Πολιτικη & Οικονομια

Χωρά η Ρωσία ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα;

Ο Πούτιν δείχνει να έχασε τον διάσημο αυτοέλεγχό του

Φάνης Ουγγρίνης
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σχόλιο για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη στρατηγική της Ρωσίας και του Βλαντιμίρ Πούτιν απέναντι στις ΗΠΑ και την Κίνα.

«Η αλήθεια είναι ότι τα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι στη Δύση είναι το αποτέλεσμα πολυετών ενεργειών, λαθών, κοντόφθαλμης σκέψης και φιλοδοξιών των κυρίαρχων ελίτ των κρατών τους.» (Tweet της ρωσικής πρεσβείας στην Αθήνα).

Μεταξύ άλλων, τέτοια ωραία είπε προχθές ο Βλαδίμηρος Πούτιν, απευθυνόμενος -φυσικά
μέσω τηλεδιάσκεψης- σε αξιωματούχους της χώρας του. Οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες, οι απαρχαιωμένες υποδομές, η ανυπαρξία κράτους δικαίου, η επιδημία αλκοολισμού, το χαμηλότατο -για αντίστοιχο βαθμό ανάπτυξης- προσδόκιμο ζωής, η ενδοοικογενειακή βία, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως κυβερνητική πολιτική, όλα όσα χαρακτηρίζουν τη δυστοπική σημερινή Ρωσία παρουσιάζονται σαν παράδεισος στους πιο αφελείς υπηκόους της χώρας, σε αντίθεση με την… παρηκμασμένη Δύση και τα οικεία σε μας προβλήματά της. Ο Ρώσος ηγέτης φυσικά γνωρίζει ότι ψεύδεται ασύστολα, όμως αυτό λίγο τον απασχολεί. Παραμένει προσηλωμένος στην πολιτική καλλιέργειας σύγχυσης και πρόκλησης χάους, ειδικά στο δυτικό κόσμο και πρωτίστως στην ΕΕ. Στα πλαίσια της πολιτικής αυτής, ο ίδιος και οι συνοδοιπόροι του δεν εξαντλούνται μόνο στη διατύπωση εξωφρενικών ψεμάτων αλλά δαπανούν εδώ και 20 χρόνια τεράστια -για τα οικονομικά δεδομένα της Ρωσίας- ποσά, ώστε οι απόψεις τους να σαγηνεύουν το παγκόσμιο ακροατήριο. Ένας στρατός από επιχειρηματίες, πολιτικούς, δημοσιογράφους, «πνευματικούς ανθρώπους», ιερωμένους, «ευαίσθητους πολίτες» και τρολ των ΜΚΔ εργάζεται πυρετωδώς για την επιτυχία του σχεδίου Πούτιν.

Ποιο είναι όμως αυτό; Το να διατηρήσει η Ρωσία τη θέση του τρίτου πόλου, μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, δίχως να εξαρτάται από πανάκριβα πυρηνικά όπλα. Μπορεί να επιτευχθεί; Θεωρητικά ναι, με την εκτέλεση τριών στρατηγικών: τη μείωση της αμερικανικής ισχύος μέσω της υπονόμευσης του κοινοβουλευτισμού και της κοινωνικής συνοχής, την απομάκρυνση των Αμερικανών από τους Ευρωπαίους, τους στενότερους συμμάχους και εταίρους τους, και τη συστράτευση με αντιδυτικούς αναθεωρητές ομοϊδεάτες, αρχικά στην Τουρκία, στο Ιράν, στην Ουγγαρία, στη Σερβία, στην Αφρική, στο Πακιστάν. Και πώς θα μπορούσαν να εκτελεστούν οι παραπάνω στρατηγικές; Μέσα από την εκμετάλλευση εγγενών χαρακτηριστικών της δημοκρατίας και της παγκοσμιοποίησης, όπως ο σεβασμός στην ελευθερία της έκφρασης, η ανοχή στη διαφορετική άποψη, η εύκολη διακίνηση ιδεών, η προστασία της ιδιωτικότητας και η μαζική μετανάστευση, μετατρέποντας τα σε εργαλεία υποδαύλισης δυσπιστίας, φόβου, μέχρι και μίσους για τον συνάνθρωπο αλλά και για την «κυρίαρχη ελίτ».

Πούτιν & ΣΙΑ γνωρίζουν άριστα πόσο υπερτερεί η Δύση έναντι του δικού τους κόσμου, αφού οι ίδιοι ευθύνονται για τη στασιμότητα του στα χρόνια της παντοδυναμίας τους. Δεν είναι τυχαίο ότι οι άνθρωποι αυτοί αναίσχυντα απολαμβάνουν δυτικά είδη πολυτελείας, ότι η Ρωσία συστηματικά καταφεύγει σε ξένη τεχνολογία και τεχνογνωσία, ότι η εθνική οικονομία της δε παράγει περιζήτητη καινοτομία μα αγαθά χαμηλής προστιθέμενης αξίας, ότι δημόσιοι λειτουργοί και ολιγάρχες της προτιμούν να περνούν ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους στο Λονδίνο, στο Μανχάταν, στη Γαλλική Ριβιέρα, στο Ντουμπάι, στην Ελβετία. Ωστόσο, η πραγματικότητα αυτή δε τους πτοεί. Καθώς αντιλαμβάνονται ότι το τωρινό ειδικό βάρος της χώρας τους δεν επιτρέπει μια μετωπική σύγκρουση με την Ουάσιγκτον, ενθαρρύνουν κινήματα τύπου Qanon στην πέρα ακτή του Ατλαντικού ενώ εργάζονται μεθοδικά για τη διάλυση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, στηρίζοντας και συντονίζοντας όσες δυνάμεις προτίθενται να προωθήσουν τα πλάνα τους. Αλλού η ακροδεξιά κι αλλού η ακροαριστερά, αλλού υπερσυντηρητικοί κύκλοι κι αλλού αμετροεπείς δικαιωματιστές, αλλού νοικοκυραίοι κι αλλού περιθωριακοί, αλλού οργισμένες μειοψηφίες κι αλλού τρομαγμένες πλειοψηφίες, οι Ευρωπαίοι γνωστοί-άγνωστοι «Αγανακτισμένοι» συχνά αποτελούν άβουλα πιόνια στα δάχτυλα του… μετρ Βλαδίμηρου, τα οποία θα υιοθετήσουν και θα διαδώσουν με προθυμία κάθε υπερβολή, ανοησία ή ανυπόστατη φήμη, εφόσον τον συμφέρει. Πιόνια ενίοτε αφιονισμένα, ικανά ακόμη και να πολιορκήσουν το κοινοβούλιο της πατρίδας τους.

Για να προχωρήσουν όμως τα φιλόδοξα ρωσικά σχέδια, ειδικά η Ουκρανία θα έπρεπε οπωσδήποτε να υποταχθεί. Οι κάτοικοί της είναι όντως αδέλφια των Ρώσων, δεδομένων των πολύμορφων και πολυεπίπεδων δεσμών που ιστορικά συνδέουν τους δύο λαούς. Αν η ποιότητα ζωής του μέσου Χαρκοβίτη κάποια στιγμή ξεπεράσει αισθητά εκείνη των γειτόνων του η διαφορά θα γίνει αμέσως αντιληπτή, αποτελώντας χειροπιαστό αντιπαράδειγμα για το κλεπτοκρατικό απολυταρχικό μοντέλο Πούτιν. Παράλληλα, η υποταγή των Ουκρανών θα απέτρεπε την πρώην σοβιετική κεντρική Ασία από παρόμοιες… παρασπονδίες. Όταν λοιπόν αποφασίστηκε στο Κρεμλίνο ότι η εκστρατεία άλωσης του Κιέβου ήταν αναπόφευκτη, πολύ πιθανώς θεωρήθηκε ως το πρώτο πεσμένο πλακάκι ενός μεγάλου ντόμινο. Μέσα από τυπικές δημοκρατικές διαδικασίες θα μπορούσε να ακολουθήσει η πτώση κι άλλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών, όπως την έχει άλλωστε οραματιστεί ο Ντούγκιν, μέχρι να υπαχθούν πλείστες δυνατότητες της Γηραιάς Ηπείρου στον μοσχοβίτικο κεντρικό σχεδιασμό. Τότε πια θα μιλούσαμε για έναν τουλάχιστον ισάξιο τρίτο πόλο, με τεράστιους υλικούς και άυλους πόρους, που κυριαρχώντας στην Ευρασία θα μπορούσε μελλοντικά να κατακτήσει τα πρωτεία.

Ο Πούτιν δείχνει να έχασε τον διάσημο αυτοέλεγχό του, λειτούργησε περισσότερο σαν εθισμένος τζογαδόρος παρά σαν ψύχραιμος σκακιστής, θυμίζοντας Χίτλερ του 1939. Η αποσταθεροποιητική δράση του θα προκαλέσει δυσάρεστη αντίδραση, καθιστώντας -έστω προσωρινά- άπιαστες τις επιθυμίες του για αναβίωση της αυτοκρατορίας των Ρομανώφ. Τα ενεργούμενα του στα δυτικά κράτη θα εξουδετερωθούν, οι οικονομικές κυρώσεις θα καταστήσουν ανεδαφικές νέες περιπέτειες, οι ως τώρα σύμμαχοί του θα συνειδητοποιήσουν ότι η ισχύς του ήταν περισσότερο εικονική παρά ουσιαστική. Παρά τον τωρινό γενικευμένο εθνικιστικό παροξυσμό, συμβολιζόμενο από το Ζ, η αποτυχία μιας άνετης στρατιωτικής επικράτησης θα γεννήσει εσωτερική αμφισβήτηση. Λογικά θα ακολουθήσει πογκρόμ καινούργιων αποδιοπομπαίων τράγων, της Πέμπτης Φάλαγγας, των ήδη σκιαγραφημένων δυτικότροπων εσωτερικών εχθρών του έθνους.

Όσο όμως κι αν θάμπωσε η εικόνα του, το μέλλον του πουτινικού καθεστώτος δεν έχει κριθεί. Άσχετα από την όποια ικανότητα επιβίωσης του Ρώσου προέδρου, η μακροημέρευσή του τελικά θα εξαρτηθεί από τους συσχετισμούς μεταξύ ΗΠΑ, ΕΕ, Κίνας και βασιλείων του Κόλπου, και από τη συνολική διαχείριση των υφιστάμενων παγκόσμιων προκλήσεων. Αν και το αύριο ξεπροβάλλει μέσα από την ουκρανική στέπα, βρισκόμαστε μόνο στην αρχή.