Δεν θα πέσουν σύντομα οι τιμές του πετρελαίου

Οι ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων δεν σήκωσαν τελικά το τηλέφωνο. Στο οβάλ γραφείο στην Ουάσιγκτον ματαίως ο Joe Bιden και οι σύμβουλοί του ανέμεναν ένα σημάδι ζωής από τους Mohammed bin Salman και τον Σεΐχη Mohammed bin Zayed al Nahyan. Είχαν προηγηθεί αγωνιώδεις προσπάθειες εκ μέρους της αμερικανικής διπλωματίας προκειμένου να κλειστούν τα τηλεφωνικά ραντεβού. Ο στόχος βέβαια όλης αυτή της κινητικότητας ήταν σαφής. Να δεχθούν και οι δύο πετρελαϊκές υπερδυνάμεις να αυξήσουν την ημερήσια παραγωγή πετρελαίου προκειμένου να πέσουν οι τιμές.

Στον Περσικό Κόλπο τα πράγματα έχουν αλλάξει. Πέρασαν οι εποχές που φτερνιζόταν η Ουάσιγκτον και συναχωνόταν τα παλάτι της δυναστείας των Ιμπν Σαούντ στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας. Τώρα οι ηγέτες της Αραβικής Χερσονήσου πιέζουν ασφυκτικά τις ΗΠΑ να αλλάξουν πολιτική γραμμή στη Μέση Ανατολή. Θα πρέπει δηλαδή να πάψουν να ψάχνουν εμμονικά μία προσέγγιση με το ΙΡΑΝ και επιτέλους θα πρέπει να στηρίξουν τους Άραβες Σουνίτες και τα Βασίλεια της Χερσονήσου στο πόλεμο της Υεμένης. Μεταξύ μας και το Ισραήλ δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι τις προσπάθειες του Biden και του Antony Blinken να αποκαταστήσουν τον διάλογο με την Τεχεράνη. Η περιοχή δεν αντέχει δύο ισχυρούς χωροφύλακες. Ένας είναι υπεραρκετός.

Η αναποτελεσματικότητα της αμερικανικής πολιτικής έναντι των πετρελαιοπαραγωγών χωρών του OPEC και του OPEC plus, δημιουργεί και άλλες παράπλευρες εξελίξεις, όπως επί παραδείγματι η αιφνίδια προσέγγιση από την Ουάσιγκτον προς τον Μαδούρο. Τον μέχρι χθες «κολασμένο εχθρό» στην Νότια Αμερική δηλαδή. Ο οποίος φλερτάρει με τους Ρώσους στην αυλόπορτα των ΗΠΑ αλλά και ταυτόχρονου διαθέτει πετρέλαιο. Πολύ πετρέλαιο.

Όλα τα παραπάνω σημαίνουν κάτι πολύ απλό. Έστω και προσωρινά οι διεθνείς συγκυρίες ευνοούν τη διατήρηση σε πολύ υψηλά επίπεδα των τιμών των υδρογονανθράκων. Είναι κάτι που βολεύει αφάνταστα τον Πούτιν. Πρόκειται για μία εξέλιξη που βοηθά αφάνταστα τα ταμεία των χωρών που παράγουν υδρογονάνθρακες. Αυτή η κατάσταση γονατίζει τις δυτικές κοινωνίες και υπονομεύει τις δυτικές οικονομίες. Το φάντασμα της κρίσης του 1973 επανέρχεται με πολύ αγριότερες διαθέσεις και σε μία εποχή που οι διεθνείς σχέσεις έχουν υποστεί τεκτονικές μεταλλάξεις.

Επί παραδείγματι. Η απόφαση των ΗΠΑ που ανακοινώθηκε διά στόματος Biden το απόγευμα της Τρίτης 8 Μαρτίου περί διακοπής των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου, είναι μία απίστευτη μπλόφα που απευθύνεται όχι στη Μόσχα αλλά στους συμμάχους της Ουάσιγκτον αλλά και την Ουκρανία. Όπως σημειώνει και ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman στους New York Times, οι ΗΠΑ εισάγουν μόνο το 5% της ρωσικής παραγωγής. Με λίγα λόγια είναι 
αδιάφορο για τον Πούτιν το εάν ή όχι κάποιοι αμερικανοί εισαγωγές θα εξακολουθήσουν να εισάγουν το δικό του πετρέλαιο. Αντίθετα αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να μην μειωθούν οι εισαγωγές από την Ευρώπη, την Κίνα, την Ινδία κλπ. Είναι κάπως δύσκολο να μη μειωθούν δραστικά, μέσα στην επόμενη περίοδο, οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από τις χώρες τη Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε η Κίνα, ούτε και η Ινδία είναι σε θέση να εξισορροπήσουν αυτήν την απώλεια. Εν ολίγοις η παγκόσμια αγορά ενέργειας οδεύει σε μία άναρχη διαμόρφωση συσχετισμών. Ό,τι χειρότερο για τη διεθνή οικονομία δηλαδή.

Η «αυθάδεια» των Αράβων από τη μία, η επιμονή του Ισραήλ να διαδραματίζει ρόλο αποκλειστικού χωροφύλακα της Δύσης στη Μέση Ανατολή από την άλλη και το αδιέξοδο των ΗΠΑ και η αδυναμία τους να σταθεροποιήσουν τα ανοικτά τους μέτωπα, φέρνουν τα πάνω κάτω στις διεθνείς ισορροπίες. Η άναρχη πολιτική κουλτούρα που εισάγει η Μόσχα στις διεθνείς σχέσεις με τον επιθετικό αναθεωρητισμό της ενισχύει την αποσταθεροποίηση των συσχετισμών όπως τους ξέραμε. Η προσπάθεια της Κίνας να ωφεληθεί τα μέγιστα, να απολέσει τα ελάχιστα από τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και να κρατήσει ανοικτό το ενδεχόμενο ενσωμάτωσης της Ταϊβάν κάποια στιγμή στο μέλλον ως μία «φυσιολογική κατάληξη» τύπου Χονγκ Κονγκ και όχι ως «αναθεωρητική οπτική», επιταχύνουν την απώλεια των σταθερών στην διεθνή πολιτική.

Εν ολίγοις 15 ημέρες μετά την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία και λίγα εικοσιτετράωρα πριν την έναρξη της επίθεση κατά της πόλης συμβόλου της πάλαι ποτέ τσαρικής ισχύος, της Οδησσού, ο κόσμος δείχνει να είναι πρωτόγνωρα ανέτοιμος να απορροφήσει τους κραδασμούς, γενικούς και ειδικούς, που επιφέρουν στο παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας  φυγόκεντρα φαινόμενα σε διάφορα σημεία του πλανήτη.

Αυτή η αίσθηση χυλώδους ρευστότητας στις διεθνείς σχέσεις αναγκάζει την Ουάσιγκτον, το Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο πρωτίστως να ακολουθούν (και ευτυχώς) υπέρμετρα προσεκτικά βήματα ως προς την αντιμετώπιση του ρωσικού εγχειρήματος να επεκτείνει την επιρροή της Μόσχας στην Ευρώπη, την Μέση Ανατολή, την Βόρεια και την Υποσαχάρεια Αφρική.

Οι αμερικανοί απέκλεισαν το ενδεχόμενο αποστολής ρωσικής κατασκευής πολωνικών MIG 29 στην Ουκρανία. Παρά τις περί του αντιθέτου πληροφορίες που αναπαράγονται στα διεθνή ΜΜΕ, η Ουάσιγκτον σύμφωνα με έγκυρες στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές, συμπεριφέρεται στα στρατιωτικά συμβούλια του ΝΑΤΟ όπως συμπεριφέρθηκε και το 2014 κατά την ενσωμάτωση της Κριμαίας. Το ιστορικό ανέκδοτο άλλωστε που κυκλοφορεί στα διπλωματικά σαλόνια έκτοτε είναι γνωστό: 

Ο νατοϊκός παράγων (κάποιος ανώτατος αξιωματικός της Συμμαχίας) κηρύσσει την έναρξη της συζήτησης σε κάποια συμμαχική συνάντηση στις Βρυξέλλες και αναφέρει ως πρώτο θέμα της ατζέντας την Κριμαία. Ο εκπρόσωπός των ΗΠΑ, αμερικανός στρατηγός, επεμβαίνει και δηλώνει. «Να περάσουμε άμεσα στο δεύτερο θέμα της ημερήσιας διατάξεως παρακαλώ». Ο νοών νοήτω.

Το πρωί της Τετάρτης 9 Μαρτίου αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο η πληροφορία πώς οι ΗΠΑ εγκρίνουν την αποστολή οπλικών συστημάτων «Patriot» στην Ουκρανία. Είναι σαν η Ρωσία να έστελνε απευθείας αντιαεροπορικούς πυραύλους (S-300 τότε), στη Σερβία κατά την διάρκεια των αμερικανικών βομβαρδισμών. Ούτε είχε περάσει από το μυαλό των ηγετών του Κρεμλίνου. Υπάρχουν πράγματα που απλά δεν γίνονται και ορισμένα που δεν λέγονται. Πόσο δε μάλλον και τα δύο μαζί. Είναι ζήτημα ωρών να αναρτηθεί κάπου στο Internet η πληροφορία πώς οι ΗΠΑ αποκλείουν το ενδεχόμενο αποστολής πυραύλων Patriot στους Ουκρανούς. Όπως ενήργησαν και στην περίπτωση των πολωνικών MIG – 29.