Πιστοί στη συμμαχία της προόδου

Η επιλογή του ελληνικού λαού να αναλάβει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την πρωθυπουργία της χώρας το 2019 προήλθε από μια ευρεία κοινωνική συναίνεση, μια συμμαχία σε ζητήματα που είχαν ταλανίσει την κοινωνία τα προηγούμενα χρόνια.

Η συμμαχία άρχισε να διαμορφώνεται μέσα στην οικονομική κρίση, σφυρηλατήθηκε από δοκιμασίες και κινδύνους για την ίδια την υπόσταση της χώρας, που εντάθηκαν από το χρεοκοπημένο αφήγημα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ βασισμένο σε υποσχέσεις που δεν τήρησε, καταλήγοντας σε εγκλωβισμό της χώρας σε αδύναμη διεθνή θέση, βαριά φορολόγηση και ακριβή ασφάλιση χωρίς αναλογικότητα, πάγωμα της βιώσιμης ανάπτυξης, διχαστικό δημόσιο λόγο και θεσμικές υποχωρήσεις που υπονόμευαν την ποιότητα της δημοκρατίας μας.

Από αυτό το αδιέξοδο -ως φυγή προς τα εμπρός - ένα ευρύ κοινωνικό φάσμα επέλεξε ένα υλοποιήσιμο θετικό αφήγημα που βασίζεται σε όσα οι περισσότεροι συμφωνούμε: την ανάγκη για σχέδιο, οργάνωση, αποτελεσματικότητα, στιβαρότητα, ειλικρίνεια, και κανονικότητα ώστε να μπορέσουμε ως κοινωνία να σχεδιάσουμε το μέλλον που θέλουμε και μπορούμε να αποκτήσουμε, χωρίς δογματισμούς και προκαταλήψεις. Και κυρίως, θεσμικότητα. Έτσι και στο πρόσφατο  ζήτημα επί της λειτουργίας της ΕΥΠ που μας υπενθυμίζει την υψηλού βαθμού θεσμική επιμέλεια και εγρήγορση που πρέπει να επιδεικνύεται, ανεξαρτήτως συνθηκών, σε πολύ σοβαρά θέματα που αφορούν τη δημοκρατία και τα δικαιώματα και τις διαδικασίες που τα διασφαλίζουν, ο Πρωθυπουργός το αντιμετωπίζει με τον θεσμικά επιβαλλόμενο τρόπο, όπως και με τις άλλες κρίσεις που έχουν προκύψει.

Η συμμαχία αυτή, τρία χρόνια τώρα, δοκιμάστηκε. Μάλιστα, απειλήθηκε από την ένταση των πολλαπλών κρίσεων: την ανάγκη για στάθμιση αγαθών στα σύνθετα δικαιοπολιτικά ζητήματα που αναδύθηκαν, την υποχρέωση για στήριξη της κοινωνίας και ταυτόχρονα τη δημιουργία μιας οικονομίας φιλελεύθερης, με λιγότερους φόρους, εξωστρεφή που διευρύνει τις ευκαιρίες και τη συμμετοχή στην οικονομική δραστηριότητα.

Μόλις οκτώ μήνες μετά τις εθνικές εκλογές βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια παγκόσμια, ταχύτατα διαδιδόμενη υγειονομική απειλή. Η μάχη ήταν σκληρή, χωρίς μεγάλα περιθώρια λάθους και διόρθωσης. Κάθε σημαντική απόφαση που έλαβε η Κυβέρνηση στο δρόμο της διαχείρισης της επιδημίας είχε να κάνει αφενός με την ανθρώπινη ζωή και τη δημόσια υγεία αφετέρου με τη συγκράτηση της κοινωνίας και της οικονομίας από το «βύθισμα», με γενναία στήριξη, βάσει ενός συγκροτημένου σχεδίου, παρά την ενίοτε αλλοπρόσαλλη κριτική που έβλεπε είτε ότι δίνουμε λίγα είτε ότι δίνουμε πολλά.

Φαίνεται, όμως, και σήμερα, ότι οι πολιτικές εκείνης της περιόδου απέδωσαν. Η εξωγενής κρίση της πανδημίας οδήγησε την οικονομία σε ύφεση αλλά καταφέραμε να ανακάμψουμε σημαντικά, η ανεργία να είναι στα χαμηλότερα επίπεδα εδώ και 12 χρόνια και οι απασχολούμενοι πάνω από 4 εκατομμύρια, οι επιχειρήσεις να παραμείνουν ανοιχτές και οι εξαγωγές να είναι σήμερα στο 40% του ΑΕΠ, διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα.

Λύθηκαν όλα τα προβλήματα; Όχι και, σίγουρα, δεν έγιναν όλα τέλεια. Οι αποφάσεις ήταν κρίσιμες και σύνθετες. Οι συνθήκες ήταν, και παραμένουν, πρωτόγνωρες λόγω του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης. Εντούτοις, η κυβέρνηση δεν υπαναχώρησε στη δέσμευσή της να εργαστεί για να είναι η χώρα μας ισχυρή, θεσμικά στιβαρή, με οικονομία ακμάζουσα και ανθεκτική, διευρυμένο και ποιοτικό κοινωνικό κράτος, μια κοινωνία προοδευτική, δίκαιη και δημοκρατική και πολίτες με τη δυνατότητα και την ευκαιρία να διαμορφώνουν τη ζωή τους κατά την κρίση τους.

Όλες οι ευρωπαϊκές κοινωνίες τραυματίστηκαν από την πανδημία. Φόβος, απώλεια και ανασφάλεια εδραίωσαν τη θέση τους. Και ήταν η Ελλάδα που πρωτοστάτησε στην ανάγκη μιας κοινής ευρωπαϊκής αντιμετώπισης με τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε, στη συνέχεια, πρώτος για την ανάγκη ευρωπαϊκής απάντησης στην ενεργειακή κρίση: για αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από το ηλεκτρικό ρεύμα, το πλαφόν στις τιμές χονδρικής, το μηχανισμό επιστροφής και το φόρο στα υπερέσοδα. Πολιτικές, που τώρα αρχίζει η ΕΕ να συζητά και ελπίζουμε να καταλήξει σύντομα. Ξανά η αντιπολίτευση, σε προφανή σύγχυση, καταφεύγει σε απροετοίμαστες «προτάσεις» που θα οδηγούσαν σε κατάρρευση των παρόχων, σε εκτεταμένες διακοπές ρεύματος και σε οικονομικό μαρασμό νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η οικονομία μας αλλάζει, η εργασία στηρίζεται, η συμμετοχή στην οικονομική δραστηριότητα διευρύνεται, και τώρα πρέπει να αντιπαλέψουμε τον υψηλό πληθωρισμό και να στηρίξουμε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

Στον πυρήνα της συμμαχίας με την κοινωνία βρίσκεται η διεύρυνση του κοινωνικού κράτους, στην οποία η κυβέρνηση είναι προσηλωμένη ως αλάνθαστο δείκτη μιας δίκαιης και δημοκρατικής κοινωνίας. Η συγκρότηση ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους που λειτουργεί αναπτυξιακά για την κοινωνία και δεν την εγκλωβίζει, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης και είναι πλέον ορατή σε όλα τα πεδία δράσης. Την τελευταία τριετία έχουν γίνει βαθιές μεταρρυθμίσεις με στόχο τόσο την βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και των παροχών όσο την άμβλυνση των ανισοτήτων στην παιδεία, στην οικονομία, στην υγεία και στην εργασία.

Η κεντρική διακυβέρνηση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην δυνατότητα να σχεδιάζονται πλέον συνεκτικές πολιτικές που αντιμετωπίζουν τα φλέγοντα ζητήματα ολιστικά και όχι αποσπασματικά. Με τη μορφή οριζόντιων σχεδίων δράσης που παρακολουθούνται κεντρικά, τα συναρμόδια υπουργεία αναλαμβάνουν από συντονισμένες δράσεις, μεταξύ των οποίων για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, την πρόληψη και αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης των ανηλίκων, την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα των ΑμεΑ και των ΛΟΑΤΚΙ+.

Ο εκσυγχρονισμός των μέτρων κοινωνικής πολιτικής αγγίζει θεμελιώδεις τομείς με πολύ σημαντικό εκείνον της οικογένειας, που σχετίζεται και με τη διαχρονική πρόκληση για την Ελλάδα, του δημογραφικού προβλήματος. Θέλουμε η γέννηση ενός παιδιού και η απόκτηση στέγης να μην αποτελούν παράγοντα άγχους για τα νέα ζευγάρια. Σε λίγες μέρες θα ανακοινωθεί ένα συνεκτικό πρόγραμμα κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής. Νέες προβλέψεις ισόρροπης κατανομής των ευθυνών στην οικογένεια όπως η άδεια πατρότητας 14 ημερών, έφεραν την Ελλάδα στις 12 χώρες παγκοσμίως με πλήρη νομική εξίσωση των δύο φύλων και δημιουργούν προϋποθέσεις για ελάφρυνση των μητέρων που αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο βάρος της ανατροφής του παιδιού. Από φέτος μάλιστα 1 στα 2 ολοήμερα νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία θα λειτουργούν μέχρι τις 5.30μμ για τη διευκόλυνση των εργαζόμενων γονιών και ήδη έχουν προσληφθεί πάνω από 3.000 εκπαιδευτικοί για το σκοπό αυτό, ενώ αναμένεται και περαιτέρω ενίσχυση της φύλαξης βρεφών και νηπίων. Από τα αποτελέσματα που ήδη φαίνονται, η ανεργία των γυναικών μειώθηκε κατά 5,8% την τελευταία τριετία, ενώ η συμμετοχή των γυναικών σε διευθυντικές θέσεις και θέσεις Δ.Σ. των εισηγμένων εταιριών έχει υπέρ διπλασιαστεί και υπέρ τριπλασιαστεί πρόσφατα, σε σχέση με πριν 10 χρόνια.

Με σοβαρή επένδυση αναβαθμίζουμε τη δημόσια Παιδεία για να υποστηρίξουμε τις νεότερες γενιές να αναπτύξουν όλες τους τις δυνάμεις και την προοπτική τους να διεκδικήσουν μία ζωή καλύτερη από των γονιών τους αλλά και μια ελεύθερη και κριτική σκέψη. Το δημόσιο σχολείο ενισχύθηκε με 24.700 εκπαιδευτικούς, εκσυγχρονίστηκαν τα εκπαιδευτικά προγράμματα και θεσπίστηκαν εργαστήρια δεξιοτήτων. Εφαρμόσαμε το υποχρεωτικό προνήπιο, με μαθήματα Αγγλικών σε όλα τα νηπιαγωγεία. Δίνεται από φέτος στους διευθυντές των σχολείων η δυνατότητα να συγκροτήσουν εκπαιδευτικούς ομίλους για τη δημιουργική απασχόληση των μαθητών. Τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία διπλασιάστηκαν και η επαγγελματική εκπαίδευση αναβαθμίστηκε τόσο θεσμικά όσο και πρακτικά. Τα πανεπιστήμια έγιναν εξωστρεφή και συνδέονται αποτελεσματικότερα με την αγορά εργασίας.

Στην Υγεία, επιχειρείται η πλήρης αλλαγή παραδείγματος. Το αυτονόητο για άτομα και κοινωνίες, δηλαδή η πρόληψη της ασθένειας για να νοσούν τελικά όσο γίνεται λιγότεροι, ήρθε στο προσκήνιο από την κυβέρνηση ως προτεραιότητα, την οποία με δύσκολο τρόπο υπογράμμισε και η πανδημία. Η σημαντική επένδυση στο εθνικό πρόγραμμα δημόσιας υγείας «Σπύρος Δοξιάδης» με δεκάδες προβλέψεις, πρόκειται να εκτυλιχθεί περισσότερο και να φέρει αποτελέσματα σε βάθος χρόνου. Με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης υλοποιείται το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού με δικαιούχους 1,3 εκ. γυναίκες.

Από τις πρώτες μέρες διακυβέρνησης διατυπώθηκε ρητά η πολιτική απόφαση να προχωρήσουμε όλοι μαζί, χωρίς λογικές αποκλεισμών και διαφορετικών «ταχυτήτων». Ήταν μία δίκαιη απόφαση που σήμαινε την μεταρρύθμιση πολλών δυσλειτουργιών και εμπεδωμένων πρακτικών και αντιλήψεων που δημιουργούν ανισότητες διαχρονικά, μεταρρύθμιση που πραγματοποιείται χωρίς δισταγμό.

Το πρώτο εθνικό σχέδιο για την Αναπηρία έφερε μεταξύ άλλων την σημαντική καινοτομία του προσωπικού βοηθού και του εξορθολογισμού των διαδικασιών που ταλαιπωρούσαν τα ΑμεΑ επί δεκαετίες. Μαζί με διευρυμένα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης, στοχεύουμε στην ενδυνάμωση των όρων της ανεξάρτητης διαβίωσής τους και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ίδιων και των οικογενειών τους. Η διεύρυνση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας ώστε να έρθουν πιο κοντά στην κοινότητα και στους πολίτες που τις χρειάζονται είναι ένα από τα επόμενα βήματα που θα αλλάξουν το χάρτη των κοινωνικών υπηρεσιών.

Επίσης, τα τρία τελευταία χρόνια η Ελλάδα κάνει σημαντικά βήματα και στον τομέα της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ και έχει πλέον την πρώτη της Εθνική Στρατηγική που συντάχθηκε από ειδική επιτροπή με απόφαση του Πρωθυπουργού, σε συνεργασία με οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών. Εντός αυτής, αναμορφώσαμε το θεσμικό πλαίσιο για την απαγόρευση θεραπειών μεταστροφής φύλου και καταργήσαμε την αναχρονιστική απαγόρευση αιμοδοσίας για όσους είχαν έστω και μία σεξουαλική επαφή με άτομο του ίδιου φύλου.

Ειδική προσοχή δόθηκε και στη σωστή διαχείριση του μεταναστευτικού. Δομές φιλοξενίας με εύρυθμη λειτουργία και σωστή υποδομή αντικατέστησαν προηγούμενες συνθήκες, ενίοτε «ζούγκλας», και οι δικαιούχοι ασύλου μπήκαν σε διαδικασίες εύρυθμης αναγνώρισης και απόκτησης εγγράφων για να ταξιδέψουν όπου επιθυμούν. Όσοι εξ αυτών μένουν, υποστηρίζονται και προβλέπεται άμεση υπαγωγή τους σε προγράμματα ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού καθώς και εργασίας. Τα παιδιά τους παρακολουθούν το δημόσιο σχολείο σε ποσοστό άνω του 85%, από περίπου 10% προηγουμένως.

Με ιδιαίτερη μέριμνα που υπαγόρευσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, πολλοί από τους οποίους ζούσαν στους δρόμους, οδηγήθηκαν σε ασφαλή στέγαση με νέο μηχανισμό εντοπισμού και συνδρομής τους, αρκετοί μετεγκαταστάθηκαν σε άλλες χώρες υποδοχής και οι υπόλοιποι εντάσσονται ολοένα και πιο επιτυχώς στην εκπαίδευση και την κοινωνία.

Η διατήρηση της προοδευτικής συμμαχίας της κυβέρνησης με τους πολίτες αποτελεί προϋπόθεση για να συνεχίσει την πορεία της η Ελλάδα με σταθερό βηματισμό. Είναι η δύναμη που εξασφαλίζει τη συνέχεια του εκσυγχρονισμού της χώρας μας.

Εξαρτάται από τη δουλειά μας, το αποτέλεσμα ,την αμοιβαία εμπιστοσύνη, το δημόσιο ύφος, ήθος και λόγο και την στέρεη προοπτική για την επόμενη μέρα, παρά τις μεγάλες αβεβαιότητες. Είναι πάντα αναμενόμενο συμπολίτες μας να διαφωνούν σε κάποια ζητήματα ή να είναι επιφυλακτικοί. Όμως, και ο πλέον δύσπιστος πολίτης μπορεί να δει ότι η Ελλάδα ανταποκρίνεται στις κρίσεις και χτίζει με βέβαιες κινήσεις μία δική της δυναμική, η οποία ξεκινά από το εσωτερικό της και δεν είναι ασθμαίνουσα απάντηση σε εξωτερικές συνθήκες πίεσης. Μέσα σε δύσκολα χρόνια, κατάφερε να ξεκινήσει μία νέα πορεία, και να περιγράψει έναν τρόπο βιώσιμης ευημερίας, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται ο πολίτης, και η λειτουργία μιας κοινωνίας ανοικτής, ανεκτικής και δημοκρατικής, χωρίς αποκλεισμούς. Μιας κοινωνίας προόδου με πολίτες ενεργά συμμέτοχους στην οικονομική και κοινωνική ζωή. Ο δρόμος είναι ακόμα αρκετός αλλά είναι ο σωστός και αυτόν θα περπατήσουμε μαζί.