Η μπόχα τού τίποτα

Αν θέλετε να δείτε ποιοι απολαμβάνουν το γεγονός ότι σκοτώνονται παιδιά, ότι βιάζονται κορίτσια και γυναίκες, ότι καταστρέφονται ζωές που δεν κάνει να τις μετρήσεις γιατί θα τρελαθείς, ότι εξανδραποδίζονται ολόκληροι πληθυσμοί, ότι κοντά ένα εκατομμύριο άνθρωποι οδηγήθηκαν εκτός συνόρων της πατρίδας τους και ότι άλλα πέντε άλλαξαν πόλη, ότι ισοπεδώνονται ολόκληρες γειτονιές και ολόκληρα χωριά και ολόκληρες πόλεις, ότι ναρκοθετούνται χωράφια σε ευρύτατη κλίμακα για να μη σπείρει φέτος κανείς, ότι ο λιμός που έρχεται θα είναι εξοντωτικός για ολόκληρους πληθυσμούς στην Αφρική και αλλού, κλπ. κλπ. κλπ. —λοιπόν, μην πάτε στη σελίδα ή στις δημόσιες τοποθετήσεις κάποιου που προσπαθεί να δικαιολογήσει τον Πούτιν, να δώσει μερική χάρη στον ρωσισμό ή τέλος πάντων να το συζητήσει. Πάτε σε κάποιον που δεν λέει τίποτε. Εκεί να πάτε.

Είναι άγρια μέρη βέβαια αυτά. Θέλουν κότσια. Δεν είναι για ευαίσθητες ψυχές. Γιατί εκεί αχολογάει ο χάρος.

Είναι αλλιώς, ξέρετε —και, εν πάση περιπτώσει, μας αρέσουν δεν μας αρέσουν όλα αυτά, δεν μας πέφτει και λόγος—, είναι αλλιώς να λες σε έναν λαό να παραδοθεί για να μην έχουμε άλλα ή για να μην υπάρξουν περισσότεροι όμορφοι νεκροί, είναι αλλιώς να λες ναζί και Νεάντερταλ και καθυστερημένο τον ηρωικό Μιχαήλ, είναι αλλιώς να ειρωνεύεσαι τον Πρόεδρο μιας μαχόμενης χώρας ή και να διαδίδεις γι’ αυτόν φτηνιάρικες προπαγάνδες ηλιθίων πρακτόρων και ανθυποκομισαρίων, και προφανώς είναι αλλιώς να λες: «Σε κάθε ερώτηση η απάντηση είναι “Ειρήνη”». Όλα αυτά νιώθονται. Και άλλα, καλύτερα ή τρισχειρότερα, κι εκείνα νιώθονται επίσης.

Εκείνο που ΔΕΝ νιώθεται, εκείνο που δεν καταπίνεται με τίποτα, εκείνο που είναι κρύο και μαύρο και κενό, άχαρο με έναν τρόπο αιφνιδιαστικό, είναι να μη λες ΤΙΠΟΤΕ. Να μη βγάζεις άχνα. Να κάνεις πως ο πόλεμος δεν υπάρχει. Πως η Ουκρανία δεν υπάρχει. Πως κείται μακράν. Πως είναι ένα φαινόμενο ακατανόητο, κάτι μερικό, κάτι που δεν γίνεται να σε απασχολήσει εσένα — γιατί δεν το ’χει.

Αυτά, λοιπόν, είναι ζόρικα πράγματα, είναι ΣΤ’ ΑΛΗΘΕΙΑ ζόρικα, και θέλει να ’χεις πάρει μεγάλη ανάσα για να τα αντέξεις — για να αντέξεις την μπόχα του κενού.

                                                          * * *

Υπάρχει από κάποιους μια εξήγηση. Ένα ποσοστό όλων αυτών το κάνουν για να μη χάσουν πελάτες από τη μία ή από την άλλη πλευρά. Για να πουλήσουν ένα-δυο αντίτυπα του βιβλίου τους παραπάνω, ας πούμε. Για να τα ’χουν, εντέλει, καλά με όλους. Τέλος πάντων, για δημόσιες σχέσεις. Από φόβο. Εξ ου και οι αναρτήσεις με εξώφυλλα και προσκλήσεις, με συνεντεύξεις και συναυλίες, με αρνιά και κατσίκια, με γατάκια-σκυλάκια, με το χέρι στο πιγούνι και το βλέμμα αγέρωχο ή συγκαταβατικό ή σεβαστικό κ.ο.κ.

Είναι κατανοητή η προσπάθεια να δικαιολογήσει την μπόχα του κενού, αλλά δεν είναι επαρκής. Γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην ξέρει με ποιανού μεριά είσαι όταν σκας, όταν το βουλώνεις, όταν κάνεις τον πίθηκο που δεν βλέπει, δεν ακούει, δεν μιλάει: άπαξ και δεν βγάζεις άχνα, είσαι με τη μεριά του μακελάρη — και το τσιρίζεις.

Δεν συμφωνώ λοιπόν μ’ αυτή την εξήγηση. Δεν είναι τόσο απλό, δεν είναι εμπορικό, οικονομικό το θέμα. Ούτε πάλι ξέρω τι είναι, δεν έχω τις κατάλληλες σπουδές για να το αναλύσω. Όμως, όταν μυρίζω αυτή την μπόχα, ξέρω πως υπάρχει κάτι πολύ σάπιο εκεί. Κάτι που μισεί τον άνθρωπο. Και κάτι —άσχετο αυτό, θα πουν λανθασμένα κάποιοι— τρομερά εγωιστικό: εγωιστικό με έναν τρόπο ανατριχιαστικό.

                                                      * * *

Αλλά και πάλι, αυτοί με τα βιβλιαράκια τους, και με τις ταινιούλες τους, και με τις μουσικούλες τους, και με ό,τι τέλος πάντων πουλάνε, άντε ας πούμε ότι φοβούνται τη φτώχεια, τον έναν εσπρέσο μακιάτο λιγότερο, τα κοινόχρηστα που θα ’ρθουν φουσκωμένα. Η φτώχεια είναι ένας βασιλιάς-καρνάβαλος που οι πολλοί τον υπακούν χωρίς πολλά-πολλά. Καλά αυτοί.

Εκεί που πραγματικά το κενό σού σπάει τα τύμπανα είναι όταν θάλλει και βομβίζει και πάλλεται σε σελίδες ανθρώπων που έχουν —και καλά κάνουν, είναι κι αυτή μια δουλειά— μονίμως σηκωμένη τη γροθιά, και την καταγγελία για καθετί έτοιμη στο στόμα.

Αν θέλετε να δείτε ποιοι απολαμβάνουν το γεγονός ότι αφανίζεται μια χώρα, πάτε σε κάποιον τέτοιον —έχει πολλούς— που δεν λέει τίποτε. Εκεί να πάτε.