Το νέο δόγμα του Νοθευμένου Οικονομικού Φιλελευθερισμού

Χάρηκαν οι τεχνοκράτες οπαδοί του οικονομικού φιλελευθερισμού και του ορθολογισμού με τη νίκη του Μακρόν στη Γαλλία. Στην Ελλάδα οι τηλεοπτικές καλύψεις αποθέωσαν τον Πρόεδρο της Γαλλίας ως ένα καινοτόμο πολιτικό πείραμα που πέτυχε.

Ναι, αλλά η άνετη επικράτηση του δεύτερου γύρου έδιωξε από τη μνήμη μας το αποτέλεσμα του πρώτου. Αφανισμός της σοσιαλδημοκρατίας και της δεξιάς και ενίσχυση των άκρων. ΛεΠεν και Ζεμούρ, εκπρόσωποι του εθνικιστικού λαϊκισμού, άθροισαν ένα 30% και μια ριζοσπαστική έκδοση της Αριστεράς υπό τον Μελανσόν έφτασε το 22%. Η στεγνή εκλογική αριθμητική φέρνει τον κύριο Μακρόν σε δύσκολη θέση και το αποτέλεσμα των εκλογών εξαρτήθηκε από την άκεφη παραίνεση της Liberation προς το αριστερό κοινό: ψηφίστε Μακρόν. Και στις επερχόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές είναι βέβαιο ότι ο Πρόεδρος της Γαλλίας θα βρεθεί δεμένος χειροπόδαρα από την κοινοβουλευτική πραγματικότητα στην καρέκλα της εκτελεστικής εξουσίας.

Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στον Καναδά, ο επίσης «γνήσιος» φιλελεύθερος Τρυντώ για να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2025 συμφώνησε τον Μάρτιο με το Νέο Δημοκρατικό Κόμμα σε μια σειρά από συντηρητικές πολιτικές. Ο ίδιος ένα χρόνο πριν στρεφόταν ενάντια στην πλήρη παροχή υγειονομικής και οδοντιατρικής κάλυψης. Τώρα την εφαρμόζει. Ο ασπόνδυλος Μπάιντεν λαϊκίζει και ο τεχνοκράτης Μάριο Ντράγκι έχει παραμείνει ένα φιλελεύθερο κουφάρι, έρμαιο των εσωτερικών ισορροπιών και της πληθωριστικής κρίσης στην Ιταλία. Η μεταμόρφωση των Σκανδιναβικών δημοκρατιών σε ένα κράμα κρατικού φιλελευθερισμού έχει συντελεστεί εδώ και χρόνια και σε κάποιες από αυτές ενισχύεται ένα υβρίδιο εθνικιστικού ρασιοναλισμού.

Διαφορετικές εκδοχές ενός νοθευμένου οικονομικού φιλελευθερισμού και εκσυγχρονισμού βρίσκουμε σε πολλά σημεία της Ευρώπης. Ο ρεαλιστής πρωθυπουργός Μητσοτάκης εφαρμόζει σοβιετικά μέτρα επιδοτήσεων προκειμένου να παραμείνει εντός του πλαισίου αποδοχής του κόσμου. Η άυλη κάρτα καυσίμων είναι ένα πιο trendy δελτίο ή κουπόνι… μένει να δούμε και τα αμερικάνικα food stamps να εφαρμόζονται στην Ελλάδα του 2022. Η κρίση φέρνει επιδότηση στην θέρμανση, πλαφόν σε τιμές, έλεγχο της εφοδιαστικής αλυσίδας, δωρεάν δημόσια ασφάλιση στους κακοπληρωτές του ΕΦΚΑ μέχρι το τέλος του 2023. Δηλαδή ο σοσιαλιστής Ανδρέας Παπανδρέου τι παραπάνω θα έκανε;

Αλλά πάλι, σε ένα ασταθές σύστημα το να επιστρέφουμε στον αισιόδοξο Φουκουγιάμα του 2000 είναι ιδεαλιστικό. Το να περιμένεις τη συστημική αυτορρύθμιση σε ένα περιβάλλον ενίσχυσης των ανισοτήτων και διεθνούς πολιτικής απορρύθμισης δεν οδηγεί κάπου και η από-παγκοσμιοποίηση καταργεί τη βασική φιλοσοφική και οικονομική λογική που διέπει τον διεθνή φιλελευθερισμό. Και τι να πει ο Έλληνας πρωθυπουργός στα νοικοκυριά που έπαθαν σοκ με τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, την στιγμή μάλιστα που η αντιπολίτευση περιμένει μια νεοφιλελεύθερη χροιά στις δηλώσεις του ή ένα ταξίδι στην Σκωτία για να του προσάψει χαρακτηρισμούς;

Όσοι λοιπόν ελπίζουν ότι οι λίγοι ηγετικοί εκφραστές του φιλελευθερισμού και του εκσυγχρονισμού θα φέρουν την «άνοιξη», πρέπει να αρχίζουν να βλέπουν και τους περιορισμούς που αυτοί οι πολιτικοί έχουν και θα έχουν στην άσκηση της πολιτικής τους. Δεν φτάνει που είναι λίγες οι φιλελεύθερες ηγεσίες, σύρονται και αυτές σε εξαναγκασμένες κρατικιστικές τακτικές. Δημιουργείται ένα νέο, υβδριδικό, πραγματιστικό δόγμα νοθευμένου φιλελευθερισμού ο οποίος ταλαντώνεται ανάμεσα στα διογκούμενα άκρα του πολιτικού συστήματος. Σημάδι των καιρών και αυτό.

Σχετικό Άρθρο

Κοσμος Γαλλικές εκλογές: από την πάλη των τάξεων στη σύγκρουση των συναισθημάτων

Γιώργος Σεφερτζής 16.04.2022, 17:31

Ο Επαμεινώνδας Κορώνης είναι Καθηγητής Ηγεσίας στο Hult International Business School και στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου