Σχόλιο για τη δήλωση του Γιώργου Τσίπρα «Η άμυνα δεν είναι αυτοσκοπός» στη Βουλή και την αντίληψη της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την εξωτερική πολιτική.
Καταλαβαίνω ότι κάποιοι μπορεί να θυμώσετε, αλλά ο ξάδερφος Τσίπρας δεν έχει άδικο. Δεν ξέρω αν η φράση «η άμυνα της χώρας δεν είναι αυτοσκοπός» ειπώθηκε εν πλήρει συνειδήσει ή αν είναι αποτέλεσμα αδυναμίας στην έκφραση με λέξεις (ίσως να ήθελε να πει «οι εξοπλισμοι δεν είναι αυτοσκοπός») αλλά, σε κάθε περίπτωση, μου φαίνεται ορθή.
Αυτοσκοπός κάθε οργανισμού είναι η επιβίωσή του. Το ίδιο ισχύει και για μια χώρα. Αυτοσκοπός της είναι η επιβίωση. Η διατήρηση των συνόρων. Χωρίς άμυνα τα σύνορα δεν προστατεύονται και η χώρα δεν επιβιώνει. Συνεπώς η άμυνα είναι το μέσο επίτευξης του αυτοσκοπού της επιβίωσης. Μόνο που είναι ένα μέσο τόσο απαραίτητο (δεν είναι, ας πούμε, ένα εργαλείο το οποίο μπορούμε να αντικαταστήσουμε με κάποιο άλλο) που τελικά ταυτίζεται με τον σκοπό. Δεν μπορείς να πεις ότι μια χώρα θα επιβιώσει χωρίς άμυνα όπως δεν μπορείς (ακόμα) να πεις ότι ένας άνθρωπος θα επιβιώσει χωρίς καρδιά (δεν λέω «χωρίς εγκέφαλο» καθώς υπάρχουν σχετικά παραδείγματα).
Μόνο που η «χώρα» είναι μια ανθρώπινη επινόηση. Είναι η λέξη με την οποία περιγράφουμε μια γεωγραφική περιοχή στην οποία ζει ένας πληθυσμός ο οποίος είναι αυτός που δίνει περιεχόμενο στην έννοια της «χώρας» και την κάνει κάτι περισσότερο από μια γεωγραφική έκταση. Για τον πληθυσμό αυτοσκοπός είναι η επιβίωση και όταν η επιβίωση εξασφαλιστεί, η ευημερία. Επειδή η επιβίωση και η ευημερία δεν είναι πιθανές σε μια χώρα που θα καταληφθεί από εισβολείς, ο πληθυσμός της χώρας κάνει σκοπό του την επιβίωση της χώρας και για να τον πετύχει χρησιμοποιεί την άμυνά της. Δηλαδή, ο αυτοσκοπός είναι η επιβίωση και η ευημερία του πληθυσμού που προκειμένου να επιτευχθούν απαιτείται η επιβίωση της χώρας και άρα η ισχυρή της άμυνα. Και εδώ το μέσο, επειδή είναι αναντικατάστατο, ταυτίζεται με τον (αυτο)σκοπό αλλά δεν παύει να είναι μέσο (φυσικά μπορεί σε μια χώρα να υπάρχουν και άνθρωποι που πιστεύουν ότι η επιβίωση και η ευημερία τους δεν εξαρτάται από την επιβίωση της χώρας ή άνθρωποι που πιστεύουν ότι η επιβίωση και η ευημερία τους θα εξασφαλιστεί αν η χώρα τους γίνει κομμάτι άλλης χώρας, αλλά αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό, στο οποίο η άμυνα ως αυτοσκοπός δεν υφίσταται ακόμα περισσότερο).
Συνεπώς, για να συνεχίσω αυτό το κωμικοτραγικό παιχνίδι των λέξεων και εντυπώσεων το οποίο παίχτηκε στη Βουλή, φυσικά και η άμυνα δεν είναι αυτοσκοπός, είναι όμως το απολύτως απαραίτητο και (δυστυχώς) αναντικατάστατο μέσο για την επίτευξη του αυτοσκοπού.
Το παιχνίδι θα ήταν διασκεδαστικό (όπως και η αμηχανία των συντρόφων που κατα λάθος είπαν κάτι που στέκει αλλά επειδή δεν το κατάλαβαν προσπάθησαν αμήχανα να το προσπεράσουν) αν δεν γινόταν ο φερετζές που έκρυψε δύο πολύ πιο σοβαρές όψεις της συριζαϊκής αντίληψης για την εξωτερική πολιτική και την αλήθεια.
Ασχοληθήκαμε τόσο πολύ με τον «αυτοσκοπό της άμυνας» που δεν βρήκαμε χρόνο να ασχοληθούμε με το ότι ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπερασπίστηκε τις επιθυμίες του δικτατ... του προέδρου Πούτιν για το πώς θα διαμορφώσουμε τις σχέσεις μας με αυτούς που έχουμε επιλέξει εδώ και δεκαετίες ως συμμάχους. «Γίνεστε ο πρώτος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης που παραχώρησε ελληνικές εγκαταστάσεις στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις επ’ αόριστον και κάθε μέρα ακούμε μια αρνητική δήλωση από Ρώσους αξιωματούχους για την δική σας απόφαση σε σχέση με την Αλεξανδρούπολη» είπε ο Αλέκσης καταφέρνοντας, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, να υπερασπιστεί τα συμφέροντα μιας χώρας με την οποία δεν έχουμε καμία συμμαχική σχέση και να παραπληροφορήσει: το «επ’ αόριστον» (που το χρησιμοποιεί σα να σημαίνει για πάντα) ανανεώνεται κάθε 5 χρόνια και αρκεί να μη θέλει ένας από τους δύο συμμάχους για να μην ανανεωθεί.
Και σα να μην έφτανε η έκφραση της επιθυμίας του Πούτιν, μας χάρισε και άλλη μια επίδειξη της ευκολίας με την οποία οι σύντροφοι εργαλειοποιούν τον θάνατο λέγοντας «Αυτές οι εξελίξεις (της Ουκρανίας) δεν είναι μακριά μας, είναι κοντά μας. Μάλιστα χθες ένας ή δύο ομογενείς από την κοινότητα της Ουκρανίας σκοτώθηκαν και άλλοι δύο τραυματίστηκαν κοντά στη γραμμή επαφής με την ανατολική Ουκρανία». Φυσικά το περιστατικό στο οποίο αναφέρθηκε δεν έχει καμία σχέση με τα όσα γίνονται ανάμεσα σε Ρωσία, Ουκρανία και ΝΑΤΟ αλλά αυτές είναι λεπτομέρειες για κάποιον που θέλει να κάνει προπαγάνδα και δεν τον νοιάζει αν μοιάζει με τους αντιεμβολιαστές που απέδιδαν στο εμβόλιο τους θανάτους των εμβολιασμένων ακόμα κι αν αυτοί ήταν από τροχαίο.
Δε λέω, πολύ ενδιαφέρον (και από φιλοσοφικής πλευράς) το παιχνίδι για τα μέσα, τους σκοπούς και τους αυτοσκοπούς, αλλά νομίζω ότι το να διαστρεβλώνει απροκάλυπτα την πραγματικότητα και (κυρίως) το να καίγεται για της επιθυμίες της Ρωσίας ο ίδιος ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι κάπως πιο σοβαρό. Από την άλλη ίσως να είναι τόσο αναμενόμενο που να μην έχει καμία απολύτως σημασία. Ίσως πια να τον έχουμε μάθει πολύ καλά και να μην μας κάνουν καμία εντύπωση τα μέσα τα οποία ο Αλέκσης είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει προκειμένου να πετύχει τον δίκο του αυτοσκοπό: τον αυτοσκοπό της εξουσίας. Και μπράβο του.
12°
