Είμαστε σίγουροι ότι καταλαβαίνουμε τι είναι σεξισμός;

Για αρχή να ξεκαθαρίσω το αυτονόητο: όταν ένας άνθρωπος τσακώνεται με τον σύντροφο Πολάκη, είμαι πάντα με τον άνθρωπο που τσακώνεται με τον Πολάκη.* Με αυτό ως δεδομένο να πω ότι ακόμα κι όταν είμαι με τον άνθρωπο που τσακώνεται με τον Πολάκη, δεν κουφαίνομαι, δεν χάνω την κριτική μου ικανότητα και δεν ξεχνώ τη σημασία των λέξεων. Πράγμα που σημαίνει ότι, παρακολουθώντας τον τσακωμό του αψύ Κρητικού με τη Σερραία βουλευτή Αραμπατζή, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα (μετά το καλά να πάθει ο Πολάκης) ήταν ότι θα έπρεπε το κανάλι της Βουλής κατά τη διάρκεια των «αγορεύσεων» των δύο βουλευτών να δίνει και αριθμούς στους οποίους να στέλνουμε SMS για το ποιος θέλουμε να μείνει ή να φύγει από το παιχνίδι. Το ύφος και των δύο βουλευτών ήταν βγαλμένο από ριάλιτι και καμία δικαιολογία δεν είναι αρκετή για να δικαιολογήσει βουλευτές που τσακώνονται σαν πρωταγωνιστές του χειρότερου είδους τηλεοπτικού προγράμματος. 

Αλλά το επίπεδο των εκπροσώπων του εξυπνότερου/εργατικότερου/πιο βασανισμένου/πιο αδικημένου λαού του κόσμου δεν είναι το θέμα μου. Το θέμα μου είναι ο σεξισμός και το κατά πόσο έχει γίνει κατανοητό το τι ακριβώς είναι αυτό το πράγμα. Και είναι αυτό το θέμα μου γιατί α) διαβάζουμε και ακούμε τη λέξη σεξισμός όλο και πιο συχνά και καλό είναι να ξέρουμε τι σημαίνει και β) διαπιστώνω ότι πολλοί συμπολίτες πιστεύουν ότι σεξισμός είναι να μιλάς άσχημα στις γυναίκες, πεποίθηση που από μόνη της είναι ιδιαιτέρως σεξιστική.

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Σύμφωνα με το λεξικό του Χριστόφορου Χαραλαμπάκη που εξέδωσε η Ακαδημία Αθηνών, σεξισμός είναι «η προκατάληψη ή διάκριση εναντίον κάποιου με βάση το φύλο του» και «κάθε τρόπος δράσης ή συμπεριφοράς που υποβαθμίζει τις γυναίκες». Τις γυναίκες ως φύλο και όχι ειδικά τη Μαρία ή την Ελένη ή τη Σοφία. Συνεπώς η φράση «θα σε πάω αίμα», που σύμφωνα με την Αραμπατζή (και την πιστεύω), της απηύθυνε ο σύντροφος αντιεμβολιαστής είναι απειλή, επίδειξη χυδαιότητας, μπούλινγκ, αλλά σεξισμός δεν είναι. Πρόκειται για φράση που δεν έχει τίποτα το υποτιμητικό ειδικά για τις γυναίκες και με την οποία κάποιος νταής μπορεί να απειλήσει και άντρα και γυναίκα και οτιδήποτε άλλο. Σεξιστικό θα ήταν αν της έλεγε «τράβα να πλύνεις κάνα πιάτο» κι αυτό όχι γιατί η φράση είναι υποτιμητική για τη γυναίκα στην οποία απευθύνεται, αλλά γιατί υπονοεί ότι γενικώς οι γυναίκες είναι καλές κυρίως στο πλύσιμο των πιάτων.

Αυτό που, από την άλλη, είναι σεξισμός είναι η φράση «δεν μιλάνε έτσι σε μια γυναίκα». Γιατί α) στην πραγματικότητα δεν μιλάνε έτσι σε κανέναν ανεξαρτήτως φύλου και β) η γυναίκα στον ρόλο του παιδιού που δεν μπορεί να ακούσει συγκεκριμένες λέξεις τις οποίες αντέχουν μόνο οι άντρες είναι ο ορισμός του σεξισμού. Αυτό που είναι σεξισμός είναι οι φράσεις «επιτέλους μια γυναίκα μ’ αρχ....» ή «του τα είπε παντελονάτα» που είδα να γράφονται για την Αραμπατζή καθώς ταυτίζουν το θάρρος με το αντρικό φύλο (και άρα την έλλειψη του με το γυναικείο). Όταν μάλιστα η φράση γίνεται «μια γυναίκα μ’ αρχ... απαντά στον σεξισμό του Πολάκη» η φράση γίνεται τόσο σουρεαλιστική όσο η φράση «μη βρίζετε τα θεία, μη σας... καμιά...» με την οποία ολοκληρώνεται εκείνο το τόσο εύστοχο παλιό ανέκδοτο.

Σεξιστικός ήταν επίσης ο λόγος της Αραμπατζή η οποία αναρωτήθηκε «Γιατί δεν τη ζητάτε αντρίκια, τίμια και λεβέντικα την άρση της ασυλίας σας;» εκτός αν ειρωνεύτηκε (όχι τον Πολάκη, αλλά το στερεότυπο) περίπτωση στην οποία πρέπει να γράψω ότι η ειρωνεία και γενικά ο λόγος, μοιάζει λίγο με τη μπάλα: όλοι μπορούν να την κλωτσήσουν αλλά δεν μπορούν όλοι να παίξουν ποδόσφαιρο. 

Φίλες, φίλοι και οι υπόλοιποι, ο σεξισμός (παρά την εργαλειοποίησή του από κάθε πικραμένο ή πονηρό) παραμένει μια πολύ σοβαρή υπόθεση για να τη χρησιμοποιούμε όπου μας κατεβαίνει. Ακόμα και εναντίον κάποιου σαν τον Πολάκη. Και μπράβο του.

*φυσικά με αστερίσκο για δυο - τρεις εξαιρέσεις που δεν είναι της παρούσης.