τράπεζες όταν κάνουν προσφορές στους δανειολήπτες, ώστε οι προσφορές να είναι συγκρίσιμες.
Απλοποίηση της συνολικής διαδικασίας από την αρχή μέχρι το τέλος, περιλαμβανομένων των κειμένων στα συμβόλαια.
Αύξηση του χρόνου υπαναχώρησης από την προθεσμία της προσφοράς από επτά σε 14 ημέρες, ώστε οι δανειολήπτες να έχουν περισσότερο χρόνο να λαμβάνουν πιο πολλές προσφορές και να τις μελετούν καλύτερα.
Εναρμόνιση του θεσμικού και εποπτικού πλαισίου για μεσάζοντες, όπως μεσίτες και γραφεία αντιπροσώπευσης.
Οι συναλλαγές (αγορά κατοικίας από τον μεσίτη) θα αντιμετωπίζεται όπως οι αγορές μέσω πιστωτικών και χρεωστικών καρτών εντός ευρωζώνης.
Διεύρυνση της έννοιας «πίστωση» στην οποία θα εμπεριέχεται και η δυνατότητα της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing).
Η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ελέγχους και ανταλλαγές δεδομένων, όμως όσον αφορά υποθηκοφυλακεία και άλλα νομικά και γραφειοκρατικά θέματα θα απαιτείται η ανθρώπινη παρέμβαση, τουλάχιστον μέχρι την πλήρη ενοποίηση και εναρμόνιση της αγοράς.
5°
