«Κατ’ εξακολούθηση βιασμός»

Ο βιασμός είναι η σεξουαλική έκφραση της επιθετικότητας και όχι μια επιθετική εκδήλωση σεξουαλικότητας. Δεν υπάρχει σεξουαλική βία χωρίς κυριαρχία, χωρίς την επιθυμία της παντοδυναμίας. Αποτελεί μιαν ακραία εκδήλωση της σεξουαλικής κυριαρχίας του άντρα και ορίζεται με ανδροκρατικούς όρους.

Η ποινική νομοθεσία σχετικά με τον βιασμό, εκφράζοντας τη βούληση του κυρίαρχου στοιχείου, αποσκοπεί κατά πρώτο λόγο στην προστασία της κοινωνίας που αναπαράγει διαρκώς τον εν δυνάμει βιαστή και μόνο κατά δεύτερο λόγο στην «υπεράσπιση» του θύματος που υφίσταται τη δραστηριότητα του βιαστή, πράξη την οποία ποινικοποιεί η ίδια η κοινωνία.

Γι’ αυτό και στην περίπτωση του βιασμού, στη σωματική και σεξουαλική κακοποίηση των γυναικών και των παιδιών (δηλαδή του μισού και πλέον πληθυσμού του πλανήτη), εξαιτίας της συνειδητής ή ασυνείδητης συμμετοχής ή ανοχής κάθε κοινωνίας, η ιστορία επαναλαμβάνεται πάντοτε ως τραγωδία.

Δεν επουλώνονται οι πληγές ούτε αντιμετωπίζονται οι επικίνδυνες κοινωνικές συμπεριφορές απλώς με ένα εφήμερο μίσος για τον θύτη και με τον οίκτο για το εκάστοτε θύμα που προκαλούν οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τις οποίες ανενδοίαστα μεταδίδει η πλειονότητα των ΜΜΕ －και γιατί όχι, αφού υπάρχει δικαιολογημένο ενδιαφέρον; Το έγκλημα τιμωρείται με ισόβια στον νέο ΠΚ, το θύμα χρειάζεται ειδική προστασία και στήριξη, οι δε θύτες, ό,τι κι αν έχουν πράξει, καλύπττονται από το τεκμήριο της αθωότητας μέχρι να καταδικαστούν. Η δημοσιοποίηση φωτογραφιών των κατηγορουμένων, καθώς και λοιπού αποδεικτικού υλικού, ικανοποιεί πρόσκαιρα μόνο, τα άγρια ένστικτα κάποιων στην κοινωνία. Η ζημία που προκαλεί όμως στην ψυχή των θυμάτων και στο κράτος δικαίου είναι μόνιμη.

Το ζήτημα είναι εάν η κοινωνία και η Πολιτεία έχουν, στ’ αλήθεια, ενδιαφέρον να ακούσουν και να εκπαιδεύσουν τα παιδιά και τους γονείς, ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες παιδιά και γυναίκες να πέσουν θύματα βιασμών, να «πεθάνουν», όντας ζωντανοί. Μέχρι στιγμής πάντως, παρά τα βήματα που έχουν γίνει, η κουλτούρα μας προτρέπει το θύμα συνεχώς να ελαχιστοποιήσει και να αποσιωπήσει το «κακώς κείμενο», να γυρίσει τη σελίδα, να ζήσει με αυτό. Η κοινωνία προστατεύει, κατά κάποιον περίεργο τρόπο, τους βιαστές και κατηγορεί τα θύματα. Βασίζεται στα στερεότυπα της κουλτούρας του βιασμού που δυστυχώς εξαναγκάζει το θύμα να το ξαναβιώσει πολλές φορές ακόμα κατά τη διάρκεια της ζωής της και να ζει με τις ενοχές και τη ντροπή.

Η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις (26η θέση στις 27 χώρες, με ποσοστό 12%) της Ευρωπαϊκής Ένωσης¹ ως προς την πρωτοβουλία των θυμάτων να καταγγείλουν εγκληματικές πράξεις βίας στην αστυνομία, λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης, φόβου των συνεπειών, εμπλοκής σε περιπέτειες κ.λπ.

«Την ημέρα που τα μικρά αγόρια δεν θα μαθαίνουν πια ότι στις σχολικές αυλές, για να γίνουν άντρες, πρέπει να δείχνουν τις γροθιές τους, την ημέρα που τα μικρά κορίτσια δεν θα μαθαίνουν πλέον να στρέφουν εναντίον του εαυτού τους τη βία που τους ασκείται, τότε, χωρίς αμφιβολία, θα έχουμε λιγότερους βίαιους και λιγότερα θύματα», σημειώνει η Γαλλίδα συγγραφέας Adélaïde Bon στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Το κοριτσάκι στον παγετώνα, στο οποίο ανατέμνει το τραυματικό της βίωμα στα εννέα της χρόνια, λιτά και συγκλονιστικά.

Άκοντες ή εκόντες, το κράτος και οι πολίτες είμαστε το ίδιο υπεύθυνοι όσο και οι δράστες.

¹Έρευνα του European Union Agency for Fundamental Rights (FRA) με τίτλο «Crime, Safety and Victims’ Rights», 2021.