Η πολιτική αστάθεια στη Βρετανία μετά το Brexit και ο τρόπος ανάδειξης των ηγεσιών στο Ηνωμένο Βασίλειο και τον κόσμο.
Ο δούκας του Ουέλινγκτον, νικητής του Ναπολέοντα το 1815, φέρεται να είπε ότι «η μάχη του Βατερλό κερδήθηκε στα τερέν του Eton»…
Το Eton College, στο οποίο φοίτησε και ο Μπόρις Τζόνσον, ήταν πάντα το πιο φημισμένο κολλέγιο της βρετανικής ελίτ. Και ένα από τα πολλά ιδρύματα της αγγλικής εκπαίδευσης – η Λιζ Τρας τελείωσε την Οξφόδρη- που διαχρονικά, αναδείκνυε τις βρετανικές ηγεσίες.
Μετά από τον τραγέλαφο που προκαλεί το πολιτικό σύστημα στο Ηνωμένο Βασίλειο, αναρωτιέται κανείς τι μπορεί να συμβαίνει με την ελίτ της Αγγλίας. Τι απέγιναν τα «τερέν του Εton», τα σχολεία των ικανών, τα πανεπιστήμια των αρίστων που έθεσαν -υποτίθεται- τα πνευματικά θεμέλια της βρετανικής αστικής τάξης; Δημιουργού και θεματοφύλακα του κοινοβουλευτισμού.
Να θυμίσω βέβαια, ότι ο σπουδαίος νικητής του Β΄ΠΠ, Ουίνστον Τσώρτσιλ, γόνος πλούσιας οικογένειας, υπήρξε ένας μετριότατος μαθητής, ελλιπής δημοσιογράφος και, αν η καριέρα του τελείωνε στην Καλλίπολη (1915), θα ήταν ένας αποτυχημένος πολιτικός…
Η πολιτική κρίση στην Αγγλία, έχει προκληθεί από την αδυναμία διαχείρισης του Brexit. Και σε πολλές άλλες χώρες, όμως, της κοινοβουλευτικής Δύσης το έλλειμμα ηγεσίας είναι φανερό. Αποδεικνύοντας ότι ούτε τα πολιτικά «τζάκια», ούτε η αστική ελίτ των κοινωνιών ούτε και η ποιότητα της Εκπαίδευσης μπορούν να φέρουν στην εξουσία ολοκληρωμένες και γενναίες προσωπικότητες αντάξιες των σημερινών περιστάσεων.
Μια εξήγηση μπορεί να είναι ότι η εργαλειακή λογική της αγοράς έχει κατά πολύ ξεπεράσει την χρηστική επιρροή των πολιτικών αποφάσεων. Ένα άλλο ζήτημα είναι η πολυπλοκότητα των αναγκών της διοίκησης μιας χώρας. Το σημαντικότερο όμως είναι πως οι παραδοσιακές «πνευματικές» και «πολιτικές» αρετές δεν είναι πλέον, σε θέση να εξυπηρετήσουν τη δυναμική σχέση αλληλεπίδρασης των ηγεσιών με την κοινωνία.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και σε πολλές άλλες δημοκρατίες, πρέπει να αλλάξει ο τρόπος ανάδειξης των ηγεσιών. Είναι επίσης σαφές πως σπανίως, πλέον, τα «καλά σχολεία» ή τα «πανεπιστήμια των αρίστων» προσφέρουν στις δημοκρατίες τους «leaders» που θεωρούσαμε ότι προετοίμαζαν ως τώρα. Σε κάποιες εταιρείες μπορεί. Όχι όμως σε σημαντικές πολιτικές θέσεις…
Είμαστε τυχεροί που οι πανίσχυροι θεσμοί αυτού του πολιτεύματος εγγυώνται την προστασία της δημοκρατίας. Αλλά δεν είναι ανάγκη να δοκιμάζουμε την αντοχή τους για πάντα. Ο κόσμος άλλαξε και ο κοινοβουλευτισμός οφείλει να βρει άμεσα τρόπους να εξασφαλίσει την ποιότητα της αντιπροσωπευτικότητας. Κι αυτό σίγουρα, δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στο Eton, στο Harvard ή στην École Nationale d’ Administration. Όση ποιότητα κι αν επιδεικνύουν στα μέσα και στα προγράμματα των σπουδών τους.
Αναμφίβολα, το μυστικό ανάδειξης πραγματικά σπουδαίων ηγετών στην πολιτική βρίσκεται σ αυτό που ήδη αποδεικνύεται ισχυρό: στους θεσμούς και στις εγγυήσεις που δίνουν για την δημοκρατία. Πρωτίστως στον σεβασμό που μας μαθαίνουν να τους αντιμετωπίζουμε. Κι εδώ ακριβώς μπορεί να έχει αποτύχει ο «πολιτικός χαρακτήρας» της Εκπαίδευσης. Και στο δημόσιο ελληνικό σχολείο και στο κολλέγια των αρίστων στην Βρετανία. Με τη γελοιοποίηση των διαδικασιών ή με την αναχρονιστική υποκριτική μετάδοση γνώσεων και αξιών.
Η πολιτισμική ταχύτητα της εποχής ωθεί την αγορά και την κοινωνία πολύ πιο μπροστά από όσα ο κοινοβουλευτισμός μπορεί να διαχειριστεί στην εποχή μας. Έπρεπε να το έχει αυτό υπόψη του ο Ντέιβιντ Κάμερον, όταν άνοιγε τον ασκό του Αιόλου του Brexit.
13°
