Explainer: Ποιος είναι ο μικρός πρίγκιπας του Ριάντ που έρχεται στην Αθήνα

Για τι ακριβώς έρχεται στην Αθήνα ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν αλ Σαούντ;

 Ο γνωστός και με τα αρχικά του MBS έρχεται για να επιβεβαιώσει τον στρατηγικό χαρακτήρα των σχέσεων Ελλάδας-Σαουδικής Αραβίας καθώς και το έντονο ενδιαφέρον της σαουδαραβικής πλευράς για επενδύσεις στην Ελλάδα.

 Τι είδους συμφωνίες θα υπογράψουν οι δυο πλευρές;

 Μεταξύ των συμφωνιών, που θα υπογραφούν ανάμεσα στους Έλληνες, υπουργούς και τους Σαουδάραβες ομολόγους τους είναι συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας, συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η συμφωνία που θα υπογραφεί από τις τέσσερις επιχειρήσεις που ηγούνται του έργου EMC (STC, TTSA, ΔΕΗ και Cyta), ώστε το έργο του «East to Med data Corridor» (EMC), της υποθαλάσσιας και επίγειας καλωδιακής διασύνδεσης για τη μεταφορά δεδομένων ανάμεσα στην Ασία και την Ευρώπη μέσω της Σαουδικής Αραβίας, της Κύπρου και της Ελλάδας, να πάρει το δρόμο της υλοποίησης από το ερχόμενο φθινόπωρο. 

 Έχει και συμβολικό χαρακτήρα η επίσκεψη;

 Δεν είναι τυχαίο ότι το πρώτο ταξίδι του πρίγκιπα διαδόχου σε χώρα της ΕΕ, μετά από πολλά χρόνια αναγκαστικής διπλωματικής διακοπής, γίνεται στην Αθήνα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, έπαιξαν «ιδιαίτερο ρόλο» στον τερματισμό της πολιτικοδιπλωματικής απομόνωσης του διαδόχου του σαουδαραβικού θρόνου, γράφει σε ανάλυσή της η υπηρεσία ειδήσεων Al Monitor.

 Οι σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία πώς είναι;

 Ο στρατηγικός χαρακτήρας των σχέσεων έχει επισφραγιστεί και από τη συμβολή της Ελλάδας στην άμυνα της Σαουδικής Αραβίας μέσω της αποστολής μιας συστοιχίας Patriot, κίνηση, η οποία έχει εκτιμηθεί από το Ριάντ, όπως διαμηνύθηκε κατά την επίσκεψη Μητσοτάκη στη Σαουδαραβική πρωτεύουσα- επίσκεψη στην οποία συμφωνήθηκε και η θεσμοθέτηση Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών.

 Και γιατί έρχεται αυτός και όχι κάποιος άλλος της δυναστείας;

 Ο πατέρας του, ο βασιλιάς Σαλμάν, ηλικίας 87 ετών με πολλά προβλήματα υγείας του εμπιστεύθηκε πριν μερικά χρόνια τη διαχείριση των τρεχουσών υποθέσεων, παραμερίζοντας τον ξάδελφο του και τέως διάδοχο του θρόνου Μπιν Νάγιεφ.  Ο πατέρας του θεώρησε ότι στην υπερσυντηρητική Σαουδική Αραβία, ο ερχομός ενός νέου ανθρώπου στην εξουσία θα γινόταν δεκτός με έναν στεναγμό ανακούφισης από τους πιο προοδευτικούς και νέους πολίτες της χώρας. Όντως κάπως έτσι έγινε.

 Πώς έγινε δηλαδή;

 Περιορίστηκαν οι εξουσίες της θρησκευτικής αστυνομίας της χώρας, άνοιξαν τα σινεμά, φιλοξενήθηκαν φεστιβά ρέιβ και όπερες, αγώνες μποξ, αγώνες της Φόρμουλα 1, ενώ ανάσαναν (κάπως) οι γυναίκες αφού τους επιτράπηκε να οδηγούν, να παρακολουθούν αθλητικές εκδηλώσεις και συναυλίες πλάι σε άνδρες και να εκδίδουν διαβατήρια χωρίς την έγκριση κάποιου άρρενα κηδεμόνα.

 Και η αντιπολίτευση; Πήρε κι αυτή τις ανάσες τις;

 Εκεί τα πράγματα αγρίεψαν. Ένα κύμα καταστολής ξέσπασε για να πνίξει κάθε φωνή κριτικής – δεν είναι τυχαίο πως το 2017 είχε θέσει υπό κράτηση κάπου 200 πρίγκιπες και επιχειρηματίες στο ξενοδοχείο Ritz-Carlton του Ριάντ. Το αποκορύφωμα βέβαια ήταν η δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι.

 Τι έγινε με τον Τζαμάλ Κασόγκι;

 Ο Τζαμάλ Κασόγκι φονεύτηκε και διαμελίστηκε στις 2 Οκτωβρίου 2018 από ομάδα εκτελεστών μέσα στο προξενείο της Κωνσταντινούπολης όπου είχε πάει να ζητήσει να του χορηγηθούν έγγραφα ώστε να μπορέσει να τελέσει τον γάμο του με την μνηστή του Χατιτζέ Τσενγκίζ, υπήκοο Τουρκίας, η οποία τον περίμενε έξω από το κτίριο. Επίσημα, το Ριάντ διατείνεται ότι ο θάνατος του Κασόγκι έγινε από πράκτορες που ενήργησαν αυτοβούλως, κατά παραβίαση των διαταγών που τους είχαν δοθεί, και διαψεύδει κατηγορηματικά ότι ο πρίγκιπας διάδοχος είχε οποιαδήποτε ανάμιξη.

 Ενώ στην πραγματικότητα έχει σχέση με τη δολοφονία;

 Η ειδική επιτετραμμένη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις Ανιές Καλαμάρ, η οποία έκανε έρευνα για τον φόνο του Κασόγκι τον έχει χαρακτηρίσει υπεύθυνο, όπως άλλωστε έκανε ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στη χώρα.

 Τελικά έχει φέρει άλλον αέρα στη δυναστεία;

 Παρά τις μεταρρυθμίσεις του, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν διοικεί το βασίλειο όπως ο παππούς του: «Είναι ένας αρχαϊκός φύλαρχος, πιστεύει στον εαυτό του και σε κανέναν άλλον», έλεγε ο Κασόγκι στο περιοδικό «Newsweek» πριν από τη δολοφονία του.

 Και με το πετρέλαιο; Το ξέρουν στη Σαουδική Αραβία πως κάποια στιγμή θα τελειώσει μαζί με τα πετροδόλαρα;

 Εδώ έρχεται το «Οραμα 2030» που φέρει την υπογραφρή του. Στην ουσία, πρόκειται για το σχέδιο μεταρρύθμισης της οικονομίας της χώρας που αναζητεί νέες πηγές εσόδων. Σε γενικές γραμμές περιλαμβάνει περιορισμό των κρατικών επιδοτήσεων, αυξήσεις φόρων και πώληση δημόσιας περιουσίας. Ανάμεσα στις προθέσεις είναι και να πωληθεί το 5% των μεριδίων της γιγάντιας πετρελαϊκής εταιρείας Aramco, μια πώληση που θα απέφερε στο κράτος 100 δισ. δολάρια, όμως το σχέδιο αυτό συνεχώς αναβάλλεται.