«Χιούστον, δεν μου έχει μείνει άλλο παιδί…»

Τον Σεπτέμβριο του 2021, οι κάτοικοι του Τέξας −της πολιτείας στην οποία ανήκει η Ουβάλντε, η πόλη όπου συνέβη η τελευταία τραγωδία− απέκτησαν ακόμα περισσότερη ελευθερία στον τομέα της οπλοκατοχής, καθώς το πολιτειακό νομοθετικό σώμα ενέκρινε νομοσχέδιο που έδωσε στους Τεξανούς τη δυνατότητα να φέρουν περίστροφο χωρίς άδεια. Κάθε Τεξανός πολίτης που έχει κλείσει τα 21 χρόνια του, μπορεί να οπλοφορεί, ουσιαστικά, χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Σύμφωνα με τον συντάκτη του, τον Ρεπουμπλικάνο Ματ Σάεφερ, το νομοσχέδιο προστατεύει «το δικαίωμα των νομοταγών Τεξανών να φέρουν πιστόλια χειρός, για να ασκούν το θεόσταλτο δικαίωμά τους στην αυτοάμυνα και στην προστασία των οικογενειών τους». Ο κυβερνήτης του Τέξας, Γκρεγκ Άμποτ, υπέγραψε με περηφάνια τον νόμο, ενώ ο γερουσιαστής της πολιτείας Τεντ Κρουζ έγραψε στο Twitter: «Αυτά είναι καταπληκτικά νέα για τους νομοταγείς και λάτρεις της δεύτερης τροπολογίας Τεξανούς».

Η ένοπλη βία μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια συνεχιζόμενη κρίση δημόσιας υγείας για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το πιο δυστοπικό για το μακελειό στο Τέξας είναι ότι ο θλιβερός  απολογισμός των 21 νεκρών αποτελεί μια παράλογη κανονικότητα και όχι μια οδυνηρή εξαίρεση. Ο πρόσφατος πυροβολισμός στο Τέξας ήταν ο 27ος σχολικός πυροβολισμός φέτος, που σημαίνει ότι, περίπου, σημειώθηκε ένας κάθε πέντε ημέρες το 2022. Ήταν, επίσης, μόνο ένας από τους πολλούς μαζικούς πυροβολισμούς σε ολόκληρη τη χώρα τις τελευταίες τρεις εβδομάδες.

Η ευρύτερη εικόνα είναι τρομακτική: Το 2020, οι θάνατοι από όπλα έφτασαν τον υψηλότερο αριθμό που έχει καταγραφεί ποτέ. Η ένοπλη βία είναι η κύρια αιτία θανάτου το 2020. Σύμφωνα με στοιχεία από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), περισσότεροι από 45.000 άνθρωποι πέθαναν από ένοπλη βία στις ΗΠΑ.[1] Το συνολικό ποσοστό θνησιμότητας από όπλα αυξήθηκε κατά 15% από το 2019 φτάνοντας το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ.

Κατά μέσο όρο, 124 άτομα πέθαναν από ένοπλη βία κάθε μέρα το 2020, δηλαδή, 15 περισσότεροι θάνατοι από όπλα ανά ημέρα απ’ ό,τι το 2019. Τα όπλα ήταν η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ παιδιών και εφήβων το 2020, ξεπερνώντας σε πλήθοςτους θανάτους από τον Covid-19, τα τροχαία ατυχήματα ή τους καρκίνους.

Ταυτόχρονα με την αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με όπλα, το 2020 ήταν επίσης χρονιά ρεκόρ πωλήσεων όπλων. Εκατομμύρια άνθρωποι αγόρασαν όπλα − συμπεριλαμβανομένων και πολλών νέων αγοραστών. To 2021, 5,4 εκατομμύρια Αμερικανοί προμηθεύτηκαν το πρώτο τους όπλο και, πλέον, κυκλοφορούν στη χώρα, νομίμως, πάνω από 400 εκατομμύριαόπλα στα χέρια πολιτών. 

Το σενάριο ότι σε μερικούς μήνες, σε έναν χρόνο, κάποιος άλλος βαριά αρματωμένος θα εισβάλει σε γυμνάσιο ή σε πανεπιστήμιο και θα σαρώσει όποιον βρει μπροστά του, συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες από το να ψηφιστεί αυστηρότερη νομοθεσία για την οπλοκατοχή.

Η πολιτική τάξη που εκπροσωπεί την πιο μεγάλη και πιο φιλελεύθερη Δημοκρατία του κόσμου, αδυνατεί (sic) να λάβει μέτρα ώστε να περιορίσει τα θύματα αυτού του ακήρυχτου εμφύλιου πολέμου. Με τη στάση της, αποδέχεται το ανθρώπινο τίμημα ως αντιστάθμισμα της οπλοκατοχής.

Η οπολοκατοχή συμβολίζει την πιο ιερή και αναπαλλοτρίωτη ελευθερία της «βαθιάς» Αμερικής. Το συνταγματικά (;) κατοχυρωμένο δικαίωμα στην οπλοφορία έχει καταστεί σχεδόν συνώνυμο του αμερικανικού τρόπου ζωής (και θανάτου μαζί). Πηγή των ρυθμίσεων για τα όπλα −ή των μη ρυθμίσεων, για την ακρίβεια− είναι η Δεύτερη Τροπολογία του Συντάγματος του 1791: «Μια καλά εποπτευόμενη πολιτοφυλακή, απαραίτητη για την ασφάλεια ενός ελεύθερου κράτους και το δικαίωμα του λαού να διατηρεί και να φέρει όπλα, δεν θα υποστεί περιορισμούς».

Το Ανώτατο Δικαστήριο −αρμόδιο για την ερμηνεία των συνταγματικών διατάξεων– διχάζεται -εδώ και χρόνια- ανάμεσα στη συντηρητική άποψη, που διαβάζει στη Δεύτερη Τροπολογία ένα ατομικό δικαίωμα στην οπλοκατοχή, και στην προοδευτική άποψη, που θεωρεί ότι η πρόβλεψη αναφέρεται στο δικαίωμα ύπαρξης πολιτοφυλακής.

Εξαιτίας μιας αμφιλεγόμενης συνταγματικής διατύπωσης σε ένα –παλιό και δύσκολο να αναθεωρηθεί– Σύνταγμα, η οπλοκατοχή έχει αναχθεί σε συνταγματικό δικαίωμα ενώ η ζωή σε παράπλευρη απώλεια. Αυτό το δικαιοπολιτικό μείγμα είναι ο βασικός συντελεστής διαμόρφωσης της  παράδοσης της αμερικανικής κοινωνίας καθώς και του πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ σε κεντρικό και ομοσπονδιακό επίπεδο. Από τις 50 αμερικανικές πολιτείες, οι 31, γενικώς, επιτρέπουν την οπλοφορία («open carry») σε δημόσιους χώρους χωρίς άδεια, αν και απαγορεύεται σε συγκεκριμένες τοποθεσίες της καθεμιάς.

Το τίμημα είναι βαρύ. Τα κέρδη πολλά, η ζημία μόνιμη, οι ανθρώπινες απώλειες αναντικατάστατες, αλλά οι πολιτικοί, κυρίως οι Ρεπουμπλικάνοι, ζουν –για την ακρίβεια, σταδιοδρομούν– με τις ενοχές τους. Το απεριόριστο δικαίωμα στην οπλοκατοχή σκορπά τον θάνατο αλλά χτίζει καριέρες. Η στήριξη και η χρηματοδότηση της υποψηφιότητας από το NRA δεν είναι μόνο το παυσίπονο για τις ηθικές αναστολές (όσων έχουν), αλλά αποτελεί και προϋπόθεση εκλογής και μακροημέρευσης για τους Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους.

Κάθε Ρεπουμπλικάνος ο οποίος φιλοδοξεί να έχει πιθανότητες εκλογής και σταδιοδρομίας, συνδέεται άμεσα με το λόμπι των όπλων (δικαιωματιστές και βιομηχανία) που εκπροσωπεί η National Rifle Association (Εθνική Ένωση Τουφεκιών) και έμμεσα με τη δολοφονία παιδιών, εφήβων και ενηλίκων, σε όλη την αμερικανική επικράτεια. Είναι οι ίδιοι Ρεπουμπλικάνοι που κόπτονται για την κατάργηση του δικαιώματος στην άμβλωση, αλλά κλείνουν τα μάτια στην αφαίρεση απτών, υπαρκτών ζωών.

Υπάρχει ένα σημαντικό τμήμα του Κογκρέσου, κυρίως από το Δημοκρατικό Κόμμα, που αναζητά δίκαιες, τεκμηριωμένες λύσεις για την πρόληψη της ένοπλης βίας. Αυτές οι λύσεις υποστηρίζονται από τους περισσότερους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των κατόχων όπλων. Παρά την ευρεία υποστήριξή τους, πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής (σε εθνικό και τοπικό επίπεδο) είναι εντελώς απρόθυμοι να θεσπίσουν πολιτικές που θα σώσουν ζωές.

Τα περιθώρια αισιοδοξίας είναι πολύ μικρά. Μερικές ώρες μετά το φονικό στο Τέξας και μερικά χιλιόμετρα μακριά, στο Χιούστον, στην ετήσια συνάντηση (που δεν αναβλήθηκε καν) των μελών του ΝRA, της βιομηχανίας όπλων και των Ρεπουμπλικάνων, το κλίμα ήταν business as usual. Όπως σημείωσε και ο κεντρικός ομιλητής του συνεδρίου, ο Nτόναλντ Τραμπ, «οι μαζικοί πυροβολισμοί είναι λόγος για οπλισμό, όχι για αφοπλισμό».

Η Νάνσυ Χάρις, 73 ετών, αποφάσισε να οδηγήσει τέσσερις ώρες μέχρι το Χιούστον. Πριν ξεκινήσει, έβγαλε ένα χαρτί και έγραψε 12 ονόματα. Κάθε όνομα ήταν κάποιος που ήξερε ότι είχε πυροβοληθεί. Έβαλε έναν αστερίσκο δίπλα σ’ αυτούς που είχαν πεθάνει, συμπεριλαμβανομένης της κόρης της. Είναι ιδιοκτήτρια όπλου, αλλά στάθηκε έξω από το συνέδριο της NRA για να μοιραστεί την ιστορία της με όλους όσοι την άκουγαν.

«Δεν μου έχει μείνει άλλο παιδί», είπε η Χάρις. «Οδήγησα από το ΦορτΓουόρθ για να πω σε αυτούς ότι πρέπει να σταματήσουν».