Πολιτικη & Οικονομια

2 νούμερα, 2 κόσμοι

Πάντα για τις αντιπολιτεύσεις λεφτά υπάρχουν και φθάνουν για όλους

Σπύρος Βλέτσας
ΤΕΥΧΟΣ 498
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ανάλυση του Σπύρου Βλέτσα για τις δαπάνες του ελληνικού κράτους και την αντιπολίτευση.

Στην ειδησεογραφία των τελευταίων ημερών συναντάμε δύο αριθμούς οι οποίοι αντιστοιχούν σε χρηματικά ποσά που σχετίζονται με τις δαπάνες του ελληνικού κράτους. Το πρώτο ποσό είναι τα 387 εκατ. ευρώ, που σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου πρέπει να ανακτήσει το ελληνικό δημόσιο από όσους αγρότες επωφελήθηκαν από το λεγόμενο πακέτο Χατζηγάκη.

Πρόκειται για τις έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις που δόθηκαν στους αγρότες λίγους μήνες πριν τις εκλογές του 2009 από την τότε κυβέρνηση. Είχαν προηγηθεί μεγάλες κινητοποιήσεις, τα γνωστά μπλόκα, το κλείσιμο δηλαδή των δρόμων και η απαγόρευση εκ μέρους των αγροτών στους υπόλοιπους κατοίκους της χώρας να διέρχονται από κομβικά σημεία του οδικού δικτύου. Μία παραβίαση στοιχειωδών ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών που έγινε συνήθεια.

Τα μπλόκα επαναλαμβάνονταν τελετουργικά για δεκαετίες και ήταν μια μορφή πίεσης των αγροτών για μεγαλύτερο εισόδημα. Οι αγρότες διεκδικούσαν από το κράτος τα επιπλέον κέρδη και όχι από την αγορά, παράγοντας πιο ανταγωνιστικά προϊόντα και αναζητώντας καλύτερους τρόπους διάθεσής τους. Κάθε χρόνο έδιναν ραντεβού στα μπλόκα όταν τελείωναν οι αγροτικές εργασίες και πίεζαν την κυβέρνηση. Συνήθως, όλο και κάτι έπαιρναν. Δεν ήταν μόνο οι κυβερνήσεις που υπέκυπταν στον εκβιασμό. Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα πλειοδοτούσαν στην υποστήριξη των αγροτικών αιτημάτων και κατηγορούσαν την κυβέρνηση ότι δίνει λίγα.

Το δεύτερο ποσό που θα μας απασχολήσει αντιστοιχεί στον προϋπολογισμό της νέας γραμμής του μετρό, μήκους 14 χιλιομέτρων που θα ξεκινάει από το Άλσος Βεΐκου στο Γαλάτσι και θα καταλήγει στο Γουδί. Το συνολικό κόστος του έργου, που περιλαμβάνει τους 14 υπόγειους σταθμούς και τους νέους συρμούς τελευταίας τεχνολογίας, προβλέπεται να φθάσει τα 1,2 δισ. ευρώ. Από αυτά το μεγαλύτερο μέρος θα καλυφθεί από κοινοτικούς πόρους. Μέσα στον χορό δισεκατομμυρίων που παρακολουθούμε καθημερινά το ποσό φαίνεται εξαιρετικά μικρό, ακόμη και αν προσθέσουμε στο κόστος μία πιθανή υπέρβαση του προϋπολογισμού.

Μιλάμε για ένα τεράστιο τεχνικό έργο το οποίο θα δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας, άμεσες και έμμεσες, για πολλά χρόνια και θα απορροφήσει προϊόντα ελληνικών βιομηχανικών κλάδων που πλήττονται από την κρίση, όπως η χαλυβουργία και η τσιμεντοβιομηχανία. Η ωφέλεια του έργου δεν σταματάει στην κατασκευή του. Όταν η νέα γραμμή λειτουργήσει θα εξυπηρετεί καθημερινά πάνω από 200.000 επιβάτες με πολύ θετικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των πολιτών και στο περιβάλλον.

Το συνολικό κόστος της κατασκευής της νέας γραμμής του μετρό είναι μικρότερο από όσα έχανε κάθε χρόνο το ελληνικό Δημόσιο από τον ΟΣΕ και την Ολυμπιακή. Είναι σχεδόν ίσο με την ετήσια επιδότηση των ταμείων της ΔΕΗ και του ΟΤΕ. Αν το συγκρίνουμε με τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, που ανέβηκε από 880 εκ. το χρόνο το 2000 σε 5,1 δισ. το 2009, θα δούμε ότι ένα τρίτο της διαφοράς μίας και μόνης χρονιάς θα επαρκούσε για να καλύψει το συνολικό κόστος του έργου. Τέλος, μόνο τα χρήματα που κέρδισαν οι αγρότες με τις κοινοποιήσεις του 2009 έφθαναν και περίσσευαν για τη συμμετοχή του δημοσίου στην κατασκευή της γραμμής.

Η κατασκευή του συγκεκριμένου έργου, όπως και πολλών άλλων, θα μπορούσε να ήταν μια μικρή αναπτυξιακή τόνωση της οικονομίας στα χρόνια της ύφεσης. Κι όμως, οι δημόσιες επενδύσεις μειώνονταν συνεχώς τα προηγούμενα χρόνια. Σε καμία περίπτωση οι δημόσιες επενδύσεις δεν θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν την έλλειψη ιδιωτικών επενδύσεων, όμως θα μπορούσαν να μετριάσουν κάπως την κατάσταση και να προσφέρουν πολύτιμες θέσεις εργασίας.

Κανείς, ωστόσο, από τους ανέργους που θα έβρισκαν δουλειά ή τους πολίτες που θα ωφελούνταν από τη λειτουργία του μετρό δεν θα μπορούσε να κλείσει το δρόμο, κανείς τους δεν θα μπορούσε να εκβιάσει την κυβέρνηση. Καμιά αντιπολίτευση δεν είπε κόψτε χρήματα από εδώ και ρίξτε τα εκεί. Πάντα για τις αντιπολιτεύσεις λεφτά υπάρχουν και φθάνουν για όλους, επομένως δεν χρειάζεται να επιλέξουν δυσαρεστώντας κάποιους. Έτσι κι αλλιώς οι ωφελούμενοι από το έργο δεν έχουν ταυτότητα, ενώ οι ομάδες συμφερόντων είναι συγκεκριμένες, μετρήσιμες και ισχυρές.

Πίσω από τα χρήματα που δόθηκαν για να σταματήσουν τα μπλόκα το 2009 και από τα χρήματα που δεν αξιοποιήθηκαν στην κατασκευή του μετρό κρύβεται μια μικρογραφία της ελληνικής κακοδαιμονίας που οδήγησε στην κρίση και εμποδίζει την έξοδο από αυτή. Από τη μια μεριά ομάδες συμφερόντων, συντεχνίες και κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα. Ένας κόσμος προσόδων και προνομίων. Από τη άλλη, ο κόσμος της παραγωγικής εργασίας στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

Η ιστορία της κρίσης κατέληξε να είναι η προσπάθεια για προστασία του παρασιτισμού σε βάρος της δημιουργικής δουλειάς. Σε αυτό επιμένουν όσοι αντιστέκονται στον έλεγχο των παράνομων μονιμοποιήσεων. Αυτό τυφλώνει όσους δεν βλέπουν ότι η χώρα δεν μπορεί να προχωρήσει δαπανώντας τόσα δισεκατομμύρια για συνταξιούχους 50 ετών. Γιατί ό,τι πηγαίνει σε προνόμια και προσόδους, φεύγει από τις τσέπες των φορολογουμένων και λείπει από την παραγωγική οικονομία και την κοινωνική πολιτική.