Πολιτικη & Οικονομια

Η ουκρανική κρίση και η πολιτική ηγεμονία στην Ελλάδα

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας, και οι επιπτώσεις για την Ελλάδα, την ΕΕ, και το ΝΑΤΟ.

Λεωνίδας Καστανάς
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σχόλιο για τη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση και τον τρόπο που αλλάζει τόσο την εγχώρια, όσο και την ευρωπαϊκή ατζέντα.

Μια έντονη χιονόπτωση για μερικές ώρες έκλεισε κεντρικούς δρόμους της Αττικής και τραυμάτισε σοβαρά το επιτελικό κράτος. Μια κακή εκτίμηση εκ μέρους της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού πολιτικής προστασίας και μια σωρεία λανθασμένων επιλογών που ακολούθησαν ήταν αρκετές για να σπείρουν την αμφισβήτηση στις ικανότητες της διακυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη. Αυτό ήταν το έναυσμα. Σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών σε βασικά προϊόντα, τη δημοσκοπική άνοδο του ΚΙΝΑΛ και τη συμπόρευση αυτού με την αξιωματική αντιπολίτευση στην πρόταση δυσπιστίας έριξαν προς στιγμή την κυβέρνηση στα σχοινιά και έκαμψαν το δημοσκοπικό ποσοστό της. Το κυριότερο; Η ΝΔ φάνηκε πολιτικά απομονωμένη με τα πυρά όλης της αντιπολίτευσης στραμμένα επάνω της.

Και πάνω που η πολιτική συζήτηση άναψε για τα καλά βάζοντας στο τραπέζι το θέμα των εκλογών, ήρθε το Ουκρανικό ζήτημα για να αλλάξει την ατζέντα. Ως από μηχανής θεός ο Βλ. Πούτιν έφερε «ξαφνικά» το θέμα του αναθεωρητισμού στα ευρωπαϊκά πράγματα, ένα θέμα με γενικότερες πολιτικές απολήξεις που μας εμπεριέχουν. Και δεν είναι μόνο η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από το φυσικό αέριο, τα κλειδιά του οποίου κρατάει η Ρωσία. Αυτό θα αντιμετωπιστεί συλλογικά από όλη την Ευρώπη και την ΕΕ. Το σημαντικότερο είναι ότι η αναθεωρητική πολιτική του Πούτιν οδηγεί σε πιθανές μεγάλες πολεμικές συρράξεις και  αμφισβητήσεις των συνόρων που καθόρισε το τέλος τους τελευταίου μεγάλου πολέμου και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Αποσταθεροποίηση λέγεται και είναι μια λέξη που μπαίνει και πάλι στον καθημερινό πολιτικό διάλογο συνοδευόμενη από τρόμο. Το τελευταίο που θα ήθελε η ΕΕ, αλλά και η πατρίδα μας, είναι ένας πόλεμος. Ή ακόμα χειρότερα πολλοί μικροί, τοπικοί πόλεμοι με στόχο την αλλαγή των συνόρων.

Η δεύτερη μεγάλη αναθεωρητική δύναμη της περιοχής είναι η Τουρκία και βρίσκεται δίπλα μας. Προφανώς σε καθεστώς ευρωπαϊκής αστάθειας ο ρόλος της ως μέλους του ΝΑΤΟ αναβαθμίζεται, αλλά η γείτονα χώρα έχει και άλλους δικούς της αναθεωρητικούς  στόχους. Και αυτοί δεν μπορούν παρά να είναι η Ελλάδα και η Κύπρος, κάτι που δεν παραλείπει να μας το υπενθυμίζει καθημερινά. Η ευρωασιατική κρίση ανεβάζει την αξία της, άρα και το  κόστος παραμονής  της στην ευρωατλαντική συμμαχία. Ένα κόστος που κάποιος πρέπει να το πληρώσει. Μήπως το πληρώσει η πατρίδα μας;

Αν η νεο-οθωμανική Τουρκία πάρει τη σκυτάλη από τη Ρωσία τα πράγματα για εμάς θα είναι δύσκολα. Αυτό που χρόνια συζητάμε υποθετικά και θεωρητικά, δηλαδή έναν πόλεμο με τους γείτονες, δεν αποκλείεται να το ζήσουμε. Και ως εκ τούτου, ανοησίες του στιλ «η εθνική άμυνα δεν είναι αυτοσκοπός» δεν θα προκαλούν πλέον γέλιο αλλά τρόμο. Οπότε η επιλογή της κυβέρνησης για σημαντική ενίσχυση του ελληνικού οπλοστασίου και η σύναψη συμμαχιών και αμυντικών συμφωνιών με μεγάλες πυρηνικές δυνάμεις (ΗΠΑ, Γαλλία)  αποδεικνύεται όχι απλά σωστή αλλά προφητική και καίρια. Μια τέτοια εικόνα που σχηματίζεται γοργά μετά την επίθεση Πούτιν στην Ουκρανία, φέρνει και πάλι στο προσκήνιο το θέμα της ισχυρής κυβέρνησης και του ισχυρού πρωθυπουργού με τις ισχυρές διασυνδέσεις. Διότι η ικανή άμυνα είναι ζήτημα  πολυπαραμετρικό. Η ουκρανική κρίση  επαναφέρει το θέμα της πολιτικής ηγεμονίας στη χώρα μας.

Επειδή η αμυντική ενίσχυση πιστώνεται στον Κ. Μητσοτάκη και επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ στάθηκε ανοήτως απέναντι στο αυτονόητο εθνικό συμφέρον, το πολιτικό μας πρόβλημα αλλάζει πλευρό. Θέματα όπως η ακρίβεια, οι φουσκωμένοι λογαριασμοί στα καύσιμα ή στην ηλεκτρική ενέργεια, η δυσλειτουργία κάποιων κρατικών τομέων, οι δηλώσεις κάποιου υπουργού ή τα λάθη κάποιου υπουργείου μετατρέπονται αυτομάτως σε πταίσματα όταν μπροστά σου έχεις την πιθανότητα πολέμου. Και η κυβέρνηση πρέπει να είναι ισχυρή και έτοιμη να αντιμετωπίσει κάθε εξωτερική επιβουλή. Ενώ την ίδια στιγμή η όποια αντιπολίτευση είναι υποχρεωμένη να συνδράμει. Προ της εξωτερικής απειλής οι λαοί συσπειρώνονται γύρω από την ηγεσία τους. Η αιωρούμενη σκυτάλη της πολιτικής ηγεμονίας επανέρχεται στα χέρια του Κ. Μητσοτάκη;

Το Ουκρανικό ζήτημα και η ρωσική επιθετικότητα αναδεικνύουν για μια ακόμη φορά αυτό που πολλοί αναλυτές έχουν επισημάνει σε ανύποπτο χρόνο. Ποιος είναι ο δρόμος που τραβά η ΕΕ; Μπορεί ακόμα να στηρίζεται στρατιωτικά στις ΗΠΑ όπως μετά τον μεγάλο πόλεμο; Αρκεί το ΝΑΤΟ για να την προστατεύσει; Ειδικά σε μια εποχή που οι ΗΠΑ δείχνουν αδιάφορες ή και ανίκανες να παίξουν τον παλιό τους ρόλο; Και φυσικά, δεν είναι θέμα ισχυρών προσωπικοτήτων επιπέδου Τσόρτσιλ, που δεν υπάρχουν πλέον στην Ευρώπη. Είναι όμως θέμα ισχυρής και αυτόνομης Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο τυφώνας  «Πούτιν» δεν εμφανίστηκε σήμερα. Η πολεμική επίθεση στην Ουκρανία είναι ένας σταθμός σε μια πορεία ανάμειξης στα δυτικοευρωπαϊκά και αμερικανικά πράγματα. Άλλοτε μέσω επενδυτών σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και άλλοτε με την ανάμειξη στις αμερικάνικες εκλογές και τη νίκη του Τραμπ. Άλλοτε με την υποδαύλιση του Brexit και άλλοτε με την ενίσχυση της αντιδυτικής πορείας της Τουρκίας. Και βέβαια με τις ψηφιακές επιθέσεις σε επιχειρήσεις, οργανισμούς και κράτη της δυτικής Ευρώπης και με την καθημερινή διασπορά ψευδών ειδήσεων  που ανάγκασαν τον πρόεδρο Μακρόν να αναζητήσει τρόπους θωράκισης της γαλλικής κοινωνίας. Ο Πούτιν και η ιδεολογία του έχουν φτιάξει ισχυρά ιδεολογικά και πολιτικά ερείσματα στη Δυτική Ευρώπη. Αρκεί να δούμε πώς αντιμετώπισε μερίδα του εγχώριου «προοδευτικού» τύπου την κρίση της Ουκρανίας.  Η ελληνική φιλορωσική σχολή είναι πρωτίστως σχολή φιλοαυταρχισμού που έλκει την καταγωγή της όχι μόνο από τον σταλινισμό αλλά και από μια δομική συμπάθεια στην εικόνα του απολυταρχικού ηγέτη και το κεκτημένο  μίσος για τη φιλελεύθερη δημοκρατία. 

Ο δρόμος της ενεργειακής, στρατιωτικής και πολιτικής αυτονόμησης της ΕΕ είναι ο μόνος βιώσιμος  δρόμος για να αντιμετωπιστούν οι παντός είδους κίνδυνοι εξ ανατολών. Κίνδυνοι που δεν έχουν να κάνουν μόνο  με την αναθεώρηση των συνόρων μας. Αλλά και προσβολής του ευρωπαϊκού πολιτισμού μας. Της δικής μας δημοκρατίας  την οποία τα ολοκληρωτικά καθεστώτα που μας περιβάλλουν μονίμως επιβουλεύονται. Διότι αποτελούν για αυτά το κακό παράδειγμα και δείχνουν τον δρόμο στους χειμαζόμενους λαούς τους. Η αξία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, των ευρωπαϊκών θεσμών, του ανεκτικού, φιλελεύθερου, δημοκρατικού  συστήματος αποτελούν εμπόδια στα σχέδια  δικτατόρων που φαντάζονται διαφορετικά τον Ευρωπαϊκό πολιτικό και πολιτισμικό χάρτη. Και για αυτό πασχίζουν με κάθε τρόπο να τον υπονομεύσουν. Η Ρωσία σήμερα επιτίθεται εμμέσως πλην σαφώς στη δυτική δημοκρατία.