Κάνουμε (ξανά) τις επενδύσεις επιδόματα

Την ιστορία την αφηγείται μέλος της Ελληνικής Βουλής. Πριν από λίγες ημέρες του τηλεφώνησε εκπρόσωπος ιδιωτικής εταιρείας παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και του πρότεινε να αλλάξει πάροχο, προσφέροντας του μια εξωφρενικά χαμηλή τιμή. Όταν ρώτησε αν αυτό θα είναι το τελικό κόστος πήρε την εξ ίσου εξωφρενική απάντηση: Αυτό θα πληρώνετε για ρεύμα, τα υπόλοιπα, η περίφημη ρήτρα αναπροσαρμογής δηλαδή, είναι του κράτους!

Πρόκειται βέβαια για καραμπινάτη απάτη η οποία κανονικά θα έπρεπε να διώκεται ποινικά. Στη θεωρία η «ρήτρα αναπροσαρμογής» είναι μια λογική ρύθμιση. Επιτρέπει στις εταιρείες να αναπροσαρμόζουν την τιμή που προσφέρουν ανάλογα με τις διακυμάνσεις του κόστους, κυρίως δηλαδή την τιμή του φυσικού αερίου. Όταν διπλασιάζεται η τιμή του αερίου είναι λογικό να αυξάνεται και η τιμή του ρεύματος. Αλλά βέβαια αυτό σημαίνει πως δεν είναι καθόλου υπόθεση του κράτους, είναι το κόστος των εταιρειών. Έδωσε ωστόσο τη δυνατότητα στις τελευταίες να παραπληροφορούν τους καταναλωτές και βέβαια να δημιουργούν συνθήκες αδιαφάνειας. Όποιος πολίτης προσπαθήσει να καταλάβει τι είναι και πώς υπολογίζεται η ρήτρα… καλή του τύχη. Η ΡΑΕ έβγαλε μια σχετική ανακοίνωση που και μόνο γι' αυτή θα έπρεπε όλα τα μέλη της να είχαν πάει σπίτι τους. Είναι τόσο ακαταλαβίστικη που για τον μη ειδικό χρειάζεται μελέτη ακόμα και για τους όρους που χρησιμοποιεί. Όσο για τον αρμόδιο υπουργό, φαίνεται ότι το μόνο που έκανε είναι να παρακολουθεί ζωηρά όλη αυτή την ιστορία χωρίς να παρεμβαίνει. Σωστά, μην πατήσουμε κατά λάθος και κανέναν κάλο που δεν πρέπει.

Όχι τυχαία ο βουλευτής της ΝΔ Μπάμπης Παπαδημητρίου, ούτε λίγο ούτε πολύ κατηγόρησε τη ΡΑΕ ότι βάζει πλάτη στις εταιρείες. Σίγουρα δεν προστατεύει τον καταναλωτή από την παραπληροφόρηση. Ιδίως όταν αντιδιαστείλει κανείς τη στάση της με την αντίστοιχη στάση ρυθμιστικών αρχών σε άλλες χώρες όπου υποχρεώνονται οι εταιρείες να αναφέρουν ρητά την τελική τιμή που χρεώνουν. Στην Αγγλία μάλιστα η Αρχή επιβάλει και ανώτατη τιμή η οποία αναπροσαρμόζεται κάθε μήνα, ανάλογα με τις εξελίξεις στο κόστος παραγωγής ρεύματος. Που ανάμεσα σ άλλα σημαίνει ότι δεν ανεβαίνει μόνο αλλά μπορεί και να πέσει.

Όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις η υπόθεση γύρισε μπούμερανγκ επικοινωνιακά για την κυβέρνηση. Αυτό δεν ήταν αναπόφευκτο να συμβεί. Όπως και με την πανδημία, σε αυτή την ιστορία οι επιδόσεις μας ήταν  λίγο πολύ στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Για την ακρίβεια η τιμή του ρεύματος στον καταναλωτή ήταν λίγο καλύτερη από το μέσο όρο της Ευρώπης. Σίγουρα ήταν χαμηλότερη από την τιμή στην Ισπανία και την Πορτογαλία τις οποίες έφερνε ως πρότυπο ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό δεν εμπόδισε φυσικά τα στελέχη του να υποστηρίζουν ότι οι τιμές ήταν οι υψηλότερες στην Ευρώπη, πράγμα που είναι ψέμα.

Έστω και με καθυστέρηση η κυβέρνηση κατάλαβε ότι χάνει το παιχνίδι και αναγκάστηκε να παρέμβει χωρίς να περιμένει να πάρει τις τελικές αποφάσεις της η Ευρώπη. Αν πράγματι καλύψει το 70% με 80% της επιβάρυνσης όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, τότε θα μιλάμε για μια πολύ γενναία παρέμβαση. Το ενδιαφέρον είναι ότι κανέναν δεν απασχολεί η χρηματοδότηση των μέτρων. Όπως δήλωσε η κ. Μπακογιάννη, η κυβέρνηση ξύνει τον πάτο του βαρελιού. Μακάρι να ήταν έτσι. Τον πάτο τον έχουμε ξύσει εδώ και καιρό. Και τώρα που υπάρχει πραγματική ανάγκη, επαναλαμβάνουμε τα λάθη του παρελθόντος. Στην πραγματικότητα, περίπου το μισό της χρηματοδότησης, θα προέλθει από το ταμείο της πράσινης μετάβασης. Το ταμείο δηλαδή από το οποίο υποτίθεται ότι θα χρηματοδοτηθεί η δημιουργία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Φυσικά με πόρους από την Ευρώπη. Με άλλα λόγια, τις επενδύσεις για ένα καλύτερο αύριο τις κάνουμε για μια ακόμα φορά επιδόματα. Και βέβαια παραμένει ως ερώτημα τι θα συμβεί αν η κρίση συνεχιστεί και μετά το τέλος του χρόνους. Ποιες επενδύσεις θα κόψουμε τότε;  Ως συνήθως η μόνη κριτική που γίνεται είναι ότι η κυβέρνηση κάνει πολύ λίγα πολύ αργά. Η δημοσιονομική πλειοδοσία για την οποία έχει προειδοποιήσει το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλής, παραμένει η αμετακίνητη αρχή της πολιτικής μας ζωής.

Προτάσεις λύσεων βέβαια κατέθεσε και η αντιπολίτευση, με δικές της τροπολογίες. Είναι μέρος της πολιτικής ορθότητας βλέπετε, ένα κόμμα να προτείνει «συγκεκριμένα μέτρα». Αυτό δείχνει σοβαρότητα. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ όμως είναι ένα προχειρογράφημα χωρίς προηγούμενο. Στην τροπολογία προβλέπεται ότι ένα νοικοκυριό θα μπορεί να μην πληρώνει τη ρήτρα αναπροσαρμογής και να μην διακόπτεται η παροχή ρεύματος «μέχρι να υπάρξει αμετάκλητη απόφαση επί της αγωγής που ασκείται από οποιαδήποτε καταναλωτική οργάνωση». Όπως έγραψε ο Νίκος Φιλιππίδης στα Νέα «δηλαδή μετά από 4-5 χρόνια» ως ότου αποφανθεί το ανώτατο δικαστήριο. Το ΠΑΣΟΚ, κινήθηκε λίγο πιο ρεαλιστικά. Κατέθεσε τροπολογία για πλαφόν στη λιανική τιμή ρεύματος. Όταν όμως ρωτήθηκε η βουλευτής του Νάντια Γιαννακοπούλου, για το κόστος της τροπολογίας, προτίμησε την αιδήμονα σιωπή. Γιατί μερικά πράγματα πάνε μαζί: αν μιλήσεις για το κόστος θα πρέπει να πεις και πού θα βρεθούν τα χρήματα. Πάντως για να μη μείνει πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ, πρότεινε τα χρέη που έχουν δημιουργηθεί να αποπληρωθούν σε 240 δόσεις, σε 20 χρόνια δηλαδή. Γιατί όχι;

Οι τροπολογίες φυσικά δεν έχουν πια νόημα, η κυβερνητική πρόταση τις υπερκαλύπτει. Από τον Ιούλιο αναστέλλεται ακόμα και η ρήτρα αναπροσαρμογής. Αυτές που δεν αναστέλλονται  είναι αυξήσεις στην τιμή του φυσικού αερίου. Όσους νόμους και αν περάσει η κυβέρνηση, όσα άρθρα κι αν έχουν.