Τα ιερά λαϊκά προσκυνήματα και η ορθόδοξη παράδοση στην Ελλάδα.
Ελάχιστοι έχουν περιγράψει την ανθρώπινη κατάσταση με την ακρίβεια, την οξυδέρκεια και τη διεισδυτικότητα των Monty των Python. Το μέσο τους ήταν η κωμωδία και όπως συνήθως συμβαίνει με την κωμωδία η υπερβολή ήταν αναπόφευκτη. Ή τουλάχιστον έτσι μπορεί να νομίζει κάποιος που δεν έχει μεγάλη σχέση με την ωραιότερη χώρα στον κόσμο.
Αν θυμάστε, στο Monty Python’s Life of Brian (το οποίο στην γνωστή και ακόμα επικρατούσα τριτοκοσμική παράδοση στην Ελλάδα είχε προβληθεί με τον τίτλο «Ένας Προφήτης μα τι Προφήτης») ο Μπράιαν τρέχοντας κυνηγημένος από τους πιστούς που ζητούσαν την ευλογία της θεϊκής δύναμης που νόμιζαν ότι διαθέτει, χάνει το ένα του σανδάλι. Μετά από λίγο μια ομάδα πιστών βρίσκει το χαμένο σανδάλι, το ανακηρύσσει ιερό και αρχίζουν να το προσκυνούν (σε αντίθεση με μια άλλη ομάδα πιστών που λατρεύει μια κολοκύθα που παζάρεψε ο Μπράιαν στο παζάρι). Αστείο; Σίγουρα. Περιγραφικό της ανθρώπινης κατάστασης; Απολύτως. Υπερβολικό; Καθόλου.
Γιατί στην Κοζάνη εδώ και κάποιες μέρες ζουν ακριβώς αυτή τη σκηνή μόνο που αντί για το σανδάλι του Μπράιαν οι πιστοί προσκυνούν την παντόφλα του Αγίου Σπυρίδωνα.
Εκατοντάδες (μπορεί και χιλιάδες) συμπολίτες συγκεντρώνονται για να λατρέψουν μια παντόφλα. Προφανώς μιλάμε για μια Ιερή Παντόφλα, αλλά παρόλα αυτά παντόφλα. Και δεν είναι η μόνη παντόφλα που λατρεύεται από το ποίμνιο.
Βέβαια οι παντόφλες του Αγίου Παϊσίου είναι δύο, πράγμα που πιθανότατα σημαίνει διπλάσια θαυματουργική δύναμη, αλλά αυτό είναι μια λεπτομέρεια. Το σημαντικό είναι πως, όπως φαίνεται, τα αντικείμενα τα οποία έχουν έρθει σε επαφή με κάποιον ο οποίος έχει ανακηρυχθεί άγιος έχουν θαυματουργική δύναμη. Κυρίως τη δύναμη να συγκεντρώνουν μεγάλα χρηματικά ποσά αλλά κι αυτό θαύμα δεν είναι;
Εν πάσει περιπτώσει αυτό στο οποίο θέλω να καταλήξω είναι ότι, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τους προσφάτως ανακηρυχθέντες αγίους, θα πρέπει να υπάρχουν δεκάδες θαυματουργά αντικείμενα έτοιμα να τεθούν σε λαϊκό προσκύνημα. Οδοντόβουρτσες, εσώρουχα, σφυρίχτρες, γάντια, βατραχοπέδιλα, κομπολόγια, μολύβια, τσατσάρες, ψαλίδια, αποτριχωτικές μηχανές, τιρμπουσόν, κουτάλια, μαχαίρια, πιρούνια, μίξερ, πιγκάλ, ωτοασπίδες και ποιος ξέρει τι άλλο. Και με δεδομένο ότι δεν υπάρχει κανένας απολύτως τρόπος (πολύ περισσότερο λόγος) να αποδειχθεί η αυθεντικότητα των αντικειμένων, είναι μάλλον εύκολο να δημιουργηθεί ένα θεματικό πάρκο στο οποίο οι πιστοί, έναντι ενός αντιτίμου, θα μπορούν να προσκυνούν το αντικείμενο του αγίου της αρεσκείας τους. Φυσικά το θεματικό πάρκο θα έχει και ειδικό κατάστημα στο οποίο οι πιστοί εκτός από αναμνηστικά μπλουζάκια, μπρελόκ, μαγνητάκια και λούτρινα κουκλάκια με την μορφή των αγίων, θα μπορούν να αγοράζουν και επιτραπέζια όπως το «Αγιόπολη, το Παιχνίδι της θρησκευτικής κυριαρχίας» ή το «Ορθοδοξο Ταμπού» το παιχνίδι που θα πρέπει να περιγράψεις έναν άγιο χωρίς να χρησιμοποιήσεις συγκεκριμένες λέξεις (στον Άγιο Σπυρίδωνα π.χ. δεν θα μπορείς να πεις «παντόφλα», «Κέρκυρα» και «δεξί πόδι»). Επίσης, θα μπορούν να αγοράσουν και αντίγραφα των θαυματουργών αντικειμένων σε διάφορα μεγέθη.
Θα μου πείτε, αυτό που περιγράφεις ρε Βουλαρίνε είναι αυτό ακριβώς που γίνεται σε κατά τόπους ναούς και μοναστήρια και θα έχετε δίκιο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει ένας χώρος που θα έχει δεκάδες ιερά αντικείμενα, κάτι σαν Ορθόδοξη Ντίσνεϊλαντ. Είπα Ντίσνεϊλαντ και αμέσως σκέφτηκα: πώς θα σας φαίνονταν στο θεματικό μας πάρκο να βολτάρουν και υπάλληλοι μεταμφιεσμένοι σε αγίους με τους οποίους -έναντι αντιτίμου φυσικά- θα φωτογραφίζονται οι πιστοί;
Ναι, ξέρω, υπάρχει το Άγιον το Όρος αλλά με τη μισή πελατεία αποκλεισμένη και παλιομοδίτικο μπίζνες μόντελ. Πράγμα που σημαίνει ότι οι επιχειρηματικές προοπτικές είναι σπουδαίες για τη δημιουργία ενός άλλου χώρου. Κι επειδή πολλοί κατά τόπους επιχειρ... ηγούμενοι και αρχιερείς μπορεί να φοβούνται μήπως το πάρκο τους στερήσει πελατ.. πιστούς, έχω να πω ότι καμία Ντίσνεϊλαντ δεν στέρησε τίποτα από τα εκατομμύρια καταστήματα στον πλανήτη που πουλούν προϊόντα με ήρωες του Ντίσνεϊ. Και μπράβο τους.
Υ.Γ. Παρότι η πρόταση μου δεν είναι χιουμοριστική είμαι σίγουρος ότι κάποιοι θα την αντιμετωπίσουν γελώντας. Θέλω να πιστεύω πως ανάμεσά τους δεν θα υπάρχουν σύντροφοι που έχουν προσκυνήσει στο μαυσωλείο του Λένιν, έχουν φορέσει μπλουζάκι Τσε ή έχουν επισκεφθεί χώρο στον οποίο εκτίθεται το κιλίμι στο οποίο κάθισε ο Άρης ο Βελουχιώτης.
Τα λάθη και η πελατειακή νοοτροπία είδαμε πού μας οδήγησαν. Οι επιλογές που γίνονται σήμερα θα καθορίσουν αν θα αφήσουμε οριστικά πίσω μας την κρίση ή αν θα ξαναμπούμε στον φαύλο κύκλο.
14°
