Είναι οι Ουκρανοί νεοναζί;

Από την πρώτη στιγμή της επίθεσης στην Ουκρανία ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν έθεσε ως στόχο την «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας για να δικαιολογήσει την εισβολή. Αρκετοί εγχώριοι υποστηρικτές του, αλλά και άλλοι που λένε ότι καταδικάζουν την εισβολή, χρησιμοποιούν τη νεοναζιστική παραστρατιωτική οργάνωση Τάγμα του Αζόφ για να στοιχειοθετήσουν τα περί νεοναζισμού.

Η εφημερίδα Αυγή σε πρωτοσέλιδό της (4/3/2022) αναφέρει: «Το νεοναζιστικό τάγμα Αζόφ έχει ναρκοθετήσει κτήρια, πάρκα, σχολεία, περιοχές της πόλης και κρατά αμάχους ως ασπίδα προστασίας». Η θέση της εφημερίδας είναι ταυτόσημη με την προπαγάνδα την Ρωσικής πρεσβείας στην Αθήνα.

Το νεοναζιστικό Τάγμα του Αζόφ είναι υπαρκτό και έδρασε κατά την κρίση στις ανατολικές περιφέρειες της Ουκρανίας που ξεκίνησε το 2014. Όσα ισχυρίζεται η εφημερίδα είναι δύσκολο να διασταυρωθούν. Πάντως, μια έρευνα σε μεγάλα ανεξάρτητα διεθνή μέσα ενημέρωσης δεν τα επιβεβαιώνει. Ακόμη και αλήθεια να είναι, το να καταλαμβάνουν οι δράσεις μιας παραστρατιωτικής οργάνωσης τον ίδιο χώρο στο πρωτοσέλιδό με την εισβολή ενός τεράστιου στρατεύματος που ισοπεδώνει μια ανεξάρτητη χώρα είναι τουλάχιστον μεροληπτικό.

Είναι εντελώς αντιφατικό να κατηγορείται για ναζισμό η ηγεσία μιας χώρας που έχει πρόεδρο εβραϊκής καταγωγής, του οποίου η οικογένεια ξεκληρίστηκε από τους ναζί κατά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο. Τα ακροδεξιά κόμματα είχαν ποσοστό κοντά στο 2% στις ουκρανικές εκλογές του 2019. Στην Ελλάδα μόνη της η Χρυσή Αυγή έπαιρνε 7%.

Ένας τρόπος για να διαπιστώσουμε αν πρόκειται για ναζιστές στην ηγεσία της Ουκρανίας είναι να δούμε ποιον υποστηρίζουν οι πραγματικοί ναζιστές. Ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής Μιχαλολιάκος αναπαράγει με ακρίβεια την επιχειρηματολογία του Πούτιν ότι η Ουκρανία είναι Ρωσία: «Όλη η “δημοκρατική ευαισθησία” της Δύσεως φανερώθηκε ξαφνικά με την πολεμική εμπλοκή της Ουκρανίας, η οποία ήταν πάντοτε Ρωσσία και έγινε ανεξάρτητη δημοκρατία με τους μπολσεβίκους και τον Λένιν. [...] Όσο για την ελληνική κυβέρνηση τι συμφέρον έχουμε αλήθεια να παίρνουμε θέση κατά της Ρωσσίας, όταν ακόμη και μεγάλα κράτη κρατούν στάση ουδετερότητος;»

Στον αντίποδα εβραϊκές οργανώσεις υποστηρίζουν τους Ουκρανούς: Από την Ιερουσαλήμ το Γιαντ Βασιέμ, το σημαντικότερο μουσείο και ερευνητικό κέντρο για το Ολοκαύτωμα στον κόσμο, κάλεσε τη Μόσχα να σταματήσει «τον ευτελισμό και την παραχάραξη ιστορικών γεγονότων». Ο Αρχιραβίνος Μπλάιχ από την εβραϊκή κοινότητα της Ουκρανίας δηλώνει ότι συντάσσονται «με την κυβέρνηση και τις ένοπλες δυνάμεις στην προάσπιση της χώρας», επισημαίνοντας ότι από την ανεξαρτησία της το 1991 η Ουκρανία στάθηκε στο πλευρό των 200.000 Εβραίων της.

Επίσης πρέπει να δούμε ποιος εφαρμόζει πολιτικές από το ιστορικό ρεπερτόριο του φασισμού. Η Ρωσία εισβάλει σε γειτονική της χώρα. Στη Ρωσία οι διαφωνούντες διώκονται. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Ναβάλνι βρέθηκε δηλητηριασμένος και μετά φυλακίστηκε. Όσοι διαμαρτύρονται για την εισβολή συλλαμβάνονται. Τα ΜΜΕ που δεν υποστηρίζουν την επίθεση στην Ουκρανία κλείνουν και οι δημοσιογράφοι απειλούνται με φυλάκιση έως 15 ετών. Οι ομοφυλόφιλοι κυνηγιούνται.

Ο καθηγητής Φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο Γέιλ Jason Stanley, συγγραφέας του βιβλίου «Πώς λειτουργεί ο Φασισμός», σημειώνει στην εφημερίδα Guardian: «Ο φασισμός είναι η λατρεία του ηγέτη, ο οποίος υπόσχεται εθνική αποκατάσταση μπροστά στον υποτιθέμενο εξευτελισμό από εθνικές ή θρησκευτικές μειονότητες, φιλελεύθερους, φεμινίστριες, μετανάστες και ομοφυλόφιλους. Ο φασίστας ηγέτης ισχυρίζεται ότι το έθνος έχει ταπεινωθεί και η αρρενωπότητά του έχει απειληθεί από αυτές τις δυνάμεις. Πρέπει να ανακτήσει την παλιά του δόξα (και συχνά την πρώην επικράτειά του) με τη βία. Προσφέρεται ως ο μόνος που μπορεί να το αποκαταστήσει.» (The antisemitism animating Putin’s claim to “denazify” Ukraine, 26/2/2022)

Ο Πούτιν δεν διαθέτει ούτε ένα δημοκρατικό διαπιστευτήριο. Η ανάδειξη στην εξουσία με εκλογές έχει αξία μόνον όταν η αντιπολίτευση και τα μέσα ενημέρωσης μπορούν να λειτουργούν ανεμπόδιστα. Ο ισχυρισμός του ότι οι Ουκρανοί είναι νεοναζί δεν στέκεται από όπου και αν τον κοιτάξει κανείς. Όσοι, στη χώρα μας και αλλού, αναπαράγουν την προπαγάνδα του είναι συνένοχοι στις αποτρόπαιες πράξεις του.