Θεσσαλονίκη - Πορεία μνήμης: «Ποτέ Ξανά» για τα 79 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το Άουσβιτς, παρουσία της Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Η πορεία μνήμης: «Ποτέ ξανά, Θεσσαλονίκη - Άουσβιτς - 79 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού», πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι στη Θεσσαλονίκη, παρουσία της παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, ελλήνων και ξένων αξιωματούχων, μελών της Εβραϊκής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και πολιτών.
Η πορεία ξεκίνησε από την Πλατεία Ελευθερίας και κατέληξε στην Πλατεία του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού, όπου έγιναν οι χαιρετισμοί και εναποτέθηκαν λουλούδια και αναμμένα κεριά στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Κατά την ομιλία της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ανέφερε πως πριν από 79 χρόνια, σαν σήμερα, ξεκίνησε το ξεκλήρισμα των Ελλήνων Εβραίων:
«Τον Μάρτιο του 1943 στους δρόμους της Θεσσαλονίκης επικρατούσε ασυνήθιστη κίνηση, όπως αφηγείται ο συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου, που από το εφηβικό του δωμάτιο παρακολουθούσε τις ατελείωτες φάλαγγες Ελλήνων Εβραίων να οδηγούνται με τα πόδια στον σιδηροδρομικό σταθμό. Στις 15 του μήνα, 2.800 συμπολίτες μας στοιβάζονται σε μια εμπορική αμαξοστοιχία με προορισμό, όπως τους είπαν, την Κρακοβία. Στην πραγματικότητα πηγαίνουν λίγο δυτικότερα, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς – Μπιρκενάου. Ήταν η πρώτη από πολλές αποστολές που σχεδίασαν οι Ναζί και εκτέλεσαν οι λοχαγοί των Ες Ες Ντίτερ Βισλιτσένι και Άλοϊς Μπρούνερ, εκπρόσωποι στη χώρα μας του αποτρόπαιου μηχανισμού μαζικής και απάνθρωπης εξόντωσης στα κολαστήρια της φρίκης».
Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου συνέχισε λέγοντας: «Στο μυαλό μου είναι άσβηστη η εικόνα εκείνης της μέρας”, γράφει στη μαρτυρία της η επιζήσασα του Ολοκαυτώματος Έρικα Κούνιο- Αμαρίλιο, ανάμεσα στις πρώτες γυναίκες που επιβιβάστηκαν στον συρμό. “Θυμάμαι προχωρούσαμε σαν ένα σώμα. Αναμαλλιασμένες γυναίκες, άλλες με μωρά στην αγκαλιά, άλλες να σέρνουν από το κάθε χέρι ένα παιδί που έκλαιγε, άντρες με βαλίτσες και μπόγους να προσπαθούν να διαπεράσουν το πλήθος. Φωνές, ουρλιαχτά, κλάματα, μπροστά στις ορθάνοιχτες πόρτες των βαγονιών, βαγόνια που είναι για ζώα όχι για ανθρώπους.
»Έτσι ξεκίνησε, πριν από 79 χρόνια, το ξεκλήρισμα της ιστορικής και ανθηρής εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Είχε βέβαια προηγηθεί και εδώ η εφαρμογή των αντισημιτικών νόμων της Νυρεμβέργης, η διαταγή να καρφιτσωθεί το κίτρινο άστρο στα ρούχα, οι επιτάξεις των σπιτιών και των μαγαζιών, τα χαρτόνια στις βιτρίνες με τυπωμένη την επαίσχυντη φράση “οι Εβραίοι είναι ανεπιθύμητοι”, η ισοπέδωση του εβραϊκού νεκροταφείου, – ενός από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα στον ευρωπαϊκό χώρο-, η συγκέντρωση και ο βασανιστικός εξευτελισμός των ανδρών της κοινότητας στην πλατεία Ελευθερίας στις 11 Ιουλίου 1942, η αποστολή πολλών από αυτούς σε καταναγκαστικά έργα στη νότια Ελλάδα».
Συνέχισε τονίζοντας πως ελάχιστοι επέστρεψαν στη χώρα μας: «Τώρα γνωρίζουμε ότι οι περισσότεροι από τους Εβραίους συμπολίτες μας, ταλαιπωρημένοι από το ταξίδι, αδυνατισμένοι, άρρωστοι, οδηγήθηκαν κατευθείαν στα κρεματόρια. Ελάχιστοι γύρισαν. Από τους περίπου 46.000 εκτοπισμένους επέστρεψαν λιγότεροι από 2.000, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά που καταγράφηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη.
»Σήμερα, τιμάμε τη μνήμη των Ελλήνων Εβραίων που εκτοπίστηκαν, βασανίστηκαν και θανατώθηκαν στα γερμανικά στρατόπεδα, και μαζί τη μνήμη όσων τους βοήθησαν να δραπετεύσουν από το γκέτο, να διαφύγουν από τον βέβαιο θάνατο. Άνθρωποι από διαφορετικούς πολιτικούς και κοινωνικούς χώρους, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής και θρησκεύματος, πορευτήκαμε όλοι μαζί στα βήματα των Εβραίων μαρτύρων, ακολουθήσαμε σιωπηλοί την τελευταία τους διαδρομή.
»Είμαι σίγουρη ότι η Θεσσαλονίκη, “αυτή η μάνα, η ανά, η μάικω και η μάντρε, δεν θα τους λησμονήσει ποτέ, δεν θα τους σκεπάσει με το χώμα της λησμονιάς και της ανωνυμίας”, όπως γράφει ο Γιώργος Ιωάννου, αλλά θα εξυψώσει τη μνήμη τους στους αιώνες ως πράξη ιστορικής δικαίωσης και συγγνώμης».
13°
