Ελευθερία, όχι θάνατος

Η ανάρτηση μιας 17χρονης στο Facebook στην οποία αφηγείται την ομοφοβική επίθεση που δέχτηκε στον σταθμό του Θησείου αναδημοσιεύτηκε ευρέως την εβδομάδα που μας πέρασε τόσο στα social media όσο και σε κάποια ηλεκτρονικά ΜΜΕ. Αυτό που δεν σχολιάστηκε καθόλου είναι ότι από το συγκεκριμένο στάτους (που βρέθηκε στον τοίχο διάφορων γκέι ακτιβιστών και άλλων ευαισθητοποιημένων γύρω από το ζήτημα της ομοφοβικής βίας) μπορούσε κανείς να έχει απευθείας πρόσβαση στο λογαριασμό μίας ανήλικης όπου βρίσκονται δημόσια αναρτημένα όλα τα προσωπικά της δεδομένα: το ονοματεπώνυμό της, φωτογραφίες από προσωπικές της στιγμές με άλλες κοπέλες, λεπτομέρειες γύρω από την ακτιβιστική της δράση στο Pride κτλ. Στην παρακάτω φωτογραφία έχω καλύψει το όνομά της για ευνόητους λόγους.

Το πρώτο που έχει να παρατηρήσει κανείς είναι ότι η συγκεκριμένη καταγγελία ακολουθεί το γνωστό μοτίβο και άλλων παρόμοιων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τον τελευταίο καιρό: Περιστατικά που συνήθως αναρτώνται και διαδίδονται μέσω των social media· νεαρά θύματα που σχεδόν πάντα είναι ενεργά στον γκέι ακτιβισμό· έμφαση στη συναισθηματική φόρτιση του γράφοντος σε βάρος χειροπιαστών γεγονότων (π.χ. δεν μαθαίνουμε αν έγινε σύλληψη του δράστη, αν ασκήθηκε δίωξη σε βάρος του κτλ.)· αναμετάδοση των καταγγελιών από διάφορα ΜΜΕ χωρίς καμία πρόσθετη δημοσιογραφική τεκμηρίωση· και τέλος επικοινωνιακή χρήση τους με αφορμή άλλες δράσεις που «τρέχουν» την ίδια περίοδο. Για παράδειγμα, την περασμένη εβδομάδα είχαμε μια συζήτηση στον Ιανό με θέμα την ομοφοβική βία αλλά και ένα εξώφυλλο γκέι περιοδικού με το ίδιο θέμα για το οποίο φωτογραφήθηκε η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου. Και τα δύο χρησιμοποίησαν και πρόβαλλαν την καταγγελία της 17χρονης.

Το δεύτερο πράγμα που παρατηρούμε είναι ότι σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για μία ανήλικη - θύμα εγκληματικής ενέργειας της οποίας η ιδιωτικότητα δεν προστατεύτηκε ούτε από τους νόμιμους κηδεμόνες της, ούτε από τους διάφορους ενήλικους καλοθελητές που αναμετέδωσαν την καταγγελία της. Όμως τα θύματα της ομοφοβικής βίας δεν χρειάζονται λόγια ενθάρρυνσης και συμπαράστασης· αυτό που χρειάζονται πάνω από όλα είναι προστασία. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ανήλικους.

Η ομοφοβική βία έχει παλιά και πλούσια ιστορία στην Ελλάδα. Σίγουρα οι καταγγελίες συνεχίζουν να είναι πολύ λιγότερες από τα πραγματικά περιστατικά. Όμως το πρόβλημα της χρόνιας απροθυμίας των θυμάτων να καταγγείλουν τα περιστατικά στις αρχές δεν μπορεί να αντισταθμίζεται σήμερα από μία καθαρά επικοινωνιακή στρατηγική όπου νέα παιδιά εκτίθενται στα social media με σκοπό να «ευαισθητοποιηθεί» μια κοινή γνώμη που έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι και αδιάφορη είναι και εξαιρετικά κοντή μνήμη έχει. Δουλειά των σχετικών οργανώσεων (π.χ. αυτών όπου συμμετέχει εθελοντικά η 17χρονη) είναι να ασκούν πίεση συλλέγοντας τις καταγγελίες και διαβιβάζοντας τους φακέλους στα αρμόδια θεσμικά όργανα με πλήρη τεκμηρίωση και απόλυτη προστασία της ταυτότητας των θυμάτων. Και όχι να συμμετέχουν στην έκθεση ανηλίκων, χειροκροτώντας τα μάλιστα για το θάρρος τους...

Τα νεαρά παιδιά που δραστηριοποιούνται στον εθελοντισμό χαρακτηρίζονται τόσο από τον ενθουσιασμό τους όσο και από τη δικαιολογημένη οργή τους για το μίσος, τη βία και τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν ακόμα στην καθημερινότητά τους. Λόγω ηλικίας, τα χαρακτηρίζει επίσης η έλλειψη εμπειρίας στο να σταθμίζουν την ασφάλεια του περιβάλλοντος στο οποίο κινούνται κάθε φορά. Τέλος, έχουν μεγαλώσει σε έναν κόσμο όπου η έκθεση κάθε ιδιωτικής στιγμής στη γυάλα των social media θεωρείται απολύτως φυσιολογική, χωρίς κανείς να τα προειδοποιεί για τους κινδύνους που μπορούν να προκύψουν στο μέλλον όταν τα προσωπικά τους δεδομένα θα βρίσκονται στη διάθεση του κάθε πιθανού εργοδότη, του κάθε χαφιέ και της κάθε οργάνωσης τραμπούκων.

Σε αυτά τα νέα παιδιά δεν μπορούμε να στέλνουμε το μήνυμα ότι ο μοναδικός τρόπος για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους είναι να εκδηλώνουν τη διαφορετικότητά τους, χωρίς να σταθμίζουν τους κινδύνους στον δημόσιο χώρο και το διαδίκτυο. Η ορατότητα των ομοφυλόφιλων δεν μπορεί και δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως ένας αγώνας που θα κερδηθεί μέσα από ενέργειες ηρωισμού και αυτοθυσίας απέναντι στον κάθε επίδοξο τραμπούκο που μπορεί να καιροφυλακτεί οπουδήποτε για να τα βλάψει. Ενέργειες τις οποίες όλοι οι υπόλοιποι θα χειροκροτούμε, πάντα πίσω από την ασφάλεια του υπολογιστή μας. Σκοπός είναι τέτοια περιστατικά να προλαμβάνονται μέσα από τις κατάλληλες κοινωνικές παρεμβάσεις, όχι να χρησιμοποιούνται στα πλαίσια κάποιας επικοινωνιακής καμπάνιας. Το θέμα δεν είναι να ενθαρρύνουμε το παράτολμο της ηλικίας τους αλλά να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα θρηνήσουμε ποτέ κάποιο θύμα.

Αυτά τα νεαρά παιδιά δεν μπορούν να σηκώσουν στους ώμους τους το βάρος της αδιαφορίας και της αναλγησίας των αρμόδιων αρχών που αρνούνται να τα προστατεύσουν και να τιμωρήσουν τους δράστες. Κανενός η ζωή, η ιδιωτικότητα και η σωματική ακεραιότητα δεν είναι αναλώσιμες στον βωμό κάποιου «αγώνα». Οι ομοφυλόφιλοι στην Ελλάδα χρειάζονται κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους, όχι τον δικό τους Γρηγορόπουλο ή τον δικό τους Φύσσα που θα θυσιαστεί για να αλλάξουν τα πράγματα...