Υποκλοπές: Τα χρηματιστήρια της πληροφορίας και οι «Θου - Βου»

Πριν από αρκετά χρόνια, δημοσιογραφικοί λόγοι επέβαλαν μία σειρά από ευχετήρια τηλεφωνήματα, μεταξύ αυτών και στον τότε διοικητή της ΕΥΠ για την «ονομαστική του γιορτή». Μια εμβληματική φυσιογνωμία συνδεδεμένη με ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της Μεταπολίτευσης. «Χρόνια πολλά και καλά…», του είπα. «Ναι, ναι, ευχαριστώ…», απάντησε σαν να είχε προβάρει τη συνέχεια: «Ευχαριστώ, αλλά, ξέρεις, ο διοικητής της ΕΥΠ δεν γιορτάζει στην ονομαστική του γιορτή…», είπε χαμογελώντας. «Και πότε γιορτάζει;», τον ρώτησα. «Της Αγίας Πληροφορίας…», απάντησε.

Ποια είναι η μεγαλύτερη διαφορά του τότε από το τώρα; Ούτε ο κόσμος της πληροφορίας ούτε και η ταχύτητα της διακίνησης τεράστιων ποσοτήτων της είχαν μικρύνει τόσο. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία των μυστικών υπηρεσιών και του πολέμου της πληροφορίας, οι χειριστές τους δεν είχαν τόσα πολλά εργαλεία στη διάθεσή τους, τόσους πολύπλοκους, άγνωστους και ταχύτατους τρόπους για να πληροφορηθούν αυτό που θέλουν, όσο μεγάλη και αν είναι η γεωγραφική απόσταση που χωρίζει την πηγή από τον προορισμό. Μην γελιόμαστε, ποτέ άλλοτε ο κόσμος δεν συρρικνωνόταν με την ταχύτητα που το κάνει σήμερα. Με λίγα λόγια, ποτέ άλλοτε ο κόσμος και οι άνθρωποι δεν είχαν τόσα λίγα μυστικά.

Δεν ξέρω τι πρόκειται στο τέλος να βγει στην επιφάνεια όταν αρχίσει να ξεβρωμίζει η υπόθεση με τις υποκλοπές και τις παρακολουθήσεις. Όμως, ταπεινή γνώμη, πριν από κάθε άλλο ερώτημα θα πρέπει να απαντηθεί ένα που κινείται μεταξύ σοβαρού και αστείου αλλά εκεί συνήθως βρίσκεται η αρχή της λύσης για κάθε σοβαρό μυστήριο: Ποιος ή ποιοι είναι οι «Θου-Βου» των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών που πιστεύουν ότι το 2022 -πάμε άλλη μία, το 2022 (!)– ότι οι άνθρωποι που διακινούν σημαντικές και απόρρητες πληροφορίες το κάνουν από το κινητό τους τηλέφωνο; Ένα φύλλο και φτερό στα χέρια, πλέον, όχι κάθε μυστικής υπηρεσίας στον πλανήτη αλλά κάθε εταιρείας online marketing που κάνει τον άλλοτε Μεγάλο Αδελφό να μοιάζει με τον κάθε μπάρμπα που παίζει πρέφα στο καφενείο του χωριού...

Αυτό και μόνο θα μπορούσε, που λέει ο λόγος, να είναι ο μοναδικός και ισχυρότερος λόγος για να ξεκινήσει στην ΕΥΠ το μεγαλύτερο και σαρωτικότερο κύμα αλλαγών και ξηλωμάτων από τη Μεταπολίτευση και έπειτα. Για όποιον δεν είναι θύμα θεωριών συνωμοσίας ή οι αποκαλύψεις δεν είναι βούτυρο στο αντιπολιτευτικό του ψωμί ή μια πρώτη καλή αρχή για να λύσει το αβυσσαλέο ταυτοτικό του πρόβλημα στην ελληνική πολιτική σκηνή, αυτό είναι το πρωταρχικό ερώτημα: «Ποιος είναι αυτός που θα κάνει με το κινητό του τόσο περίεργες δουλειές;». Εδώ μιλάς για ψητά κοτόπουλα με την παρέα σου την ώρα που το κινητό σου είναι αφημένο στο τραπέζι και μετά από λίγα λεπτά σού έρχονται στο Facebook διαφημίσεις όλων των ψητοπωλείων της περιοχής. Με λίγα και απλά λόγια, αν είναι μια φορά ανόητος αυτός που θέλει να κάνει κατασκοπικές δουλίτσες με το κινητό του, πόσες φορές ανόητος μπορεί να είναι αυτός που οργανώνει ολόκληρη επιχείρηση για να του παρακολουθήσει τη συσκευή;

Πέρα από τη σκοτεινή περιοχή μεταξύ σοβαρού και αστείου και πέρα από την ανεκτίμητη αντιπολιτευτική αξία που έχει (και λογικό είναι καθώς η ευαισθησία σε ζητήματα δημοκρατίας στην Ελλάδα -πραγματικά ή κατασκευασμένα- είναι τεράστια και ικανή να παγώσει κάθε απόπειρα λογικής επεξεργασίας), η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί συνιστά μία από τις σημαντικότερες πολιτικές κρίσεις των τελευταίων ετών. Ξυπνάει μνήμες και συνδέσεις με ένα παρελθόν που όλοι θέλουμε να έχουμε ξεχάσει. Βλ. Τόμπρας, Μαυρίκης, βρώμικο ’89 κ.λπ.

Οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης -βοηθούντος και του φτωχού πολιτικού / κομματικού ρεπερτορίου επ’ αυτών - μοιάζουν σαν να εξελίσσονται σε εκείνες τις εποχές. Για να εξηγούμαστε: Η σημερινή δημοκρατία με τις εσωτερικές της μεταλλάξεις δεν είναι ίδια. Ας αναλογιστούμε ότι οι πρώτοι που αντέδρασαν όταν στη διεθνή επικαιρότητα εμφανίστηκαν τα συστήματα Pegasus και λίγο αργότερα το Predator ως σύστημα online παρακολούθησης β’ γενιάς, ήταν η Apple, η Meta (Facebook), Whatsapp, Instagram. Τα συστήματα αυτά έβλαπταν ή λειτουργούσαν ανταγωνιστικά στους αλγόριθμους που λειτουργούν συνδυάζοντας γεωγραφικό στίγμα, φωνητικά keywords και διαφήμιση που εναρμονίζεται και χτυπάει πάνω στις online activities του χρήστη. Δεν είναι ούτε αστεία ούτε φτηνά αυτά τα πράγματα αν αναλογιστεί κανείς του τεράστιους τζίρους του Facebook. Όσο για τους λάτρεις των θεωριών συνωμοσίας, ας ρίξουν μια ματιά με αναζήτηση “google maps monthly timeline”.

Η αξία της πληροφορίας παίζεται στις μέρες μας σε ένα από τα πιο ακριβά χρηματιστήρια του κόσμου. Και ποτέ άλλοτε δεν ήμασταν τόσο συμφιλιωμένοι (ή αδιάφοροι) με τη διακίνησή της. Μέσα σε αυτό το τεράστιο (και πανάκριβο) παιχνίδι πάντα θα υπάρχει χώρος για όλους. Ακόμα και για τους «Θου – Βου» κάθε εποχής...