Η ζωή με τον ΕΝΦΙΑ

Αρκεί να θυμηθεί κανείς πόσο είχε διαφημιστεί από την κυβέρνηση ότι θα αντικασταθεί το χαράτσι που πληρώνουμε μέσω ΔΕΗ από τον ενιαίο φόρο ακινήτων, για να διαπιστώσει το μέγεθος του φιάσκου. Η Τρόικα ζητούσε να μείνει το χαράτσι ως έχει επειδή δεν είχε εμπιστοσύνη στην ελληνική πλευρά ότι θα καταφέρει να επιβάλει και να εισπράξει έναν πιο δίκαιο φόρο και, όπως στην πράξη αποδείχθηκε, είχε απόλυτο δίκιο.

Τα λάθη στο υπολογισμό του φόρου είναι τόσα που η πρώτη δόση μετατέθηκε κατά έναν μήνα και θα πρέπει να πληρωθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου, για να γίνουν στο μεταξύ διορθώσεις. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ διαγκωνίστηκαν για το ποιος θα οικειοποιηθεί την πατρότητα της λύσης, αλλά όχι και του προβλήματος.

Πρόκειται για έμπρακτη ομολογία αποτυχίας από μια κυβέρνηση που κατηγορεί με διαρροές τεχνοκράτες-υπηρεσιακούς παράγοντες ως υπαίτιους για το εξωφρενικό μπάχαλο που προκάλεσε μεγάλη κοινωνική αναστάτωση. Το παιχνίδι της αναζήτησης αποδιοπομπαίων τράγων είναι ακόμη πιο εξοργιστικό, γιατί την αντικειμενική ευθύνη έχει ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος από το βήμα της Βουλής μας ενημέρωσε πρόσφατα ότι είχε περισσότερο συμφέρουσες οικονομικά προτάσεις για δουλειά στο εξωτερικό, επομένως -δεν το είπε αλλά προκύπτει- να λέμε και «ευχαριστώ» που τον έχουμε μαζί μας.

Το μπάχαλο με τον ΕΝΦΙΑ έχει μεγάλη σημασία κυρίως γιατί δίνει ένα ατράνταχτο επιχείρημα υπέρ της αμφισβήτησης του κράτους το οποίο, δικαιολογημένα, αντιμετωπίζεται ως μια παράλογη κατασκευή που λειτουργεί ως εχθρός και τιμωρός για την κοινωνία ενώ προορίζεται να παράγει γραφειοκρατία και διοικητικές στρεβλώσεις, όπως επίσης μισθούς για τυχερούς «πελάτες» του κομματικού συστήματος εξουσίας. Το μπάχαλο με τον ΕΝΦΙΑ έχει μεγάλη σημασία και για το λόγο ότι επιβεβαιώνει την παταγώδη αποτυχία στην φορολογική πολιτική, η οποία από τότε που ξέσπασε η κρίση αλλάζει συνεχώς, γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη, προσφέροντας ανασφάλεια, αβεβαιότητα και οργή σε όσους δηλώνουν τα εισοδήματά τους και έχουν κυριολεκτικά αφαιμαχθεί, προστασία και ασυλία σε όσους εξακολουθούν να διατηρούν ατόφιο τον πλούτο τους χωρίς να πληρώνουν τους φόρους που κανονικά θα τους αναλογούσαν.

Η ζωή με τον ΕΝΦΙΑ ξεκίνησε με το χειρότερο δυνατό τρόπο. Ο νέος φόρος ακινήτων απέτυχε με το «καλημέρα» ακριβώς επειδή εμφανίστηκε ως ένα πρόχειρο εισπρακτικό κόλπο που δεν έχει πίσω του ούτε σοβαρή επεξεργασία, ούτε βέβαια πρόθεση ανακούφισης των ασθενέστερων και επιβάρυνσης των πλουσιότερων.

Επί της αρχής είναι σωστό να υπάρχει φόρος ακινήτων και θα ήταν σωστό να είχε εισαχθεί πολύ πριν βρεθεί η χώρα αποκλεισμένη από τις αγορές. Ενας λόγος που αυτό δεν συνέβη είναι ότι οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης ενθάρρυναν την φοροαποφυγή εκλογικών ακροατηρίων, όπως οι αγρότες, ενώ θεωρούταν μεγάλο το πολιτικό κόστος από οποιαδήποτε επιβάρυνση των ιδιοκτητών ακινήτων, με δεδομένη την αξία που έχει για τον μέσο Ελληνα το δικό του-δικό του-δικό του κεραμμίδι πάνω από το κεφάλι του.

Τώρα όμως που η ανάγκη έγινε επείγουσα, συμβαίνουν διάφορα παράδοξα λόγω της πολυετούς κρίσης και της άδικης κατανομής των βαρών. Πολλοί εργαζόμενοι πληρώνουν ακόμη δόσεις από οφειλές τους στην εφορία προηγούμενων ετών, στο μεταξύ σωρεύονται και οι φετινές υποχρεώσεις, μαζί και ο φόρος ακινήτων, έρχονται και τα τέλη κυκλοφορίας σε λίγους μήνες - πολύ απλά δεν μπορούν πια να ανταποκριθούν. Δεν έχει νόημα να μιλήσει κανείς για ανέργους, απλήρωτους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα και υποπασχολούμενους, ούτε για οικογένειες με εισοδήματα φτώχειας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, λειτουργεί ως πρόσθετη ποινή ότι έτυχε να κληρονομήσουν χωράφια στα χωριά των γονιών τους ή ότι έχουν κάποιο διαμέρισμα από την προ χρεοκοπίας εποχή.

Με άλλα λόγια, ακόμη και αν ο ΕΝΦΙΑ είχε υπολογιστεί σωστά και δίκαια, θα υπήρχε μεγάλο πρόβλημα εισπραξιμότητας ακριβώς επειδή έχουν εξουθενωθεί φορολογικά τα τελευταία τέσσερα χρόνια μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού, επομένως δεν υπάρχει πραγματική δυνατότητα εκπλήρωσης τέτοιου είδους υποχρεώσεων.

Το θέμα δεν είναι να βρίσκονται διάφορες πατέντες για να επινοούνται δημόσια έσοδα με οριζόντιες λύσεις, το θέμα είναι, επιτέλους, να γίνουν κάθετες παρεμβάσεις, δηλαδή να αναζητηθούν πόροι για το κράτος από αυτούς που έχουν οικονομική δύναμη. Το ποιοι έχουν οικονομική δύναμη προκύπτει από τις καταθέσεις στις τράπεζες εσωτερικού και εξωτερικού - όλα τα στοιχεία είναι στη διάθεση της Τράπεζας της Ελλάδος.

Οι διασταυρώσεις μεταξύ καταθέσεων και φορολογικών δηλώσεων θα έπρεπε να είναι η πρώτη προτεραιότητα για το οικονομικό επιτελείο. Οχι για εκφοβισμό, ούτε για παραδειγματισμό, αλλά για να γεμίσει το δημόσιο ταμείο με χρήματα από αυτούς που έχουν χρήματα, εφόσον δεν έχουν φοροληγηθεί ανάλογα με το μέγεθος της κινητής και ακίνητης περιουσίας τους. Επειδή ο τόπος είναι μικρός, όλοι ξέρουμε ότι αυτοί είναι πολλοί και μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης, πόσο μάλλον στην εμπέδωση κανόνων κοινωνικής δικαιοσύνης, που αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την πρόοδο. Για να συμβεί αυτό, απαιτείται, πρώτα απ όλα, πολιτική βούληση.

Ενα καλό πρώτο βήμα, για να καταδειχθεί πολιτική βούληση για δίκαιες λύσεις, θα ήταν να φέρουν στις ελληνικές τράπεζες τα λεφτά τους όλοι οι βουλευτές που έχουν καταθέσεις στο εξωτερικό, να συμφωνήσουν στη φορολόγηση του συνόλου των αποδοχών τους, να παραιτηθούν από οποιαδήποτε σύνταξη παίρνουν παράλληλα με τη βουλευτική τους αποζημίωση, να προχωρήσουν στην ουσιαστική κατάργηση απαράδεκτων προνομίων, όπως το να κυκλοφορούν με σωφέρ στις διακοπές τους.

Επειδή απέχουμε πολύ από όλα αυτά, θα ζήσουμε με τον ΕΝΦΙΑ όπως τον έφτιαξαν κάποιοι από εκείνους που θα έπαιρναν περισσότερα μακριά μας αλλά, ποιος ξέρει γιατί, μας προτίμησαν.