Πρόσφυγες, όχι λαθρομετανάστες

Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων γιορτάστηκε την περασμένη Κυριακή με έναν τρόπο ξεχωριστό: με τη διοργάνωση του πρώτου φεστιβάλ του νεοσύστατου Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, σε συνεργασία με την  Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, με κεντρικό σύνθημα: «Είμαστε πρόσφυγες, όχι λαθρομετανάστες! Ελάτε να μας γνωρίσετε!».

Από νωρίς το απόγευμα της περασμένης Κυριακής είχαν αρχίσει να συρρέουν δειλά δειλά στην πλατεία Κουμουνδούρου πολλές δεκάδες αλλοδαπών, ντυμένοι με τα καλά τους ρούχα, αλλά και καμπόσοι Έλληνες. Μέχρι τις επτά το απόγευμα είχαν συγκεντρωθεί περί τα πεντακόσια άτομα, κάθε εθνικότητας, φύλου και ηλικίας, και η πλατεία άλλαξε όψη: γέμισε χρώματα, αρώματα και μουσικές, ενώ διαφορετικές γλώσσες ακούγονταν τριγύρω ανακατεμένες με τα γέλια των παιδιών.

Κι οι θεατές έλαβαν θέση.

Με τη βοήθεια δύο μεταφραστών, ένας για τα αφγανικά κι ένας για τα αραβικά (που στην πραγματικότητα ελάχιστα χρειάστηκαν), απευθύνθηκαν στους προσηλωμένους ακροατές εκπρόσωποι υπουργείων, διεθνών οργανισμών και μη κυβερνητικών οργανώσεων. Ο καθένας με τον τρόπο του και από το πόστο του τίμησε την παγκόσμια ημέρα του πρόσφυγα και συντάχθηκε στο δράμα των προσφύγων, το εκεί, στη χώρα καταγωγής τους, αλλά και το εδώ, στην ήπειρο της (μη) υποδοχής τους. 

Φυσικά, δεν έλειψαν κάποια μικροεπεισόδια όταν κάποιοι άλλοι αλλοδαποί θέλησαν να πληγώσουν τη γιορτή. Όμως οι διοργανωτές περιφρουρούσαν την πλατεία, επιβάλλοντας το δικό τους νόμο: σεβασμός προς όλους.     

Την εκδήλωση χαιρέτισε και ο πατέρας Νατζαφί, ο τραγικός αυτός πατέρας που το τρομοκρατικό χτύπημα στα Κάτω Πατήσια στοίχισε τη ζωή του 15χρονου γιου του και την όραση της 9χρονης κόρης του – τους θυμάται κανείς άραγε πια; 

Εκεί ήταν και η πάντα χαμογελαστή Φόρτσουν, η 22χρονη μάνα από τη Σομαλία με τα δύο μικρά παιδιά, που παρά τη δημοσιότητα που κατ’ επανάληψη έλαβε η ιστορία της (afroditealsalech.blogspot.com/2009/10/shit-happens.html) συνεχίζει μόνη και αβοήθητη να παλεύει για τη διόλου πιθανή επιβίωση των παιδιών της.

Με το πέρας των ομιλιών ακολούθησε συναυλία με μουσικές, χορούς και τραγούδια από το Αφγανιστάν, τη Σομαλία και το Σουδάν, ερμηνευμένα από τους ίδιους τους πρόσφυγες/καλλιτέχνες, με κιθάρες, τύμπανα, αλλά και ένα πνευστό που κατασκεύασαν οι ίδιοι από πλαστικό σωλήνα! Στα παραδίπλα αυτοσχέδια περίπτερα γυναίκες σέρβιραν παραδοσιακά φαγητά των χωρών τους. Η γιορτή έληξε στις 10.30 το βράδυ και οι παρευρισκόμενοι αποχώρησαν σιωπηλά, αλλά σαφώς πιο θαρραλέα, με ένα χαμόγελο ελπίδας ζωγραφισμένο στα χείλη τους.  

***

Η επιτυχής διοργάνωση της εκδήλωσης ήταν πολλαπλά σημαντική. Η παρθενική εμφάνιση του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, που αποτελείται από τις κοινότητες του Αφγανιστάν, της Σομαλίας και του Σουδάν, είχε τη σημασία του. Εξίσου σημαντική, όμως, ήταν και η πρόσκληση που θέλησαν να απευθύνουν: Ελάτε να μας γνωρίσετε! Κι αν πολλοί Έλληνες δίστασαν να κατέβουν στην πλατεία το βράδυ της Κυριακής, η κάλυψη που προσέφεραν τα ΜΜΕ άρκεσε για να φτάσει η πληροφορία στους πολλούς αλλά και στους καθ’ ύλην αρμόδιους.

Το τρίτο μήνυμα ήταν ίσως το σημαντικότερο: πως οι ίδιοι οι πρόσφυγες, οι ίδιοι οι αλλοδαποί, μπορούν να βελτιώσουν άρδην την κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας. Μπορούν να απομονώσουν τα παραβατικά στοιχεία. Να προστατεύσουν την περιοχή. Να τη ζωντανεύσουν, προσθέτοντάς της μια πινελιά πολυπολιτισμικότητας. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να τους το επιτρέψει η πολιτεία.

***

Η Παγκόσμια Ημέρα του Πρόσφυγα θα έπρεπε να είναι στον 21ο αιώνα ημέρα ιστορικής μνήμης και ντροπής για τα πεπραγμένα της ανθρωπότητας. Δυστυχώς, όμως, η μνήμη των ανθρώπων είναι κοντή. Σήμερα, στον 21ο αιώνα, η ανθρωπότητα συνεχίζει τα ίδια λάθη. Το μόνο που αλλάζει είναι τα ονόματα κι όχι οι πράξεις. Το 2009 ο αριθμός των εξαναγκασμένων σε φυγή ανθρώπων ξεπέρασε τα 43 εκατομμύρια.

Κι εμείς, εδώ, αν δεν μπορούμε να σταματήσουμε τους πολέμους και τις αιματοχυσίες, τουλάχιστον ας κάνουμε το ελάχιστο: να σταματήσουμε να τους αντιμετωπίζουμε ως ποινικούς, ως λαθρομετανάστες, και να τους υποδεχτούμε ως ανθρώπους που διεκδικούν το αναφαίρετο δικαίωμα στη καθ’ αυτό ζωή. Ως πρόσφυγες. Κι αυτό, πραγματικά, δεν κοστίζει τίποτα. 

alsalech@gmail.com 

Φωτό: Ιάκωβος Χατζησταύρου