Πώς ένα αριστερο-δεξιό κόμμα κυριαρχεί στη σουηδική πολιτική

Το SD, oι «Σουηδοί Δημοκράτες» στηρίζουν σήμερα τον κυβερνητικό συνασπισμό: στη χώρα της ήπιας σοσιαλδημοκρατίας έχει συμβεί μια μικρή επανάσταση· η κυβέρνηση οφείλει τη σταθερότητά της σε ένα κόμμα χωρίς καλή φήμη. To SD είναι λαϊκιστικό, εθνικιστικό, ξενοφοβικό και σοσιαλδημοκρατικό: στις πρόσφατες εκλογές ήρθε δεύτερο μετά την αριστερά και πριν από την «κλασική» δεξιά: αν και δεν συμμετέχει στο υπουργικό συμβούλιο του Ulf Kristersson, το κόμμα του Jimmie Åkesson (επικεφαλής από το 2005) και του Tobias Andersson εξασφάλισε πολλές θέσεις-κλειδιά στον κυβερνητικό μηχανισμό και διαθέτει πλέον 73 βουλευτές στο σουηδικό κοινοβούλιο (που αποτελείται συνολικά από 349 έδρες). Το 2010, είχε αποσπάσει μόνο 5% των ψήφων· το 2012 το ποσοστό του αυξήθηκε στο 12%· το 2022 έφτασε το 20,5% έχοντας στο μεταξύ απομακρύνει τα στελέχη και τους οπαδούς της σκληρής δεξιάς. Όπως συνέβη και στη Γαλλία με το Εθνικό Μέτωπο, οι Σουηδοί Δημοκράτες «εξομαλύνθηκαν»: έδιωξαν, ενεργητικά ή de facto, τους skinheads και τους συμμορίτες νεοναζί που είχαν προσελκύσει αρχικά, και συμμορφώθηκαν λίγο-πολύ στις κοινοβουλευτικές και θεσμικές νόρμες. Αλλά, δεν παύουν να διαφέρουν από τα άλλα κόμματα: σύμφωνα με την πρώην πρωθυπουργό της Σουηδίας Magdalena Andersson, το SD δεν είναι δημοκρατικό κόμμα· τροφοδοτεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με προπαγάνδα σε υψηλούς τόνους έχοντας στόχο τον εξαμερικανισμό του δημοσίου διαλόγου· διχασμό, δηλητήριο, εντάσεις, εξτρεμισμό. Ο πρωθυπουργός Ulf Kristersson, που προέρχεται από το κόμμα του Κέντρου, κατηγορείται ότι διέπραξε μέγα σφάλμα δηλώνοντας ότι μπορεί να συνεργαστεί με το SD: το νομιμοποίησε και αύξησε την ορμή του.

Πολλοί στη Σουηδία κάνουν λόγο για «εναλλακτικό εργατικό κόμμα» το οποίο στα ζητήματα της μετανάστευσης και της ασφάλειας προσεγγίζει τη δεξιά, ενώ στην οικονομία και στα κοινωνικά ζητήματα ταυτίζεται πλήρως με την αριστερά. Σίγουρα δεν έχει καμιά πρόθεση να θίξει το σουηδικό κράτος προνοίας, δεν πρόκειται για φιλελεύθερη παράταξη και δεν φαίνεται να έχει στη στήριξη της μεγάλης εργοδοσίας. Το μελανό σημείο για τους αριστερούς Σουηδούς είναι η σύνδεση που κάνει μεταξύ ασφάλειας και μετανάστευσης: καθώς η ήσυχη Σουηδία έχει κάπως ταραχτεί από παραβατικότητα και εγκλήματα τιμής, ακόμα και ο Ulf Kristersson αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι «τα κυριότερα προβλήματα της Σουηδίας οφείλονται στα υψηλά ποσοστά των μεταναστών» - πράγμα που, όπως αναμενόταν, προκάλεσε την ικανοποίηση του SD αλλά όχι των πολιτικών του αντιπάλων.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στους κόλπους του SD υπάρχουν πολλά στελέχη που προέρχονται από τη μετανάστευση: για παράδειγμα, ο Ιρανός Rashid Farivar, ο οποίος επιμένει ότι δεν έχει ακούσει ποτέ, ούτε καν σε ιδιωτικό κύκλο του κόμματος, τον παραμικρό ρατσιστικό υπαινιγμό. Ο Farivar, εκλεγμένος από την περιοχή του Γκέτεμποργκ, ήρθε στη Σουηδία το 2005 και εργάστηκε επί σειρά ετών ως μηχανικός στη Volvo. Σήμερα, έχει στην ατζέντα του τα προβλήματα του ισλαμικού κοινοτισμού στη Σουηδία, τα οποία έχουν επιδεινώσει την εγκληματικότητα των συμμοριών, καθώς και τα προβλήματα των μουσουλμάνων γυναικών και του θρησκευτικού φανατισμού. Είναι αλήθεια ότι η Σουηδία έχει γίνει η δεύτερη χώρα της Ευρώπης, μετά την Κροατία, σε θανάτους με πυροβόλα όπλα (η Γαλλία και η Βρετανία βρίσκονται στην πρώτη θέση σε θανάτους με μαχαίρια). Ο Farivar θεωρεί ωστόσο ότι οι Σουηδοί δεν παίρνουν στα σοβαρά την γκετοποίηση (στο Μάλμε, στο Ρίνκεμπι, στα προάστια της Στοκχόλμης) στην οποία κυριαρχούν οι Σομαλοί, οι Ιρακινοί, οι Τούρκοι και οι Βαλκάνιοι, κι ότι απλώς αποφεύγουν να περνούν από τις συνοικίες των αλλοδαπών. 

Η Σουηδία έχει πληθυσμό 10,5 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 2,7 εκατομμύρια έχουν ξένη καταγωγή: δηλαδή, είτε γεννήθηκαν εκτός Σουηδίας ή αμφότεροι οι γονείς τους γεννήθηκαν εκτός Σουηδίας. Στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, ο αριστερός συνασπισμός κέρδισε τις περισσότερες ψήφους σε μεγάλες πόλεις ενώ η δεξιά κυριάρχησε στην ενδοχώρα και στη βόρεια Σουηδία. Όσο για το ζήτημα της προσχώρησης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ μετά τα γεγονότα στην Ουκρανία, σκεπτικισμό έδειξε μόνο η συσπείρωση Αριστερών-Πρασίνων.