Ι. Δασκαλάκης «Όταν βομβαρδίζεις αμάχους, είναι έγκλημα πολέμου»

Οι στρατιωτικοί αναλυτές είναι οι πλέον ειδικοί στο να μας διαφωτίσουν στα ζητήματα του πολέμου από την πλευρά των επιχειρήσεων τόσο στο επίπεδο της στρατηγικής, όσο και στο αμιγώς στρατιωτικό κομμάτι. Ο Ιπποκράτης Δασκαλάκης είναι Αντιστράτηγος (εα), Διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Διευθυντής Μελετών του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ), πολύ καλός γνώστης των χερσαίων επιχειρήσεων. Του ζητήσαμε να μας εξηγήσει, ανάμεσα σε άλλα, σε ποιο σημείο του πολέμου βρισκόμαστε, τις εικόνες καταστροφής των ουκρανικών πόλεων που βλέπουμε στις οθόνες μας, τι να περιμένουμε από εδώ και πέρα και γιατί δεν περιμένουμε να τελειώσει γρήγορα αυτός ο πόλεμος.

Edit: Η συζήτηση αυτή έγινε, και το κείμενο γράφτηκε, μια μέρα πριν δούμε τις φρικτές εικόνες από τα εγκλήματα πολέμου των Ρώσων στρατιωτών στην Μπούτσα εναντίον του άμαχου πληθυσμού της πόλης.

---

Στρατηγέ, φαίνεται πως οι Ρώσοι αναπροσαρμόζουν τη στρατηγική της επίθεσής τους, σωστά;

Έτσι δείχνουν οι τελευταίες πληροφορίες που έχουμε για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Από το τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου και μετά –ακόμη και πριν την επίσημη  ρωσική ανακοίνωση περί ενάρξεως  της δεύτερης φάσεως των επιχειρήσεων– παρατηρούμε μια σταδιακή μερική υποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων βορειοδυτικά και βορειανατολικά του Κιέβου και λήψη αμυντικής διάταξης. Οι Ρώσοι έχουν δηλώσει ότι θα εντείνουν πλέον τις στρατιωτικές τους προσπάθειες στην Ανατολική Ουκρανία για να αποκτήσουν τον πλήρη εδαφικό έλεγχο των δύο εξεγερμένων επαρχιών του Λουχάνσκ και του Ντονέσκ. Μέχρι στιγμής οι επιχειρήσεις τους δεν έχουν επιφέρει τα επιθυμητά για αυτούς αποτελέσματα καθώς συναντούν την οργανωμένη και σθεναρή αντίσταση των ουκρανικών στρατευμάτων.

Να πούμε όμως ότι κατά 95% οι πληροφορίες και οι χάρτες που έχουμε προέρχονται από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, με το πιο έγκυρο που διαβάζουμε να είναι το αμερικανικό  Institute for the Study of the War (ISW). Είναι ένα αμερικανικό ινστιτούτο που έχει πολύ καλή πληροφόρηση, είναι αρκετά αντικειμενικό, αλλά μέσα από την αντικειμενικότητά του περνάει και τα μηνύματα της αμερικανικής κυβέρνησης. Από την άλλη οι Ρώσοι δεν δίνουν εύκολα πληροφορίες, είναι μια σοβιετική πρακτική, ενώ τα δυτικά μέσα είναι επιφυλακτικά γιατί έχει αποδειχθεί αρκετές φορές οι πληροφορίες που διαρρέουν να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Άσχετα από την οποιαδήποτε «πληροφοριακή επικράτηση» της Δύσης, πρέπει να επισημάνω ότι η ρωσική εισβολή είναι απολύτως καταδικαστέα καθώς αφενός παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και αφετέρου ο Ελληνισμός αντιμετωπίζει εδώ και δεκαετίες μια ανάλογη παράνομη εισβολή και κατοχή της Τουρκίας στην Κύπρο.

Έχετε δίκιο να μας το θυμίζετε. Τελικά η πολεμική μηχανή των Ρώσων αποδείχθηκε αναποτελεσματική και η σχεδίασή τους εσφαλμένη;

Σίγουρα οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις στο πεδίο της μάχης παρουσίασαν πολλά προβλήματα τακτικής, εκπαίδευσης, επιμελητείας, ενδεχομένως και ηθικού. Στα δυτικά μέσα ενημέρωσης συχνά  εμφανίζονται δημοσιεύματα για μη ικανοποιητικό επίπεδο εκπαίδευσης, αλλά και το χαμηλό ηθικό,  των Ρώσων κληρωτών οπλιτών. Ενδεχομένως η εκτίμηση να είναι ορθή, αλλά είναι πιθανόν και να υπερπροβάλλεται για λόγους ηθικού και προπαγάνδας της άλλης πλευράς.

Αυτό βέβαια που δεν αμφισβητείται είναι η γενική εκτίμηση περί αποτυχίας των προβλέψεων του ρωσικού σχεδιασμού της εισβολής για μια ταχύτατη, εντός 48 ωρών, κατάρρευση της οργανωμένης ουκρανικής αντίστασης. Αναμφίβολα οι ρωσικές εκτιμήσεις απέτυχαν ως προς το μέγεθος της αντίστασης των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, τη στάση του ουκρανικού λαού και το σθένος της κυβέρνησης του Κιέβου και του Προέδρου Zelenskiy.

Τι σημαίνει, λοιπόν, η οπισθοχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τα περίχωρα του Κίεβου;

Αυτό που βλέπουμε εδώ και 10 περίπου μέρες  είναι ότι οι Ρώσοι έχουν πάρει αμυντική διάταξη και στο Κίεβο και στο Τσερνόχιβ, βορειοανατολικά. Που σημαίνει ότι έχουν οργανώσει γραμμή άμυνας για να αντιμετωπίσουν τις αντεπιθέσεις που κάνουν οι Ουκρανοί για ανακατάληψη των ουκρανικών εδαφών. Κάποιες μονάδες τους έχουν μετακινηθεί πίσω πιθανόν για ανασυγκρότηση και ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν σύντομα στο Ντομπάς.  Εκτιμάται πως οι μονάδες που έχουν αποσυρθεί χρειάζονται μία εβδομάδα τουλάχιστον για να αναδιοργάνωση και αναπλήρωση απωλειών προσωπικού και μέσων. Εν συνεχεία εκτιμάται ότι θα κινηθούν προς το Ντομπάς για να συμμετάσχουν και πάλι στις επιχειρήσεις.

Το πιθανότερο σενάριο, σύμφωνα και με τις ρωσικές δηλώσεις, είναι ότι οι Ρώσοι θα εστιάσουν τις επιχειρήσεις τους τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες στην Ανατολική Ουκρανία. Βέβαια καίτοι πολεμάνε εδώ και 35 μέρες στο Ντομπάς, δεν έχουν καταφέρει σημαντικά κέρδη ενώ δεν έχουν ακόμη καταφέρει και να αποκτήσουν και τον πλήρη έλεγχο της Μαριούπολης.

Έχουμε λοιπόν μια νίκη των Ουκρανών; Αλλά μήπως έτσι χάνουν και ένα πλεονέκτημα που είχαν, να επιτίθενται στα άρματα μάχης που προελαύνουν μέσα από μικρές ευέλικτες ομάδες πλήττοντας τις ρωσικές δυνάμεις;

Να το θέσουμε ως εξής: Αυτός που κάνει την επίθεση εκτίθεται σε μεγαλύτερους κινδύνους και σε μεγαλύτερες απώλειες από αυτόν που αμύνεται. Δηλαδή το τακτικό πλεονέκτημα το έχει συνήθως ο αμυνόμενος, που είναι κρυμμένος μέσα σε ορύγματα ενώ  οι επιτιθέμενες  δυνάμεις είναι εκτεθειμένες στα πυρά των εχθρού καθώς επιτίθενται…  αυτό μας λέει η στρατιωτική ιστορία χιλιετιών. Άρα οι Ρώσοι, από τη στιγμή που αλλάζουν στρατηγική και οχυρώνονται, μειώνουν τις απώλειές τους. Αν οι Ουκρανοί θελήσουν να ανακαταλάβουν εδάφη έξω από το Κίεβο θα γίνουν αυτοί επιτιθέμενοι και ενδεχομένως να εκτεθούν οι ίδιοι σε μεγαλύτερες πλέον απώλειες. Με αυτή την έννοια, οι Ρώσοι, ως αμυνόμενοι, αποκτούν ένα πλεονέκτημα.

Ωστόσο, οι Ουκρανοί έχουν πλέον αναπτερωμένο ηθικό καθώς αναχαίτισαν τους Ρώσους και τώρα διεξάγουν επιθετικές επιχειρήσεις, έστω και περιορισμένες, για ανακατάληψη-απελευθέρωση των εθνικών εδαφών τους. Μέχρι στιγμής οι Ουκρανοί έχουν πετύχει μικρά εδαφικά κέρδη στις αντεπιθέσεις τους.

Εμείς βλέπουμε εικόνες από τον πόλεμο των πόλεων, αυτοί όμως δεν είναι ο ενεργός ουκρανικός στρατός, είναι εθνοφρουροί και πολιτοφύλακες ως επί το πλείστον. Δεν έχουμε εικόνες από τον πραγματικό πόλεμο, που γίνεται  στις επαρχίες του Ντομπάς.

Σας είχα ακούσει να λέτε ότι οι Ρώσοι επιχειρούσαν να φτιάξουν μία λαβίδα, η οποία φαινόταν καθαρά στο χάρτη, για να εγκλωβίσουν τον ουκρανικό στρατό στην Ανατολική Ουκρανία. Το σχέδιο αυτό παραμένει;

Αυτό ξεκίνησαν να κάνουν περίπου τη 15η μέρα του πολέμου. Τότε φαινόταν ότι κινούνταν σε δύο άξονες, στον ένα κατεβαίνοντας νότια από το Χάρκοβο και στον άλλο ανεβαίνοντας βόρεια από τη Μελιτούπολη για να συναντηθούν πέριξ της πόλης του Δνείπερου, να κλείσουν δηλαδή τη λαβίδα και να αποκόψουν την Ουκρανία σε δύο τμήματα. Η συνένωση αυτής της λαβίδας θα είχε ως αποτέλεσμα τα ουκρανικά τμήματα ανατολικά του Δνειπέρου ποταμού να εγκλωβιστούν. Να μην ξεχνάμε πως σε αυτό το ανατολικό μέτωπο βρίσκεται ο κύριος όγκος τους στρατού των Ουκρανών. Εμείς βλέπουμε εικόνες από τον πόλεμο των πόλεων, αυτοί όμως δεν είναι ο ενεργός ουκρανικός στρατός, είναι εθνοφρουροί και πολιτοφύλακες ως επί το πλείστον. Δεν έχουμε εικόνες από τον πραγματικό πόλεμο, που γίνεται  στις επαρχίες του Ντομπάς.

Αν οι Ρώσοι, λοιπόν, ενώσουν τους δύο άξονες-λαβίδες, θα  αποκόψουν τα ουκρανικά στρατεύματα  και ένας στρατός χωρίς ανεφοδιασμό θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Αυτός ο ελιγμός φαίνεται ότι δεν ευοδώθηκε και πιθανόν τώρα να προσπαθήσουν μια μικρότερη κυκλωτική κίνηση κινούμενοι νοτιανατολικά του Χαρκόβου για να φτάσουν στο Ντονέσκ και να πλευροκοπήσουν εκεί τους Ουκρανούς. Δηλαδή φαίνεται να επιχειρούν μία μικρότερη λαβίδα, μια δαγκάνα, κι αν το πετύχουν  οι Ουκρανοί θα βρεθούν σε δύσκολη θέση. Στις επαρχίες του Ντονμπάς υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός των κατοίκων που έχουν φιλικά αισθήματα προς τους Ρώσους, σε αντίθεση με την εχθρότητα που αντιμετωπίζουν στο μεγαλύτερο μέρος της Ουκρανίας και αυτό καθιστά κάπως ευκολότερες εκεί τις ρωσικές ενέργειες.

Οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί πολεμούν στο Ντομπάς από το 2014. Πόσο έχουν αυξήσει τα εδάφη τους σε σχέση με πριν τις 24 Φεβρουαρίου;

Θα περιμέναμε οι Ρώσοι να έχουν αυξήσει τα εδαφικά τους κέρδη στη συγκεκριμένη περιοχή περισσότερο, αλλά, ξέρετε, επειδή εκεί τα προηγούμενα χρόνια οι Ουκρανοί είχαν κατασκευάσει αμυντικά έργα και έχουν αναπτύξει σημαντικό μέρος του στρατού τους είναι δύσκολο για τους Ρώσους να προχωρήσουν. Περιμέναμε πάντως σε αυτό το μέτωπο να δοθούν ακόμα πιο σκληρές μάχες. 

Οι Ρώσοι, δηλαδή, ακόμη δεν έχουν επιτεθεί εκεί με μεγάλες δυνάμεις στρατού για να επιδιώξουν μια αποφασιστική νίκη και να απωθήσουν τους Ουκρανούς, και αυτό είναι ένα ερώτημα. Το σίγουρο είναι πως ο ρωσικός στρατός έχει πολλές εφεδρείες –οι πληροφορίες  λένε πως αναπτύσσει τμήματα στρατού από τη Γεωργία, τις περιοχές της Αμπχαζίας και της νότιας Οσσετίας, όπου έχουν δυνάμεις, ακόμα και από τη Σιβηρία–, οι Ουκρανοί δεν διαθέτουν την ίδια δυνατότητα. Και όσο παρατείνεται ο πόλεμος, όποιος έχει μεγαλύτερες εφεδρείες έχει πλεονέκτημα.

Τελικά, στρατηγέ, ο πόλεμος αυτός έφερε και μια απομυθοποίηση για τον ρωσικό στρατό; Υποτίθεται πως ήταν ένας από τους μεγαλύτερους στρατούς στον κόσμο.

Αποδείχθηκε πράγματι πως ο στρατός της Ρωσίας ήταν πολυδιαφημισμένος, και ότι  είχε πολλές αδυναμίες. Αναφέρονται όπως προείπαμε  δυσκολίες στην επιμελητεία (διοικητική μέριμνα δηλαδή (ανεφοδιασμός σε τρόφιμα - καύσιμα - πυρομαχικά, αναπληρώσεις) του ρωσικού στρατού. Παραταύτα λόγω της αριθμητικής υπεροχής σε προσωπικό και μέσα ενδεχομένως να δύνανται να σημειώσουν περαιτέρω επιτυχίες στα πεδία των μαχών με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα αποδεχθούν να θυσιάσουν κι άλλο αίμα.

Τις πρώτες μέρες, με την αιφνιδιαστική ρωσική εισβολή και σε πολλές κατευθύνσεις, οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούσαν ότι θα κατέρρεαν οι Ουκρανοί. Μετά βλέπαμε πως κάθε μέρα πολεμούσαν και πιο σθεναρά και αναχαίτιζαν τις επιθέσεις των Ρώσων. Τώρα, αν με ρωτάτε αν θα καταφέρουν να συνεχίσουν τις αμυντικές τους επιτυχίες οι Ουκρανοί, αυτό θα εξαρτηθεί βασικά από το πόσο θα εφοδιάζονται από τη Δύση με σύγχρονα αντιαρματικά και αντιαεροπορικά όπλα αλλά και πυρομαχικά. Θεωρώ δεδομένο ότι θα συνεχιστεί η ευρεία πληροφοριακή υποστήριξή του από τις δυτικές χώρες.

Τα αεροπλάνα των Ρώσων κάποιες φορές κατεβαίνουν χαμηλά για να υποστηρίξουν τα στρατεύματα ξηράς, στις αποστολές εγγύς υποστήριξης όπως τις λέμε, και εκεί έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες απώλειες. 

Σε τι βαθμό η αεράμυνα της Ουκρανίας έχει τη δυνατότητα να αναχαιτίζει τους ρωσικούς πυραύλους; 

Η πλειονότητα των πυραύλων και κατευθυνομένων βλημάτων περνάει, αλλά κάποιοι, ναι, αναχαιτίζονται από την αεράμυνα. Είναι δύσκολο να αναχαιτίσεις πυραύλους, και  η αεράμυνα της Ουκρανίας δεν έχει σύγχρονα οπλικά συστήματα, δεδομένου πως έχουν καταστραφεί πολλά. Εξάλλου τα περισσότερα ουκρανικά αντιαεροπορικά συστήματα είναι τουλάχιστον 30 χρονών, με χαμηλές αντιβαλλιστικές ικανότητες (αναχαίτιση πυραύλων) και τα οποία δεν μετακινούνται εύκολα.

Αυτά που έχουν κάνει  τη ζημιά στα ρωσικά αεροσκάφη και ελικόπτερα είναι τα φορητά αντιαεροπορικά (Manpads) που τους στέλνουν οι δυτικοί, κυρίως τα Stinger, τα οποία είναι εύκολα στη χρήση, ελαφριά και ευέλικτα, τα βάζει ένας στρατιώτης στον ώμο του και ρίχνει με υψηλή πιθανότητα επιτυχίας. Αυτά έχουν τη δυνατότητα να χτυπούν τα αεροπλάνα, όταν πετούν χαμηλά. Τα αεροπλάνα των Ρώσων κάποιες φορές κατεβαίνουν χαμηλά για να υποστηρίξουν τα στρατεύματα ξηράς, στις αποστολές εγγύς υποστήριξης όπως τις λέμε, και εκεί έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες απώλειες. Για να αποφύγουν τις απώλειες προσπαθούν να μην κατεβαίνουν χαμηλά οπότε, να άλλη μια αδυναμία του ρωσικού στρατού, λόγω έλλειψης πυρομαχικών ακριβείας και δυνατοτήτων μακρινού πλήγματος δεν υπάρχει ικανοποιητική  προσβολή των εχθρικών δυνάμεων. Δηλαδή δεν είναι ικανοποιητική η συνεργασία μεταξύ αεροπορίας και μονάδων ελιγμού.  

Γιατί δεν χτυπούν τα ρωσικά αεροσκάφη από πιο ψηλά;

Φαίνεται πως έχουν έλλειμμα σε πυρομαχικά ακριβείας και συστήματα καθοδήγησης, αυτά που λέμε όπλα μακρού πλήγματος (stand-off). Με αυτά τα συστήματα και πυρομαχικά ένα αεροσκάφος μπορεί να πετύχει το στόχο του και από απόσταση 10 χιλιομέτρων ή και παραπάνω, έξω δηλαδή από την εμβέλεια των ουκρανικών φορητών αντιαεροπορικών που είναι περίπου στα 5 χιλιόμετρα.

Επίσης προβλήματα μάλλον υπάρχουν και στο επίπεδο εκπαίδευσης των Ρώσων πιλότων. Σκεφτείτε πως ένας αεροπόρος του ΝΑΤΟ πετάει τουλάχιστον διπλάσιες ώρες τον μήνα από τον Ρώσο. Καταφανής είναι και η έλλειψη σύγχρονων εξομοιωτών πτήσεως στη ρωσική αεροπορία.

Σε γενικές γραμμές η ρωσική αεροπορία περιορίστηκε σε ορισμένες αποστολές καταστολής αεράμυνας –ειδικά τις πρώτες ημέρες– και σε αριθμό προσβολών στρατηγικών στόχων καθώς και σε πλήγματα τρομοκράτησης του ουκρανικού πληθυσμού.

Το 80% των καταστροφών των πόλεων οφείλεται στο πυροβολικό.

Πάντως δεν έλειψαν οι βομβαρδισμοί. Οι Ρώσοι ισοπέδωσαν ολόκληρες πόλεις, το Χάρκοβο, τη Μαριούπολη…

Η απουσία της αεροπορίας καλύφθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση πυρών πυροβολικού, ρουκετών και κατευθυνομένων βλημάτων. Το 80% των καταστροφών των πόλεων οφείλεται στο πυροβολικό. Στη Μαριούπολη πολλές καταστροφές είναι και από τις μάχες που γίνονται μέσα, από  χειροβομβίδες, αντιαρματικά, τεθωρακισμένα και  άρματα.

Στο Χάρκοβο οι καταστροφές έχουν επέλθει από το πυροβολικό, είναι ο πιο φτηνός τρόπος για να καταστρέψεις ένα στόχο σε μία πόλη. Το πυροβολικό διαθέτει τα κλασικά πυροβόλα, που ρίχνουν τα βλήματα, τα οποία ζυγίζουν χοντρικά 50 κιλά από τα οποία τα 30 είναι εκρηκτικά καθώς και τις ρουκέτες. Οι ρουκέτες είναι σαν τα βλήματα, απλώς εκτοξεύονται με μεγαλύτερη ταχύτητα και μαζικά με ένα βεληνεκές 20 με 40 χιλιόμετρα. Είναι σαν να βλέπουμε ταινίες από το Β’ ΠΠ, στις πολιορκίες του Στάλιγκραντ,  του Λένιγκραντ αλλά και στο Χάρκοβο. Δυστυχώς τις ίδιες εικόνες βλέπουμε και σήμερα. Είναι προφανές ότι προσπαθούν να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό. Όταν βομβαρδίζεις μια πόλη που είναι μέσα άμαχοι, είναι έγκλημα πολέμου.

Είναι προφανές ότι οι Ουκρανοί δεν μπορούν να αποδεχθούν απώλεια εθνικού εδάφους, όπως και κανένας λαός. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη δυσκολία των διαπραγματεύσεων και το αδιέξοδο αυτού του πολέμου.

Όπως μας λέτε οι στρατιωτικοί αναλυτές, αυτό που την αρχή ήθελαν και θα επιδιώξουν είναι ένας χερσαίος  διάδρομος που να ενώνει τη Ρωσία με την Κριμαία.

Είναι ένας από τους κύριους στόχους τους να ενωθεί από την ξηρά η Κριμαία με τη Ρωσία. Και σχεδόν το έχουν καταφέρει, τους λείπει να πέσει η Μαριούπολη, γιατί ακόμα εκεί οι Ουκρανοί αντιστέκονται. Και νομίζω πως τις επόμενες μέρες  θα δούμε την πλήρη κατάληψη της πόλης που θα έχει μεταμορφωθεί σε ερείπια.

Οι Ρώσοι εκτιμάται ότι θα προσπαθήσουν να αυξήσουν την έκταση που έχουν καταλάβει ανατολικά. Το πιθανότερο είναι ότι στα βόρεια δεν θα συνεχίσουν τις επιθέσεις, θα διατηρήσουν αμυντική στάση φθείροντας τον ουκρανικό στρατό. Δηλαδή, γύρω από το Κίεβο θα παραμείνουν αμυντικά τοποθετημένοι και για να χρησιμοποιήσουν τα εδάφη που έχουν καταλάβει ως ανταλλάγματα στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται. Δηλαδή μπορεί να πουν, εμείς θα φύγουμε από τα βόρεια του Κιέβου, αλλά ως αντάλλαγμα θα κρατήσουμε τη Μαριούπολη.

Είναι προφανές ωστόσο ότι οι Ουκρανοί δεν μπορούν να αποδεχθούν απώλεια εθνικού εδάφους, όπως και κανένας λαός. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη δυσκολία των διαπραγματεύσεων και το αδιέξοδο αυτού του πολέμου.  Δεν μπορούν δηλαδή να αποδεχθούν ότι θα χάσουν την Κριμαία και το Ντονμπάς. Ποιο κράτος μπορεί να χάσει το 15% του εδάφους του; Είναι τραγικό.  Την Κριμαία οι Ουκρανοί την είχαν χάσει το 2014, de facto όμως, είναι τελείως διαφορετικό να αποδεχθούν σήμερα αυτή την απώλεια με τη σύναψη μιας συνθήκης ειρήνης.

Εσείς, ως στρατιωτικός, περιμένατε να δούμε έναν τέτοιο πόλεμο που μας γυρίζει στην εποχή του  Δευτέρου Παγκοσμίου;

Όχι, δεν το περίμενα, νομίζω ότι ελάχιστοι περίμεναν μια εισβολή τέτοιας έκτασης, καίτοι οι Αμερικανοί είχαν προειδοποιήσει έντονα για αυτή την ρωσική κίνηση, το θεωρούσαμε ακραίο σενάριο.  Περιμέναμε μια περιορισμένη, ίσως και κεκαλυμμένη εισβολή στην περιοχή του Ντομπάς, όπου υπάρχει και μια μερίδα του πληθυσμού που διάκειται ευνοϊκά προς τους Ρώσους.

Για να καταλάβεις μια χώρα 44 εκατομμυρίων και να τη διατηρήσεις είναι τρομερά δύσκολο. Το πιο λογικό ήταν, εφόσον είχαν την Κριμαία με σημαντική αποδοχή και μέρος του Ντομπάς, με ανάλογη τοπική υποστήριξη, να επιδιώξουν να ελέγξουν πλήρως αυτές τις περιοχές, να αυξήσουν την έκτασή τους και γιατί όχι και να τις ενώσουν μέσω του διαδρόμου της Μαριούπολης στα παράλια της Αζοφικής. Όμως, δεν περιμέναμε έναν γενικευμένο πόλεμο με επιθέσεις  σε πέντε άξονες σε όλη τη χώρα… Οι Ρώσοι πίστευαν πως οι Ουκρανοί δεν θα έφερναν αντίσταση, ότι δεν θα πολεμούσαν, ότι ο Ζελένσκι θα το έσκαγε στη Δύση και ότι ο κόσμος θα τους υποδεχόταν με ρωσικές σημαίες και ανέλαβαν αυτή την επιχείρηση με ανεπαρκείς για το μέγεθος της δυνάμεις. Έπεσαν τρομερά έξω στις εκτιμήσεις τους.

Ακόμη και μια ρωσική νίκη στα πεδία των μαχών, αναμενόμενη σε κάποιο βαθμό, δεν συνεπάγεται και την επιτυχία των σχεδίων του Πούτιν.

Πίστεψαν δηλαδή την ίδια τους την προπαγάνδα… Ποια είναι η πρόβλεψη από εδώ και πέρα;
Ο πόλεμος φαίνεται ότι θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό αλλά σε χαμηλότερη ένταση και με κάποια «σκαμπανεβάσματα» σε συνάρτηση με την πορεία των διαπραγματεύσεων. Κάθε φορά που κολλάνε οι διαπραγματεύσεις οι Ρώσοι θα κάνουν ένα καινούργιο χτύπημα για να δείχνουν την ισχύ τους και να εντείνουν την πίεση τους στους Ουκρανούς. Αυτή τη στιγμή όμως υπάρχει τεράστιο χάσμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Καίτοι φημολογείται μια υποχώρηση των ρωσικών απαιτήσεων, οι Ουκρανοί δεν μπορούν να δεχτούν να χάσουν τόσα εδάφη.

Βέβαια ακόμη και μια ρωσική νίκη στα πεδία των μαχών, αναμενόμενη σε κάποιο βαθμό, δεν συνεπάγεται και την επιτυχία των σχεδίων του Πούτιν. Αντίθετα, τα μεγαλύτερα προβλήματα θα αρχίσουν από τη στιγμή που η Ρωσία θα κληθεί να διαχειριστεί τις κατακτηθείσες περιοχές ενάντια στη θέληση του περήφανου ουκρανικού λαού και έχοντας χάσει οποιαδήποτε φυλετική και ιστορική συμπάθεια.

Με τη ρωσική εισβολή, οι Ουκρανοί έχουν ενωθεί, ακόμα και αυτοί που τους έβλεπαν με συμπάθεια, εναντίον των Ρώσων και έχουν συσπειρωθεί γύρω από την έννοια του ουκρανικού έθνους. Φυσικά ζωτικότατο ρόλο θα έχει και η στάση της Δύσης, δηλαδή η συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο και η μαζική και γενική τήρηση των οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας.